• บ้านผมอยู่ในหมู่บ้านที่พื้นที่ข้างๆ ยังเป็นทุ่ง มีต้นธูปฤาษีขึ้นเต็ม ช่วงเดือนเมษายน – มิถุนายนที่บ้านเราก็จะเต็มไปด้วยเมล็ดธูปฤาษีที่ปลิวว่อนอยู่ในอากาศเป็นปุยสีขาวคล้ายปุยนุ่นเล็กๆ เมื่อสังเกตใกล้ๆ จะเห็นเมล็ดเล็กๆ ติตอยู่
ปุยเมล็ดธูปฤาษี ติดอยู่ตามใบไม้
• ถ้ามองว่านี่คือปัญหา ก็จะพบว่าปุยเหล่านี้มาติดมุ้งลวดเต็มไปหมด ต้องคอยปัดหรือเอามุ้งลวดไปล้าง เจ้าปุยนี่มันมีอยู่ทุกแห่งหน และชอบมาติดเสื้อกางเกง ซึ่งเราก็ชอบสวมเสื้อผ้าสีเข้มเสียด้วย จึงเห็นปุยสีขาวที่มาติดได้ถนัด ติดแล้วดูเสื้อผ้าไม่สะอาด ไม่เรียบร้อย ตามต้นไม้ก็มีปุยนี้ติดอยู่ ดูคล้ายหยากไย่ (ผมถ่ายรูปมาให้ดูด้วย) ทำให้ดูว่าไม่ได้รับการปัดกวาดดูแล มองได้ว่าปุยเมล็ดธูปฤาษีก่อความรำคาญ
• แต่ถ้ามองให้ลึก จะเห็นว่านี่คือความงามของธรรมชาติ ความงามของชีวิต เห็นประดิษฐ์กรรมของธรรมชาติที่ทำให้ปุยนี้เบาหวิวปลิวตามลมไปได้ไกลมาก เพื่อประโยชน์ในการดำรงเผ่าพันธุ์ของพืชชนิดหนึ่ง รูปที่เอามาลงไว้ก็งดงามไม่น้อย
• ชีวิตที่อยู่ร่วมกันในธรรมชาติเป็นความงดงามในตัวของมันเอง ที่บ้านผมแม้บริเวณไม่กว้างนัก แต่ก็เป็นสวนป่าย่อมๆ ได้ เป็นที่อยู่ของนกนานาชนิดตามที่เคยบันทึกไว้แล้ว นอกจากนั้นนานๆ ครั้งก็เห็นตัวเหี้ยปีนมาจากหนองน้ำหลังบ้าน สักสองสามปีมาแล้วเพื่อนบ้านมาเตือนว่าที่บ้านคุณหมอมีงูจงอาง พอรู้ว่ามีเหี้ยด้วยเราก็เบาใจว่าเขาน่าจะกำจัดกันไปเองตามธรรมชาติ ในช่วงที่มาอยู่แรๆ มีตัวจิ้งเหลนตัวโตๆ เกล็ดมันละเลื่อม ตอนหลังๆ ไม่ค่อยเห็น หรือเห็นก็ตัวเล็ก วันหนึ่งกลับมาบ้านตอนเย็นเห็นนกกะปูดอยู่ที่พื้นดินโคนต้นไม้ที่เป็นสวนป่า (หมายความว่ารก – ภรรยาบ่นว่ารก แต่ผมบอกว่าบ้านเราเป็นสวนป่า) ก็เข้าใจได้ทันทีว่ามากินสัตว์เลื้อยคลานในสวนป่าของผม ก็ไม่ว่ากันเพราะของผมก็เป็นของนกกะปูดด้วย และผมก็ชอบฟังนกกะปูดร้องโต้ตอบกัน – คูด คูด คูด ๆ บ้านผมที่ชุมพรจึงเรียกชื่อนกนี้ว่า “นกคูด” ผมชอบฟังเสียงร้องมาแต่เด็กและไม่ได้ยินตอนมาอยู่กรุงเทพ แต่พอมาอยู่ที่ปากเกร็ดก็ได้ยินอีก ผมชอบโทนเสียงร้องของนกกะปูด
• สัตว์เลื้อยคลานอีก ๒ ชนิดที่มีอยู่ในสวนป่า คือกิ้งก่า และกิ้งก่าบิน แต่กิ้งก่าบินนานๆ มากจึงจะได้เห็นสักครั้งหนึ่ง ถ่ายรูปไม่ทัน
• คางคกและอึ่งอ่างก็เป็นสมาชิกขาประจำ เวลาฝนตกอึ่งอ่างก็ร้องเพลงให้ผมฟังด้วย
• เนื่องจากเราไม่ใช้ยาฆ่าแมลง เราจึงมีเพื่อนแมลงนานาชนิด ที่เห็นชัดคือผีเสื้อ บางช่วงก็มีเป็นสิบตัวบินว่อนอยู่เหนือสนามหญ้าเล็กๆ ในสวนป่าของผม
• ความงาม ความสดชื่น มีอยู่ทั่วไป หากเรามีผัสสะและสติ และปัญญา ที่จะรับรู้ความงดงามนั้น
เอารูปนกขมิ้นเหลืองอ่อนคู่ บินมาเกาะที่ต้นขนุนใกล้หน้าต่างถ่ายเมื่อวันที่ ๔ เมษายน ๒๕๔๙ มาอวด นี่ก็ความงดงามของชีวิต
วิจารณ์ พานิช
๔ มิย. ๔๙