อิสรภาพ (freedom) เป็นปัจจัยพื้นฐาน (basic requirement) ในการปฏิบัติ KM ให้ได้ผลดี    และเมื่อปฏิบัติ KM ไปจนชำนาญ หรือเป็นอัตโนมัติ จะมีบรรยากาศของ ความมีอิสรภาพสูงขึ้นอย่างมากมาย   เป็นอิสรภาพที่มีขอบเขต มีความพอดี และมีเป้าหมายเพื่อสร้างสรรค์แก่องค์กร    คล้ายๆ อิสระแบบไม่อิสระ    แต่ก็อิสระเพียงพอที่จะเกิดความมั่นใจที่จะริเริ่มสร้างสรรค์   อิสระเพียงพอที่จะ ลปรร. ออกมาจากใจ   จากการตีความสิ่งที่เกิดขึ้นโดยไม่กลัวว่าจะไม่ตรงกับการตีความของคนอื่น

          การสร้างบรรยากาศที่เป็นอิสระ เป็นทักษะสำคัญของกิจกรรม KM    และมีเคล็ดลับอยู่ในวิธีการใช้เครื่องมือ KM ได้แก่ AAR, AI, Dialogue, Deep Listening, BAR เป็นต้น

          “คุณอำนวย” ควรผ่านการฝึกทักษะในการสร้างบรรยากาศแห่งอิสรภาพ    ที่สมาชิกไม่ตกอยู่ในอาณาจักรแห่งความกลัว

วิจารณ์ พานิช
๖ ส.ค. ๕๑