นานๆ
ประเทศไทยจะมีโครงการสร้างปัญญาของชาติที่ได้ผลดีเยี่ยม
และลดค่าใช้จ่ายในการสร้างคนระดับปริญญาเอก โครงการ คปก.
ผ่านการประเมินจากหลากหลายทาง
และได้รับการยอมรับสูงยิ่ง แต่น่าเสียดาย
รัฐบาลทักษิณคงจะเห็นว่าไม่ใช่ผลงานที่ตนจะได้คะแนนเสียง
จึงไม่สนับสนุน
ทำให้โครงการนี้ไม่โตตามแผน แต่ก็ไม่ตาย
เพราะผลงานดีมาก
ต่อไปนี้เป็นราบงานที่ คปก. นำออกเผยแพร่
ผลของการที่ประเทศไทยประสบปัญหาการขาดแคลนนักวิจัยระดับปริญญาเอกอย่างรุนแรง
เป็นเหตุให้ระบบวิจัยของประเทศอ่อนแอและไม่มีเทคโนโลยีใหม่เพื่อพัฒนาประเทศเท่าที่ควร
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (ทบวงมหาวิทยาลัย)
และสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.)
จึงได้ร่วมกันริเริ่ม โครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก (คปก.)
โดยมีวัตถุประสงค์ในการพัฒนานักวิจัยและผลิตงานวิจัยเพื่อสร้าง
ความเข้มแข็งให้แก่ระบบวิจัย
และเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
โดยมีเป้าหมายที่จะผลิตนักวิจัยระดับปริญญาเอกในระยะแรกจำนวน 5,000 คน
ภายในเวลา 15 ปี (2540-2554)
เพื่อให้ได้บุคลากรระดับปริญญาเอกที่มีคุณภาพตามมาตรฐานสากล คปก.
จึงมีมาตรการควบคุมคุณภาพ 3 ด้าน คือ (1)
คัดเลือกอาจารย์ที่ปรึกษาที่มีความเชี่ยวชาญด้านการวิจัยสูงและมีผลงานวิจัยตีพิมพ์ในวารสารระดับนานาชาติอย่างต่อเนื่อง
ตลอดจนมีความร่วมมือกับอาจารย์ในสถาบันชั้นนำในต่างประเทศ (2)
คัดเลือกนักศึกษาที่มีความสามารถสูง โดยผู้มีวุฒิ
ปริญญาตรีจะต้องได้เกียรตินิยม และ/หรืออยู่ใน 10% แรกของชั้น
ผู้มีวุฒิปริญญาโทจะต้องมีผลการเรียนระดับดีและมีผลงานตีพิมพ์เผยแพร่
และ (3) นักศึกษาผู้ได้รับทุน คปก.
จะต้องตีพิมพ์ผลงานวิจัยอันเนื่องจากวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกในวารสารวิชาการนานาชาติหรือได้รับการยื่นขอจดสิทธิบัตรก่อนสำเร็จการศึกษา
ซึ่งระหว่างการศึกษาวิจัยปริญญาเอกนักศึกษา คปก.
จะมีโอกาสไปทำวิจัยในมหาวิทยาลัยหรือสถาบันในต่างประเทศเพื่อเป็นการเปิดโลกทัศน์ด้านการวิจัยด้วย
ปัจจุบัน คปก. ได้ให้ทุนผู้ช่วยวิจัยแก่นักศึกษาไปแล้วประมาณ 1,700 คน
มีจำนวนโครงการความร่วมมือกับต่างประเทศทั้งหมด 1,570 โครงการ
มีอาจารย์ที่ปรึกษาต่างประเทศทั้งหมด 1,338 คน
จากมหาวิทยาลัยและสถาบันชั้นนำกว่า 300 แห่ง ใน 37 ประเทศทั่วโลก
และสามารถผลิตบุคลากรระดับปริญญาเอกได้แล้วจำนวน 500 คน
ซึ่งดุษฎีบัณฑิตเหล่านี้มีบทบาทอย่างชัดเจนในการพัฒนาประเทศ โดยกว่า
360 คน หรือ 72% ทำงานเป็นอาจารย์ นักวิจัย และนักวิชาการ
ซึ่งได้ช่วยสร้างความเข้มแข็งด้านการวิจัยให้ระบบมหาวิทยาลัยและหน่วยงานภาครัฐ
กว่า 43 คน หรือ 9%
ไปทำวิจัยในต่างประเทศซึ่งจะมีบทบาทในการนำความรู้และเทคโนโลยีใหม่ๆ
กลับมาพัฒนาประเทศไทยในอนาคต
ทั้งนี้
การผลิตดุษฎีบัณฑิตคุณภาพสูงด้วย ทุน คปก. มีค่าใช้จ่ายเพียง 1.7
ล้านบาท/คน
ซึ่งจัดว่าน้อยมากเมื่อเทียบกับการส่งนักศึกษาไปเรียนต่างประเทศซึ่งจะมีค่าใช้จ่ายสูงถึงประมาณ
6 ล้านบาท/คน หาก คปก. สามารถผลิตดุษฎีบัณฑิตได้ตามเป้าหมาย คือ 5,000
คน จะประหยัดงบประมาณได้ถึง 21,500 ล้านบาท ในส่วนของงานวิจัย คปก.
