Jemby – Rinjah Eco Lodge เป็นบทเรียนสำหรับเรียนรู้ อีโคทัวร์ ของผม   คนที่เลือกมาพักที่นี่คงจะคล้ายๆ ผม คือต้องการที่พักที่อยู่ในธรรมชาติ   ต้องการความสงบ ไม่ต้องการแสงสีของเมืองซึ่งมีให้ที่เมือง Katoomba ซึ่งเขาถึงกับโฆษณาว่า เป็นเมืองที่ “Gay friendly”   แต่ผมชอบ nature friendly มากกว่า

          พอไป เช็ค-อิน เขาก็ให้ “ตะเกียงรั้ว” เรียกว่า torch เป็นตะเกียงไฟฟ้ามา ๑ ดวง สำหรับเอาไปเดินเล่นในป่ารอบๆ กระท่อมตอนกลางคืน   และให้แฟ้มคู่มือพักในกระท่อมและบริเวณที่พักอีก ๑ แฟ้ม   เขาบอกว่าขอให้อ่าน จะได้พักผ่อนและใช้ประโยชน์ของบริเวณที่พักได้อย่างเต็มที่   และช่วยเขารักษาธรรมชาติโดยรอบ

          อ่านแฟ้มแล้วก็เกิดความชื่นชมในความละเอียดอ่อนในการออกแบบกระท่อมให้ใช้แสงธรรมชาติมากที่สุด   ในระบบกำจัดขยะรวมทั้งของเสียจากตัวคนที่เป็นระบบธรรมชาติ  ที่คืนอินทรียสารกลับไปให้ธรรมชาติมากที่สุด โดยไม่ก่อมลพิษต่อระบบน้ำธรรมชาติในบริเวณ บลูเมาน์เท่น    เอกสารในแฟ้มอธิบายวิธีใช้ตัวกระท่อม และบริเวณป่าอย่างละเอียดประณีต

          เนื่องจากอากาศหนาวมากสำหรับเรา   เครื่องกันหนาวนอกจากเสื้อผ้าที่เราเตรียมมาอย่างดีแล้วก็มีเจ้าเตาผิงที่เขาเรียกว่า Slow Combustion Fire ที่ใช้ฟืนไม้สนท่อนยาวฟุตเศษๆ กว้างหนาราวๆ ๓ – ๔ นิ้ว   และยังมีกิ่งไม้ท่อนยาวราวๆ ๘ นิ้ว กว้างหนาราวๆ ๑ นิ้วเป็นเชื้อให้ไฟติดเร็ว   มีไม้ขีดและ “ขี้ไต้” เป็นไม้อัดคล้ายแซนวิชยางสน คือมียางสนอยู่ตรงกลาง ขนาดกว้างยาว ๑ นิ้ว   พอจุดไม้ขีดลนไม้อัดเชื้อไฟมันจะติดไฟทันที   ตอนดึกของคืนวันที่ ๑๕ ต่อ ๑๖ ผมตื่นตั้งแต่ก่อนตี ๓ ลุกขึ้นมาอ่านเอกสารต่างๆ ทำความเข้าใจและเป็นความรู้ ในห้องรับแขก   ปรากฏว่าไฟในเตามอดไปหมดแล้ว   จึงได้โอกาสใช้วิชาก่อไฟที่เรียนมาแต่เด็ก ตอนต้องทำหน้าที่ก่อไฟเตาอั้งโล่เพื่อหุงข้าว   และต้องคอยเติมฟืนให้เตาผิงเป็นระยะๆ   อากาศตอนดึกนี้หนาวสะใจจริงๆ

          การเลี้ยงนกกำหนดไว้ทุกวัน เวลา ๘.๓๐ น. ตรง   พอใกล้เวลาเหล่านกก็บินมารอ   พอ ๘.๓๐ น. ตรง เจ้าหน้าที่ก็นำถาดเมล็ดทานตะวันมาตรงลานเลี้ยงนกหน้าบริเวณปิ้งบาร์บีคิว   เหล่านกหลากสีสวยงามก็บินมาเกาะถาดกินอาหาร   เขาเอาเมล็ดทานตะวันใส่มือ นกก็มาเกาะแขนกินจากมือ   เราก็เอาบ้าง นกก็มาเกาะทุกคนที่ในมือมีเมล็ดทานตะวัน   รวมทั้งเกาะศีรษะของเรา รอคิวเข้าไปกิน   นกตัวที่อาวุโสกว่าจะบินมาแย่งที่ตัวที่อาวุโสน้อย   ไม่ถึงกับโกลาหล แต่มีการเปลี่ยนที่บ้าง   ตัวอื่นๆ ก็กินเมล็ดทานตะวันที่ตกหรือเขาโปรยที่พื้น   นกทั้งหมดที่มากินเป็นนกแก้ว ที่เด่นมี ๒ ชนิดคือ King Parrot ตัวสีเขียวเข้ม ตัวผู้หัวคอและท้องสีแดง ตัวเมียเขียวทั้งตัว   อีกชนิดคือ Rosella Parrot ตัวสีลาย หางม่วง   ตัวที่ยังโตไม่เต็มวัย (Juvenile) สีจะลายหลายสี

