สรรพลี้หวน : วรรณกรรมท้องถิ่นทางภาคใต้ (จังหวัดนครศรีธรรมราช)

สรรพลี้หวน (อ่านว่า สับ-ลี้-หวน) เป็นวรรณกรรมท้องถิ่นทางภาคใต้ (จังหวัดนครศรีธรรมราช) ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าใครเป็นผู้ประพันธ์ สันนิษฐานกันว่าคงจะเป็นปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา ลักษณะการประพันธ์ เป็นแบบ นิทานคำกลอน หรือ กลอนสุภาพหรือ กลอนแปดตามขนบนิยม เนื้อหาเป็นคำผวนเกี่ยวกับเรื่องเพศและอวัยวะเพศ มีเนื้อหาชวนให้ขบขันมากกว่าก่อให้เกิดอารมณ์ทางเพศ มีความยาว 197 บท เนื้อหายังไม่จบสมบูรณ์
สรรพลี้หวนสำนวนเก่าพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2516 โดยขุนพรหมโลก (นามแฝง) ซึ่งผู้พิมพ์ให้ความเห็นไว้ว่า ผู้แต่งอาจเป็นชาวนครศรีธรรมราช แต่งขึ้นประมาณ พ.ศ. 2425 - 2439 ต่อมามีผู้แต่งเลียนแบบขึ้นอีกหลายสำนวน ในหอพระสมุดเองมีหนังสือเรื่องหนึ่งชื่อ "ศัพท์ลี้หวน" ซึ่งมีลักษณะใกล้เคียงกัน

เนื้อหาของบทประพันธ์

นครรังยังมีเท่าผีแหน       กว้างยาวแสนหนึ่งคืบสืบยศถา
   เมืองห้างกวีรีหับระยับตา       พันหญ้าคาปูรากเป็นฉากบัง
   สูงพอดีหยีหิบพอหยิบติด       ทองอังกฤษสลับสีด้วยหนีหัง
   กำแพงมีรีหายไว้ขอดัง       เจ้าจอมวังพระราโชท้าวโคตวย

   มีเมียรักภักตร์ฉวีดีทุกแห่ง       นั่งแถลงชมเชยเคยฉีหวย
   เจ้าคีแหมรูปโอเมียโคตวย       ท้าวหวังรวยกอดินอยู่กินกัน
   มีลูกชายไว้ใยชื่อไดหยอ       เด็กไม่ลอเกิดไว้ให้ทีหัน
   นอนเป็นทุกข์ดุกลอยิ่งคอดัน       ให้ลูกนั้นหาคู่เป็นหูรี

   ต้องไปขอลูกสาวท้าวโบตัก       มันตั้งหลักอยู่ไกลชื่อไหหยี
   เป็นลูกเนื้อเชื้อนิลนางหิ้นปลี       เมืองห้างชีปกครองทั้งสองคน
   หยิบกระดาษดินสอมาจอดับ       เขียนแล้วพับอ่านดีครบสี่หน
   ให้เสนีมีหือถือนิพนธ์       เด็กหนึ่งคนก้มพักตร์มาดักรอ

   จึงตรัสใช้เสนีให้คลีหาน       สูรีบผ่านบ่ายพักตร์เถาะดักหยอ
   ผมเป็นโรคเหน็ดเหนื่อยหัวเดือยปอ   รักษาพอมาคลายกินหายควี
   แต่นายใช้จำกัดดัดไม่ขอ       ถึงเด็กรอต้องไปถึงไหหยี
   รักษาโรโคตวยพวยทันที       จากบุรีเร็วพลันดันไม่รอ

   เข้าป่าแกแลทั่วกลัวผีเห็น       เดินเย็นๆตัดตรงใต้ดงหลอ
   พบสระศรีบัวชุกดุกขึ้นออ       เด็ดสองลอดุ่มกลิ่นหอกหมินดี
   ชะนีหงส์ลงดินลงกินน้ำ       เดินมุ่งตามเห็นรอยหอยกับหมี
    พบเบื้องอ่างถางใหญ่ไหของคี   ใครมาตีแตกสะเก็ดเหมือนเด็ดยอ

