วันนี้ จะมีการเสนอเรื่องน้องแพร แห่ง แม่สอด และน้องพิษณุ แห่ง สมุทรปราการ ซึ่งตกเป็นคนไร้รัฐเพราะไม่ได้รับการแจ้งเกิดโดยประเทศใดเลยบนโลก   ทางรายการชื่อ "คนหรือฅน : เพื่อสิทธิมนุษยชน" ใน ASTV ช่อง ๓ ในเวลา ๒๐.๓๐ – ๒๒.๐๐ น.

       การนำเสนอนี้เป็นไปภายใต้ความร่วมมือระหว่าง คุณชลฤทัย แก้วรุ่งเรือง แห่ง  โครงการคลีนิคกฎหมายเพื่อล้างบาปบริสุทธิ์ให้แก้เด็กไร้รัฐไร้สัญชาติ โดย และ คุณยิบ พันจันทร์ แห่งสำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

      โดยมุ่งหมายที่จะนำเสนอวิธีการแก้ปัญหาความไร้รัฐให้แก่น้องทั้งสอง ซึ่งอาจเป็นกรณีตัวอย่างของเด็กไร้รัฐอื่นๆ ในประเทศไทย

วิธีรักษาโรคไร้รัฐของน้องแพร

      น้องแพรเกิดที่โรงพยาบาลแม่สอดเมื่อวันที่ ๕ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๔๙ เมื่อเวลา ๑๒.๒๒ น. จากนายเฉลิมชัย สมณา คนสัญชาติไทย และนางระยอง อภิสกุลไพศาล  คนสัญชาติไทยซึ่งถูกอำเภอแม่จันโต้แย้งสิทธิในสัญชาติไทย ตั้งแต่วันที่ ๗ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๔๕ แต่น้องแพรถูกเทศบาลแม่สอดปฏิเสธที่จะออกสูติบัตรให้แก่น้องแพร โดยอ้างว่า เอกสาร ท.ร.๑๔/๑ ของกรมการปกครองระบุว่า นางระยองมารดาเป็นบุคคลที่ถูกจำหน่ายเนื่องจากกรณีซ้ำซ้อนแล้วเมื่อวันที่ ๗ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๔๕ แต่โดยหลักกฎหมายว่าด้วยสัญชาติ น้องแพรมีสัญชาติไทยแล้วโดยหลักดินแดน ปัญหาของมารดาไม่ได้ส่งผลใดต่อความเป็นคนสัญชาติไทยของน้องแพร และโดยหลักกฎหมายว่าด้วยทะเบียนราษฎร เทศบาลแม่สอดมีหน้าที่รับแจ้งการเกิดของน้องแพร โดยการออกสูติบัตรให้แก่น้องแพร เพราะน้องแพรเกิดที่แม่สอด และอำเภอเชียงดาวซึ่งเป็นอำเภอที่บิดามีทะเบียนบ้าน (ทร.๑๔) อยู่ ย่อมมีหน้าที่เพิ่มชื่อของน้องแพรในทะเบียนบ้านของบ้านของบิดา แต่จะเห็นว่า เมื่อเทศบาลแม่สอดปฏิเสธที่จะออกสูติบัตร การเพิ่มชื่อของน้องแพรใน ทร.๑๔ จึงทำไม่ได้ และจะส่งผลให้น้องแพรไม่อาจใช้สิทธิในการประกันสุขภาพ  หรือการได้รับบัตร ๓๐ บาท รักษาทุกโรค และยังมีผลร้ายอื่นๆ ตามมาแก่น้องแพรอีกมากมาย

      แต่หากเทศบาลแม่สอดออกสูติบัตรให้น้องแพรโดยพลัน และอำเภอเชียงดาวเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้านของบิดา น้องแพรก็จะไม่ไร้รัฐ เพราะมีชื่อในทะเบียนราษฎรไทย ไม่ต้องให้สัญชาติไทยแก้น้องแพร เพราะน้องแพรมีสัญชาติไทยอยู่แล้ว

