คืนวันศุกร์ที่ 11 พ.ค.50 ผมนั่งเครื่องบินกลับจากแฟรงค์ฟอร์ต อ่านโฆษณาของ USA for Innovation ใน นสพ.บางกอกโพสต์ กล่าวหารัฐบาลไทยว่ากำลังทำให้คนไทยได้รับยาที่ด้อยคุณภาพ โดยอ้างผลการศึกษาของมหาวิทยาลัยมหิดล ว่ายารักษาเอดส์ที่ผลิตโดยองค์การเภสัชกรรมมีอัตราเชื้อดื้อยาสูงมาก
อ่านแล้วเกิดความรู้สึกว่า นสพ. สมัยนี้เขารับลงโฆษณาใส่ร้ายรัฐบาลกันแบบนี้หรือ ความรับผิดชอบของ นสพ.ต่อเรื่องผลประโยชน์ของประเทศอยู่ที่ไหน สงสัยว่าอ้างอิงผลการวิจัยอย่างถูกต้องหรือไม่ ทางมหาวิทยาลัยมหิดลควรต้องรับผิดชอบออกมาชี้แจงให้ความรู้ที่ถูกต้องต่อสังคมหรือไม่
นี่คืออีกรูปแบบหนึ่งของ CSR - Corporate Social Responsibility ใช่หรือไม่
วันเสาร์ได้อ่าน นสพ.เดอะเนชั่น จึงรู้ว่าเดอะเนชั่นก็ลงโฆษณาดังกล่าวเหมือนกัน และโดนคนตำหนิเหมือนกัน
เขาแก้ตัวว่า
1. นี่เป็นการโฆษณา ซึ่งกองบรรณาธิการ นสพ. ไม่ต้องรับผิดชอบความถูกต้อง
2. ฝ่ายรับโฆษณากับฝ่ายกองบรรณาธิการ นสพ.แยกกัน ไม่ได้รับรู้ซึ่งกันและกัน เนื้อความในโฆษณาไม่ได้สะท้อนความเห็นของกองบรรณาธิการ
ผมเกิดคำถามต่อว่า ถ้าเช่นนั้นผู้เสียหายจะฟ้อง นสพ. เรียกค่าเสียหายจากข้อความที่เป็นเท็จได้ไหม กรณีเช่นนี้ประเทศไทยเสียหาย รัฐบาลทำหน้าที่ฟ้องเรียกค่าเสียหายแทยคนไทยได้ไหม
คืนวันศุกร์ ผมเดินไปดูร้านขายสินค้าปลอดภาษีที่สนามบินเจนีวา ห่อบุหรี่มีข้อความ "Smoking is bad for your health" ตัวใหญ่กว่าที่บ้านเราเสียอีก
เมื่อ นสพ. ลงโฆษณาที่ตนไม่มั่นใจในความถูกต้องของข้อความหรือข้อมูล ควรลงคำเตือนตัวโต ๆ ไหม ว่า "โปรดอ่านโดยใช้วิจารณญาณ"
สังเกตว่าเวลานี้คนรักชาติรักประเทศน้อยลง เพราะถูกชักจูงว่าในยุค globalization สังคมต้องเปิด ผมสงสัยต่อว่าเปิดเพื่อใคร
วิจารณ์ พานิช
15 พ.ค.50
ประโยคที่อาจารย์เขียนว่า "อ่านแล้วเกิดความรู้สึกว่า นสพ. สมัยนี้เขารับลงโฆษณาใส่ร้ายรัฐบาลกันแบบนี้หรือ" นี่ลึกซึ้งครับ ถ้าเป็นการเขียนเมื่อปีที่แล้วจะเป็นอีกเรื่องหนึ่งทันที โดยเฉพาะเมื่ออาจารย์กล่าวถึงหนังสือพิมพ์บางกอกโพสต์และเดอะเนชั่น
เพื่อผลประโยชน์ "ธุรกิจ" บางประเภททำได้ทุกอย่างครับ ไม่ว่าเมื่อถูกกระทบถึงผลประโยชน์ที่กำลังได้อยู่อย่างในอดีตหรือเพื่อผลประโยชน์ที่ได้มากขึ้นในปัจจุบัน
ด้วยเหตุนี้เราจึงต้องการสังคม "เปิด" เพื่อปกป้องตัวเราเองและสังคมจาก "ธุรกิจ" เหล่านี้ครับ
ประเทศไทยคงจะน่าเป็นห่วงมากทีเดียว ถ้าหนังสือพิมพ์ที่คนไทยจะได้อ่าน หรือโทรทัศน์ที่คนไทยจะได้ดู มาจากกลุ่มคนจำนวนเพียงหยิบมือที่ควบคุมข่าวสารทุกอย่างไปหมด
แปลกที่ยุคก่อนหน้านี้ "ผู้ใหญ่" มีความรู้สึกว่าประเทศไทยถูกควบคุมสื่อ ในขณะที่ในยุคปัจจุบัน "เด็ก" มีความรู้สึกว่าประเทศไทยถูกควบคุมสื่อ
จากบันทึกนี้ ผมเชื่อว่าสิ่งที่อาจารย์ถามหาคือสื่อมวลชนที่จะวิเคราะห์วิจารณ์และถามคำถามไปยังหนังสือพิมพ์ทั้งสองฉบับว่าทำไมถึงลงโฆษณาเช่นนี้ ถ้าเราไม่มีสังคมที่ "เปิด" สื่อมวลชนที่อาจารย์ถามหาก็คงไม่มีโอกาสได้เกิด
