• ความรู้ไม่ใช่ว่าจะดีเสมอไป มีด้านลบด้วย
• ด้านลบของความรู้ ที่เราไม่รู้ตัวคือมันเป็นเผด็จการ มันบีบบังคับให้เราต้องทำตามมัน ถ้าไม่ทำตามจะถูกตราว่าเป็นคนเขลา คนไม่มีวินัย หรือคนดื้อ
• พูดง่ายๆ คือคนเรามักถูกบังคับให้ใช้ “ความรู้มือสอง” ที่คนอื่นหยิบยื่นให้ จนเคยชิน ไม่รู้ตัวว่าตนเองอยู่ในสภาพขาดอิสรภาพทางความรู้ และสภาพเช่นนี้จะกัดกร่อนศักยภาพทางสติปัญญาที่มีอยู่ลงไปเรื่อยๆ จากคนฉลาดกลายเป็นคนโง่
• KM เป็นกระบวนการให้เราใช้ “ความรู้มือหนึ่ง” โดยไม่รู้ตัว มีการสร้างความรู้ขึ้นใช้เองในทันใดที่ปฏิบัติหรือทำงานใดๆ ก็ตาม ใช้แล้วมีการทบทวนผล เอาไป ลปรร. กับเพื่อนร่วมงาน แล้วกลับมาตกแต่งความรู้เพื่อนำไปใช้ปฏิบัติใหม่ วนเวียนเป็นวัฏจักรไม่สิ้นสุด
• เป็นกระบวนการที่ให้อิสรภาพทางความคิดเพื่อปฏิบัติ และหมุนวนมาเป็นความรู้ผ่านการใคร่ครวญทบทวนกับตนเองและกับเพื่อนร่วมงาน
• เท่ากับเป็นการสร้างอิสรภาพทางความรู้โดยไม่ต้องเอ่ยคำว่าอิสรภาพ (freedom)
วิจารณ์ พานิช
๑๓ ก.พ. ๕๑