วิธีรักษาโรคไร้รัฐของน้องวิษณุ

        ส่วนน้องวิษณุ ส่วนน้องวิษณุเกิดที่โรงพยาบาลบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี เมื่อวันที่ ๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๓๗ ในวันนี้ จึงมีอายุ ๑๒ ปี แต่ไม่ได้รับหนังสือรับรองการเกิดจากโรงพยาบาล (ท.ร.๑/๑) เด็กชายผู้นี้จึงไม่มีชื่อในทะเบียนราษฎรของประเทศไทย หรือประเทศอื่นใดในโลก ในวันนี้ เรียนชั้น ป.๕ อยู่ที่โรงเรียนวัดคู่สร้าง จังหวัดสมุทรปราการ

        การแก้ไขปัญหาของน้องวิษณุนั้น ค่อยข้างยาก แต่แก้ไขได้ระดับหนึ่งเพื่อให้ได้รับรองความเป็นบุคคลตามกฎหมาย

        ในประการแรก คงต้องขอให้โรงพยาบาลบ้านโป่งช่วยหาบันทึกการคลอดของน้องวิษณุให้เจอ เวลาผ่านไป ๑๒ ปี ไม่ทราบว่า กรณีจะเป็นไปได้แค่ไหน ? คำตอบในเรื่องนี้ จึงเป็นได้ ๒ ทาง กล่าวคือ (๑) ถ้าโรงพยาบาลบ้านโป่งตอบได้จริงว่า น้องวิษณุเกิดจริงที่โรงพยาบาลบ้านโป่งเมื่อวันที่ ๘ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๓๗ โรงพยาบาลก็จะออกหนังสือรับรองการเกิด (ท.ร.๑/๑) ให้แก่น้องวิษณุ และ (๒) แต่ถ้าโรงพยาบาลไม่พบบันทึกการคลอด หรือไม่เชื่อว่า เด็กชายวิษณุเกิดที่โรงพยาบาลดังกล่าว โรงพยาบาลก็ไม่อาจออก ท.ร.๑/๑ ให้ได้

       ในประการที่สอง ไม่ว่า เราจะพบบันทึกการคลอดของน้องวิษณุไหม ? การแก้ไขก็ทำได้โดยโรงเรียนคู่สร้างที่จะแจ้งความเป็นคนไร้รัฐของน้องวิษณุไปยังส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง กล่าวคือ (๑) แจ้งไปยังกรมการปกครอง และ (๒) แจ้งกระทรวงศึกษาธิการ

       โดยข้อ ๔ แห่งระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการสำรวจและจัดทำทะเบียนสำหรับบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน พ.ศ.๒๕๔๘ เมื่อทราบถึงว่า มีคนไร้รัฐซึ่งเป็นบุคคลผู้ไม่มีสถานะทางทะเบียนราษฎร  “ให้นายทะเบียนอำเภอและนายทะเบียนท้องถิ่นจัดให้มีการสำรวจและจัดทำทะเบียนประวัติของบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียนที่มีภูมิลำเนาหรือถิ่นที่อยู่ขณะสำรวจอยู่ในเขตของสำนักทะเบียนนั้น ๆ ตามแบบ ท.ร. ๓๘ ก  และบันทึกข้อมูลไว้ในระบบคอมพิวเตอร์ของสำนักทะเบียน”

       ดังนั้น หากเขตที่น้องวิษณุอาศัยอยู่ใส่ชื่อของน้องวิษณุใน ทร.๓๘ ก น้องก็จะมีสถานะเป็นราษฎรไทย แต่ก็ยังไร้สัญชาติอยู่ การจะแก้ปัญหาความไร้สัญชาติ ก็จะต้องให้สัญชาติไทยอีกครั้งหนึ่ง 

      ทั้งหมดกล่าวมาจะปรากฏในรายการชื่อคนหรือฅน : เพื่อสิทธิมนุษยชน ในสถานีโทรทัศน์ ASTV 3 

        หวังว่า ความรู้ทั้งหมดนี้คงทำให้สังคมไทยมีความเข้าใจในการแก้ไขปัญหาให้แก่น้องทั้งสอง และบังคับผลให้ส่วนราชการที่เกี่ยวข้องเร่งแก้ไขปัญหาให้น้องโดยเร็ว เพื่อมิให้ความไร้รัฐส่งผลร้ายต่อการพัฒนาของน้อง

        น้องทั้งสองมีบาป แต่เป็นบาปที่น้องไม่ได้ก่อ เป็นบาปบริสุทธิ์ที่สังคมไทยน่าจะต้องรับผิดชอบล้างบาปนี้ให้แก่น้องทั้งสอง