มีส่วนในการเพิ่มผลงานวิจัยให้กับประเทศเป็นอย่างมาก
โดยสามารถผลิตผลงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสารนานาชาติกว่า 1,195 เรื่อง
และมีสิทธิบัตรที่ได้ยื่นจดถึง 27 เรื่อง
การผลิตบัณฑิตระดับปริญญาเอกของโครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก (คปก.)
ถือเป็นการยิงกระสุนนัดเดียวแต่ประโยชน์หลายทาง
ทั้งผลงานทางวิชาการที่มีคุณภาพสูง
มีประโยชน์ต่อประชาชนและประเทศแล้วยังได้นักวิจัยรุ่นใหม่ที่มีศักยภาพให้กับประเทศ
เพราะโครงการ คปก.มีข้อดีคือ การส่งนักศึกษาไปทำวิจัยในต่างประเทศ
เพราะทำให้มองเห็นวิธีคิดของประเทศนั้นๆได้
และนักศึกษาที่ส่งไปส่วนใหญ่จะเป็นในสาขาวิชาที่ประเทศไทยขาดแคลนเช่น
คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ และวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์
ที่เป็นวิทยาการสมัยใหม่ ยังไม่ค่อยแพร่หลายมากในเมืองไทย
ซึ่งในอนาคตเชื่อว่านักศึกษาเหล่านี้คงกลับมาทำประโยชน์ให้กับประเทศได้เป็นอย่างมาก
โครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก
(คปก.)
ไม่เพียงเป็นโครงการที่สนับสนุนให้ทุนการศึกษาในระดับปริญญาเอกเท่านั้น
หากแต่โครงการได้มีส่วนช่วยในการยกระดับการศึกษา
และเสริมสร้างความเข้มแข็งในระดับบัณฑิตศึกษาของประเทศไทย ด้วย คปก.
มีกลไกที่ช่วยสนับสนุนการวิจัยในระบบมหาวิทยาลัยไทย
ซึ่งแสดงให้เห็นจากการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ในระดับบัณฑิตศึกษา คือ
การเพิ่มขึ้นของจำนวนนักศึกษา
และหลักสูตรปริญญาเอกอย่างต่อเนื่อง
แสดงให้เห็นว่าในอนาคตจะมีบุคลากรที่สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาเอกออกมาพัฒนาประเทศได้อย่างต่อเนื่อง
เงื่อนไขในการขอจบที่ต้องมีผลงานวิจัยที่เผยแพร่สู่สาธารณะ
ทำให้มีการเพิ่มขึ้นของทั้งบทความในวารสารนานาชาติ และสิทธิบัตร
จากมหาวิทยาลัย
ทั้งยังเป็นการกระตุ้นให้มหาวิทยาลัยหลายแห่งมีการปรับมาตรฐานของบัณฑิตศึกษาให้สูงขึ้น
โดยในมหาวิทยาลัยหลายแห่งเริ่มมีการกำหนดให้บัณฑิตปริญญาเอกมีการตีพิมพ์ผลงานจากวิทยานิพนธ์
ในสายตาของผม คปก.
มีคุณูปการต่อสังคมไทยในระดับรากฐานดังนี้
1. สร้างความมั่นใจตนเอง
ให้แก่วงการอุดมศึกษาไทย
ว่าเราสร้างบัณฑิตระดับปริญญาเอกในมาตรฐานสากลได้
หากมีการสนับสนุนจริงจัง และมีการจัดการที่ชาญฉลาด
2.