ในอีกมุมหนึ่ง ถ้ายาของไทย "ไม่ดีจริง" แล้ว ถ้าหนังสือพิมพ์ทั้งสองฉบับไม่มีโอกาสได้ลงโฆษณานั้น เรื่องนี้ก็ไม่ดีอีกเหมือนกัน
ผมเชื่อว่าสิ่งที่เราต้องการในสังคมไทย (ไม่ว่า "ผู้ใหญ่" หรือ "เด็ก") คือสื่อที่หลากหลาย เพราะในสังคมที่สื่อกลุ่มเล็กๆ คุมความคิดของคนนั้น แม้ว่าบางครั้งสื่อจะทำสิ่งที่บางคนชอบใจ (ตอกไข่เสียจนรัฐบาลที่แล้วล้มไม่เป็นท่าและสร้างสังคมไทยเป็นสังคมที่ความถูกและความผิดไม่ต้องอาศัยการพิสูจน์) วันหนึ่งสื่อจะกลับมาแว้งกัดสิ่งที่บางคนนึกว่าถูกต้องได้เสมอ (นโยบายของรัฐบาลปัจจุบัน เป็นต้น)
สังคมไทยต้องเปิดครับ เปิดโอกาสเพื่อให้คนไทยได้มีความคิดเป็นของตัวเองบ้างครับ
อีกประเด็นหนึ่งครับ "อาจารย์ถามว่ารัฐบาลควรฟ้องสื่อได้หรือไม่"
ขอเรียนอาจารย์ว่า สื่อมวลชนไทยนั้นฟ้องไม่ได้ครับ ไม่ว่าท่านจะเสนออะไรให้ถือว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้องหมด บางครั้งท่านจะแก้เกี้ยวน้ำขุ่นๆ พอเอาใจคนอ่านบ้างเท่านั้นเอง โถ... ขนาดตัดต่อรูปเพิ่มข่าวใส่ไข่ขนาดหนักยังทำอะไรท่านไม่ได้เลยครับ
ถ้ารัฐบาลฟ้องสื่อ สื่อจะเรียกว่าเป็นการลิดรอนเสรีภาพสื่อมวลชนทันที
รัฐบาลนี้ต้องดูตัวอย่างจากรัฐบาลที่แล้วครับ ไปแตะต้องสื่อมวลชนไทย ผมรับประกันว่ารัฐบาลปัจจุบัน (ซึ่งมีแผลเยอะอยู่แล้ว) พังไม่เป็นท่าทันที
ถ้าสำนวนนักเลงเขาบอกว่า "ให้รู้บ้างว่าประเทศนี้ใครใหญ่" ครับ
สวัสดีค่ะ Prof. Vicharn Panich
ขออนุญาต ลปรร นะคะ
เห็นด้วยค่ะอาจารย์ ว่าสื่อต้องมีความรับผิดชอบต่อสังคม แต่ก็ไม่รู้จะทำอย่างไรถึงจะทำให้เขามีความรับผิดชอบขึ้นมาบ้าง...
ตอนนี้ปัญหาสังคมหลายๆ อย่างเกิดสื่อนั้นสื่อข้อมูลแบบผิดๆ ไม่รับผิดชอบกับสิ่งที่สื่อนี่แหละค่ะ
กระแสสังคมทาง วัตถุนิยม ความสวย ความงาม การร้องเพลงเก่ง มีค่ามากกว่าการมีความพอเพียง และการมีจริยธรรม คุณธรรม...
อะไรหลายๆ อย่างถูกวัดจาก rating ของสื่อ แต่ไม่ได้ถูกวัดจากเนื้อหาและคุณค่าของคนหรือเรื่องนั้นๆ เลย... คนก็เลยหลงทางกันไปใหญ่ เพราะมองไปทางไหน ก็เห็นแต่สื่อที่ส่งข้อมูลให้เราแบบเดียวกันไปหมด...
อาจารย์ครับ
"อาจารย์ถามว่ารัฐบาลควรฟ้องสื่อได้หรือไม่"
ขอเรียนอาจารย์ว่า สื่อมวลชนไทยนั้นฟ้องไม่ได้ครับ ไม่ว่าท่านจะเสนออะไรให้ถือว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้องหมด บางครั้งท่านจะแก้เกี้ยวน้ำขุ่นๆ พอเอาใจคนอ่านบ้างเท่านั้นเอง โถ... ขนาดตัดต่อรูปเพิ่มข่าวใส่ไข่ขนาดหนักยังทำอะไรท่านไม่ได้เลยครับ
ถ้ารัฐบาลฟ้องสื่อ สื่อจะเรียกว่าเป็นการลิดรอนเสรีภาพสื่อมวลชนทันที
"อาจารย์ถามว่ารัฐบาลควรฟ้องสื่อได้หรือไม่"
ขอเรียนอาจารย์ว่า สื่อมวลชนไทยนั้นฟ้องไม่ได้ครับ ไม่ว่าท่านจะเสนออะไรให้ถือว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้องหมด บางครั้งท่านจะแก้เกี้ยวน้ำขุ่นๆ พอเอาใจคนอ่านบ้างเท่านั้นเอง โถ... ขนาดตัดต่อรูปเพิ่มข่าวใส่ไข่ขนาดหนักยังทำอะไรท่านไม่ได้เลยครับ
ถ้ารัฐบาลฟ้องสื่อ สื่อจะเรียกว่าเป็นการลิดรอนเสรีภาพสื่อมวลชนทันที