เวลานี้ ผู้คนรู้จัก นพ. หทัย ชิตานนท์ ในฐานะ มิสเตอร์บุหรี่   หรือมิสเตอร์ต่อต้านบุหรี่ หรือมือปราบบุหรี่ http://forknow.weblog.in.th/node.php?no=33    เพราะการสูบบุหรี่คือตัวทำลายสุขภาพอันดับหนึ่งของโลก   เสียทั้งเงินเสียทั้งสุขภาพ    ประเทศไทยจัดเป็นประเทศที่ดำเนินการลดการสูบบุหรี่ได้ผลดีประเทศหนึ่งของโลก ก็เพราะการทำงานแบบ “กัดไม่ปล่อย” ของ นพ. หทัย    และท่านได้รับการยกย่องไปทั่วโลกจากผลงานนี้   ดังตัวอย่าง ท่านได้รับเลือกเป็นประธานภาคีบุหรี่โลก  http://news.thaieasyjob.com/social/show_news-2067-2.html   
         

          ในวัย ๘๐ ปี ท่านตื่นแต่เช้ามืด เข้าอินเทอร์เน็ต ค้นเรื่องเกี่ยวกับบุหรี่เป็นอันดับแรก   ความรู้เกี่ยวกับบุหรี่ และเกี่ยวกับการต่อต้านบุหรี่ หรือควบคุมยาสูบ อยู่ในลมหายใจเข้าออกของท่าน   นี่คือคำบอกเล่าของ ศ. นพ. ประเวศ วะสี ประธานมูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ ในการประชุมมูลนิธิเมื่อปลายเดือนมีนาคม ๕๑  
          อ่านประวัติได้ที่ http://www.thpinhf.org/resume.pdf

 
          นพ. หทัย ชิตานนท์ เป็นครูของผมในด้านการใช้ความรู้ในการทำงาน   และจริงๆ แล้วความรู้ในโลกนี้มีอยู่มากมาย   เราสามารถหยิบฉวยเอามาใช้ได้ไม่ยากหากทำเป็น   นพ. หทัย คือผู้สูงอายุที่เก่งในการหาความรู้ด้านบุหรี่จากโลกไซเบอร์   เอามา “ปรุง” ใช้ในการนำเสนอเป็นนโยบายควบคุมยาสูบ   กล่าวได้ว่า ท่านเป็นกูรูภาคปฏิบัติในการทำ Knowledge Translation ด้าน anti-tobacco policy   เป็นครูของผมในด้าน K2P (Knowledge to Policy) 

          ที่จริง นพ. หทัย มีเลือดนักวิชาการมาตั้งแต่ต้น   ในปี พ.ศ. ๒๕๑๔ – ๒๕๒๘ ท่านเป็นผู้อำนวยการ รพ. สมเด็จเจ้าพระยา   โดยอาชีพเป็นศัลยแพทย์ด้านผ่าตัดสมอง ท่านได้ทำให้ รพ. สมเด็จเจ้าพระยากลายเป็นสถาบันวิชาการที่มีชื่อเสียงขึ้นมา    ไม่ใช่แค่รักษาพยาบาลหรือผ่าตัดเพียงอย่างเดียว   สมัยนั้นผมยังเด็กๆ ได้ยินข่าวเล่าลือเรื่องความเอาจริงเอาจังด้านวิชาการของท่านโดยยังไม่รู้จักตัวจริง

          ตอนนี้ท่านกำลังสร้างทายาทนักวิชาการด้านการควบคุมยาสูบ   ท่านส่งหนังสือทำมือ (อย่างดี) มาให้ผมเล่มหนึ่ง ชื่อ “บาร์ปลอดบุหรี่” โดย หทัย ชิตานนท์, พบ., อ.ว. (ประสาทศัลยศาสตร์), FICS, FRCS (T); วิกุล วิสาลเสสถ์, ทบ., อ.ว. (ทันตสาธารณสุข), MPH; สุนิดา ปรีชาวงษ์ PhD (Nursing); จุรีย์ อุตสาหะ, ศศบ., วท.ม. (สาธารณสุขศาสตร์)  โครงการ การฝึกหัดและศึกษาวิชาการควบคุมยาสูบ   ทั้ง ๓ ท่านที่มีชื่อร่วมเป็นเจ้าของงานนี้ คือผู้เข้าเป็นนักวิจัยฝึกหัด แบบฝึกปฏิบัติ มี นพ. หทัยเป็น “พระเจ้าตา” ผมอิจฉาทั้ง ๓ ท่านนี้จริงๆ    แต่ นพ. หทัยบอกว่ายังมีคนที่เข้าโปรแกรมนี้อีกหลายคน

          พลิกๆ ดูหนังสือ “บาร์ปลอดบุหรี่” ผมก็เริ่มเข้าใจ ว่าความรู้สำหรับทำงานใหญ่เพื่อสังคมมีอยู่แล้ว    ในโลกยุค IT หาไม่ยาก   ที่หายากคือคนเอาจริง ทุ่มเททำงานจริง แบบกัดติด และมีความละเอียดละออ แบบ นพ. หทัย ชิตานนท์ ครูอีกคนหนึ่งของผม

นพ. หทัย ชิตานนท์

วิจารณ์ พานิช
๒๒ เม.ย. ๕๑