เป็นกลไกขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยจำนวนหนึ่งไปสู่มหาวิทยาลัยวิจัย
3.
เป็นกลไกขับเคลื่อนให้นักวิจัยระดับยอดของประเทศได้สร้างทีมวิจัย
และอาชีพนักวิจัย – นักวิจัยอาชีพ
4.
เปลี่ยนความสัมพันธ์กับวงการวิจัยต่างประเทศ
ให้เป็นความสัมพันธ์ในระดับที่เท่าเทียม
โดยเราคุมโจทย์วิจัยของเราเอง
เป็นโจทย์วิจัยที่เป็นประโยชน์ต่อบ้านเมืองของเรา
5.
ลดค่าใช้จ่ายในการส่งคนไปทำปริญญาเอกในต่างประเทศ
เราผลิตได้ในคุณภาพเท่าเทียมกันในค่าใช้จ่ายเพียง ๑/๓
น่าเสียดายที่ผู้บริหาร/นักการเมือง ไทย
ไม่รู้จักการทำประโยชน์ให้แก่ประเทศโดยการต่อยอดความสำเร็จ
หันไปสร้างโครงการใหม่ๆ เพื่อให้ได้ตราของตนเอง (เป็นโรค NIH)
โดยที่โครงการใหม่ๆ เหล่านั้นล้มแล้วล้มอีก
แล้วก็เกิดใหม่ ตามโรค NIH
วงการอุดมศึกษา และวงการวิจัย
ควรออกมาเรียกร้องให้มีการจัดสรรงบประมาณให้แก่ คปก. เพิ่มขึ้น ๒ – ๓
เท่า เวลานี้วงการอุดมศึกษา – วิจัย ไทย
มีความสามารถผลิตปริญญาเอกระดับคุณภาพได้ปีละ ๖๐๐ – ๘๐๐
คน ซึ่งจริงๆ แล้วยังไม่พอใช้
ถ้าไม่เอาจริงเอาจังในเรื่องนี้ ประเทศของเราจะก้าวเข้าสู่
“สังคมอุดมปัญญา” (Knowledge-based Society) ได้แบบสังคมสมองลีบ
วิจารณ์ พานิช
๑๖ เมย. ๔๙
Fulbright is happy to play a modest role as a partner of RGJ ka. Direct exposure to international settings could help widen researchers' perspectives and create networks for their future joint cooperation.
We only wish we could have more funding to allow us to offer some grants in actual $ terms and for RGJ students so they can stay in the US longer, in addition to our in-kind contribution like health insurance, placements and others.
However, I'd also like to point out that we could potentially lead to wider networks of academics from around the world as RGJ students on our Fulbright program are entitled to attend an academic seminar to meet with Fulbrighters from around the world. Thus, its value could be much higher than the actual $ itself ka.
Ptk
เห็นด้วยกับข้อคิดเห็นคุณ"มองไม่เหมือน..."โดยเฉพาะการเข้าใจความหมายของคำ"ความคิดสร้างสรรค์"ของคนในสังคมสมัยนี้ อย่างไรก็ตาม การส่งเสริมการศึกษาวิจัยในระดับ ป.เอกสาขาที่ขาดแคลนดังกล่าวข้างต้นโดยวิธีประหยัดแต่มีประสิทธิภาพ เป็นภารกิจของรัฐบาล(ที่ดี)ที่ต้องเร่งดำเนินการให้เกิดเป็นรูปธรรม.
มี ดร.ท่านหนึ่งกล่าวว่า "ทุนเรียนดี แต่ยากจน" ไม่ make sense เพราะคนรวยเท่านั้นถึงเรียนดี (มีโอกาสน้อยมากที่คนจนจะเรียนดีกว่าคนรวย)
เพราะอะไรหรือครับ
ดังนั้นทุนเรียนดีแต่ยากจน ควรตัดคำว่าเรียนดีออกไป หรือเปลี่ยนเป็น "ทุนคนอยากเรียนแต่ยากจน"
กลับมาที่โครงการป.เอก กาญจนาภิเษก ก็ควรดำเนินไปในทำนองนี้บ้างคือ เพื่อ คนอยากเรียนแต่ยากจน
ไม่ทราบว่ามีการวิจัยสัมฤทธิผลของโครงการ ป.เอกกาญจนาภิเษกนี้บ้างหรือไม่ว่า