         สถาน อีโคทัวร์ ต้อมีคู่มือหรือหนังสือ และสื่ออื่นๆ ให้แขกเรียนรู้ธรรมชาติ เช่นนกและต้นไม้ในบริเวณ   ซึ่ง Jemby – Rinjah Eco Lodge มีให้ครบครัน   เขาบอกในเอกสารคู่มือพักว่า มีข้อสงสัยอะไรขอให้ถาม   เขาอยากให้เราได้เข้าใจธรรมชาติมากที่สุด 

          ผมตั้งใจมาเรียนรู้เปรียบเทียบ บลูเมาน์เท่น กับเขาใหญ่ของเรา   ตอนขับรถมาตามถนน ๓๒ เข้าเขต บลูเมาน์เท่น ผมก็ร้องว่าท่าจะสู้เขาใหญ่ไม่ได้   เพราะสองฟากถนนเป็นบ้านคนทั้งนั้น   ไม่เป็นป่าครึ้มอย่างที่เขาใหญ่   แต่พอเราเลี้ยวขวาก่อนถึงตัวเมือง Blackheath เข้าถนน Evan’s Lookout เพื่อไป Jemby – Rinjah Lodge ผมก็บอกว่า บรรยากาศอย่างนี้ค่อยตรงความคาดหมายหน่อย   คือสองข้างทางเป็นป่าจริงๆ   แต่ลักษณะเป็นป่าออสเตรเลีย คือต้นไม้เป็นสนกับยูคาเป็นพื้น

          แต่พอมาดูแผนที่ของ Sydway ที่บริษัทให้เช่ารถให้มาใช้ ที่เป็นแผนที่ Greater Sydney + Blue Mountains, Central Coast, Southern Highlands, Goulburn, Newcastle CBD, Wollongong CBD  Edition 14 แล้ว   ผมก็ยกนิ้วให้ บลูเมาน์เท่นเหนือกว่าในด้านมีบริการต่างๆ มากกว่าอย่างเทียบกันไม่ติดเลย   จากการดูแผนที่แบบคร่าวๆ บริเวณนี้มี “Lookout” (จุดชมวิว) มากมายเต็มไปหมด   มีทางเดินป่ามากมาย โดยมีการจัดระดับว่าเหมาะกับคนแบบไหน   มีทั้งชนิดเหมาะกับทุกคนรวมทั้งผู้พิการ   ไปจนถึงชนิดสำหรับคนแข็งแรงและใจสู้สุดๆ เท่านั้น  

          จะจัดทัวร์ธรรมชาติได้ดี ต้องการโครงสร้างพื้นฐานเป็นองค์ประกอบมากมาย ตั้งแต่(๑) ถนนที่สะดวก แต่ก็ไม่รบกวนธรรมชาติมากเกินไป   อย่างบริเวณที่ผมมาพักนี้ แม้ถนนเส้นหลักจะลาดยางอย่างดี   แต่สายรองที่แยกเข้าป่าส่วนใหญ่ยังเป็นถนนดิน ที่เขาบอกว่าต้องใช้รถขับเคลื่อนสี่ล้อ  (๒) แผนที่ที่ให้รายละเอียดมาก ซึ่งบ้านเราไม่ค่อยจัดทำกัน   เข้าใจว่าเพราะไม่คุ้ม เพราะคนไทยไม่นิยมใช้แผนที่  (๓) สถานที่พักที่ให้บริการแบบเน้นธรรมชาติ เน้นการมาพักเพื่อดื่มด่ำธรรมชาติ ไปเดินป่า ไปดูนก ไปดูสัตว์ป่า หรือไปเล่นกีฬาแบบผจญภัยธรรมชาติ ล่องแก่ง ไต่หน้าผา กระโดดจากที่สูง ฯลฯ  (๔) มีการวิจัยสร้างความรู้เกี่ยวกับธรรมชาติ จัดพิมพ์เผยแพร่ให้สถานบริการต่างๆ มีไว้ให้บริการยืมอ่าน ยืมดู   เช่นที่ Jemby – Rinjah เขามีหนังสือเกี่ยวกับนก สัตว์ป่า พรรณพืช ของบริเวณนี้ให้ยืมมาอ่านที่ที่พัก   และมีแผ่น ซีดี ให้ยืมด้วย   เย็นวันที่ ๑๖ หลังกลับจาก Mt. Tomah Botanical Garden ผมไปยืมหนังสือ และแผ่นวิดีโอซีดี มาอ่านและดู   ได้ซีดีเรื่อง The Ultimate Blue Mountains : Wilderness Experience มาดู   และยืมหนังสือมา ๔ เล่ม ได้แก่ Australian Parrots and Cockatoos. Painting by Neville Cayley, Text by J.H. Prince; Blue Mountains Wilderness โดย David Liddle, 1987; Australian Natural History, Vol 20 No. 1, 1980; Native Plants of the Blue Mountains โดย Magaret Baker & Robin Corringham, 1995   ได้พลิกๆ ดูหน้าเตาผิงทำให้ได้ความรู้เพิ่มขึ้น  (๕) มีแหล่งชมพรรณพืช คือสวนพฤษศาสตร์ ซึ่งสำหรับบริเวณ บลูเม้าน์เท่น คือ Mt. Tomah Botanical Garden  (๖) มีพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติ  (๗) มีเส้นทางเดินป่า ซึ่งที่นี่มีมากมายน่าจะเป็นร้อยเส้นทาง   เราแค่เดินชมนิดๆ หน่อยๆ พอได้ชิม   ที่ชอบมากคือเส้นทางในหุบเขาจากสถานีรถไฟ ไปสู่สถานี Cableway   ระยะทางสัก ๑ ก.ม. ผ่านป่าฝนที่มีต้น Tree Fern กับยูคา เป็นต้นไม้หลัก   ให้ทั้งความสดชื่นและได้ความรู้     

