บทความเรื่อง The knowledge - value chain : a conceptual framework for knowledge translation in health แต่งโดย Rejean Landry, Nobil Amara, Ariel Pablos-Mendes, Ramesh Shademani & Irving Gold   ตีพิมพ์ใน Bulletin WHO 2006; 84(8) : 597-602. (WHO Bulletin ฉบับนี้ตีพิมพ์เรื่อง Knowledge Translation ทั้งเล่ม) กล่าวถึง knowledge destruction    คือการทำลายความรู้หรือการปฏิบัติที่ทำต่อๆ กันมา     แล้วต่อมาพบว่าวิธีอื่นดีกว่า

         เมื่อมีการสร้าง ก็ต้องมีการทำลาย      การสร้างกับการทำลายเป็นของคู่กัน     ใน KM มีการสร้างความรู้ขึ้นใช้งาน    และในการทำงานและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ก็เกิดการยกระดับความรู้      ในกระบวนการเหล่านั้นความรู้ส่วนหนึ่งก็ต้องถูกทำลายหรือละทิ้งไป     เพื่อเปิดทางให้ความรู้ใหม่ได้เข้ามาแทนที่ เข้ามาเป็นความรู้สำหรับใช้งานใหม่

        ใน KM จึงมีวงจรของการสร้างและทำลายความรู้อยู่ตลอดเวลา    

        ในทางการศึกษา มีการกล่าวว่าการที่คนเราจะเรียนรู้สิ่งใหม่ได้ต้องสามารถละจากความรู้เก่าได้    ที่เรียกว่า de-learn    learn ต้องคู่กับ delearn

        กล่าวตามถ้อยคำข้างต้นอาจจะผิดทั้งหมด     เพราะว่าจริงๆ แล้วเราไม่ได้ทำลายความรู้เดิมแบบทำลายล้างแบบไม่เหลือซากเดิม     จริงๆ แล้วความรู้เดิมยังคงอยู่  แต่มีความรู้ใหม่ที่ "หลอมรวมและก้าวข้าม" (transcend) ความรู้เดิม กลายเป็นความรู้ใหม่      คือจริงๆ แล้วมีการสั่งสมต่อยอดความรู้สืบเนื่องเรื่อยไป     จนถึงจุดหนึ่งก็จะเกิดความรู้ใน "ภพภูมิ" (order) ใหม่ หรือกระบวนทัศน์ใหม่     ที่ยังคงมีเชื้อความรู้ใน "ภพภูมิ" เดิมอยู่ด้วย

        KM เป็นกระบวนการที่มีการ "หลอมรวมและก้าวข้าม" ความรู้เดิมอยู่ตลอดเวลา      โดยที่เรายังคงเคารพความรู้เดิม     เพราะถ้าไม่มีความรู้เดิม ความรู้ใหม่ก็ไม่เกิด หรือเกิดไม่ได้     เพราะไม่มีเชื้อความรู้เดิมให้ "หลอมรวมและก้าวข้าม"      การ "หลอมรวมและก้าวข้าม" ความรู้มีหลายวิธี      วิธีการแนว KM ทำโดยผ่านการปฏิบัติ     ผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้โดยการปฏิบัติ

วิจารณ์ พานิช
๒๘ สค. ๔๙