          เช้ามืดวันที่ ๑๖ ก.ย. ผมตัดใจสวมเสื้อ ๔ ชั้นวิ่งออกกำลังฝ่าลมหนาวไปทาง Evan’s Lookout   ระยะทางเพียงประมาณ ๑ ก.ม.  บรรยากาศสุดแสนจะสดชื่นยกเว้นความหนาวยะเยือก   ตอนแรกมีเสียงแมวอยู่ในบริเวณ Jemby Lodge   หลังจากนั้นมีเสียงนกหลากหลายชนิดร้องตลอดระยะทาง   พอไปถึง Evan’s Lookout ก็มีนกจำพวกนกแก้วสีแดง ที่สีก็สวยเสียงก็ไพเราะ แถมยังเชื่อง เกาะกิ่งไม้ร้องเพลงให้ผมถ่ายรูปตามสบาย

          มีนกเล็กๆ เชื่อง ลักษณะคล้ายนกกระจอกชอบเต้นอยู่ตามทางเดินใกล้ๆ คน   ผมเดินตามถ่ายรูป เขาก็เต้นถอยไปเรื่อยๆ พร้อมทั้งจิกกินอาหารบนพื้นถนน   ลักษณะการเต้นแบบร่าเริงทำให้ผมคิดถึงนกอีแพรดที่บ้าน

          ภาพทิวทัศน์ที่ Evan’s Lookout ก็คล้ายๆ ที่ Echo Point   แต่บรรยากาศต่างกัน   คือที่ Echo Point บรรยากาศเป็นแหล่งท่องเที่ยว   แต่ที่ Evan’s Lookout บรรยากาศเป็นป่า สงบกว่า   ไม่มีที่ขายของ  

          ระหว่างทาง ผมสังเกตว่าต้นไม้ใหญ่ (ซึ่งส่วนมากเป็นต้นยูคา) มีร่องรอยโดนไฟป่าเมื่อไม่นานมานี้   และผมได้ถ่ายรูปต้นไม้แปลกๆ สวยๆ ได้หลายรูป ส่วนใหญ่เป็นต้นสน ซึ่งมีหลากหลายชนิดมาก  

          ในทุกสถานที่ เขาสร้างบรรยากาศ และคำแนะนำ ให้คนเคารพสถานที่ เคารพธรรมชาติ   ไม่ทำเสียงอึกทึก   ไม่ทิ้งขยะใดๆ เลย   และไม่เก็บสิ่งใดออกไป ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ ดอกไม้ หรือสัตว์ หิน ดิน  

          ในทุกสถานที่เขามี picnic area เป็นม้านั่งไว้ให้   มีเตาแกสสำหรับปิ้งย่าง แต่เราไม่เคยลองใช้   และมีห้องน้ำให้ใช้   ทุกแห่งอยู่ในสภาพสะอาดถึงสะอาดมาก   รวมทั้งมีที่จอดรถที่มีป้ายบอก   รวมทั้งบางแห่งเก็บค่าจอดด้วย   เสียแต่ว่าเราไปหยอดเหรียญแล้วเครื่องมันไม่รับ   ไปถามคนท้องถิ่นเขาก็ทำไม่เป็น

          Scenic World ที่จะเล่าในตอนต่อไป คือสุดยอดของการทำมาหากินกับธรรมชาติ โดยไม่ทำลายธรรมชาติ

วิจารณ์ พานิช
๒๐ ก.ย. ๕๓
บนเครื่องบินกลับเมืองไทย