เที่ยวจรดลยนเค็จไม่เสร็จเรื่อง   ใกล้ถึงเมืองหิวจี้ไม่มีหอ
   อดข้าวน้ำสามวันดันทั้งวอ       บอบเสียพอตัวกูเรื่องหูรี
   พบดอกปอกอดำจำต้องเด็ด       ยีให้เหม็ดเกลี้ยงวาวเหมือนหาวสี
   บรรลุถึงเขตทางเมืองห้างชี       เจ้าธานีหัวด่างเป็นสางคลา

   กำแพงก่อต่อด้านทหารเฝ้า       เสียงคนฉาวเข้าไปถึงใดหลอ
   พวกเสนาเซ็กเซ็กเด็กมารอ       มายืนออถามดูแล้วหูดี
   เราจากไกลไฉแข็งเก่งนักหนา   ถือสาราจะเข้าไปให้ไหหยี
   ท้าวโบตักจอมวังยังพอดี       เจ้าหิ้นปลีคีหันหรือฉันใด

   นายข้อดีว่าอยู่เปิดตูแอด       ตาดเกือบแขดเสียงเบียดเรียดไม่ไหว
   นายดักหยอรายงานแล้วผ่านไป   เห็นข้อไลนั่งกันกับภรรยา
   ค่อยคอด้อมน้อมกายถวายสาร   คลีถึงหานวันนี้ดีเข้าหา
   เนตรยนเค็จเสร็จสรรพพรับสารา   ในวาจาโคตวยรักด้วยกัน

   ได้จากเมืองห้างกวีเจ้าคีแหม       มาพูดแย้มบุตรีไปดีหัน
   ให้ใดหยอขอดูเป็นคู่กัน       โบตักนั้นหิ้นปลีพลอยดีใจ
   เรียกลูกสาวขาวเด็ดเหมือนเห็ดยาง   พิศพางค์รัศมีราศีไห
   ผู้ใดยลทุกเค็จมีเม็ดใย       พอเติบใหญ่เป็นทุกข์เพราะหุกลี

   ได้ฟังพ่อถอดอกเดินออกหา       นั่งวันทาลกลกน้ำหกสี
   เรียกลูกมาเป็นไฉนเรื่องไหคี       ได้ลูกนี้เข้าใจเพราะใดคอ
   เจ้าฟังพ่อยอดกจะยกเรื่อง       อย่าคอเดืองเล่าไปเรื่องใดหยอ
   พ่อจะยกหกเท็จเรื่องเด็ดยอ       เด็กไม่ลอข้ามแดนมุ่งแม่นมา

เขียนใน GotoKnow โดย อ.ผัก
ใน วัฒธรรมการแพทย์

หมายเลขบันทึก: 406387เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 04:44 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 11:40 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน

ความเห็น (37)

อ.นุ

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 05:37 น. ()

ความงดงามของวรรณกรรมท้องถิ่นทางภาคใต้...ที่มีคุณค่ายิ่ง

ขอบคุณครับ

อ.ผัก

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 05:49 น. ()

สวัสดีครับอาจารย์นุ

ตื่นเช้าเลยนะครับพี่นุ ผมยังไม่ได้นอนเลย มั่วเเต่นั้งตรวจงานวิจัยให้นิสิต ฟ้าสางว่าจะไปตลาด ซื้อของมาใส่บาตร เลยไปเจอวรรณกรรมชวนขำ เลยเอามาให้อ่านกันดีครับ

ครู ป.1

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 06:01 น. ()

อืม.! เก่งจริงๆคนแต่ง

เยี่ยมยอดจอมยุทธ!!!

อ.ผัก

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 06:11 น. ()

สวัสดีครับพี่ครูป.๑

ฮ่าๆๆๆ อ่านเเล้วต้องขำกันท้องเเข็งเลยทีเดียวครับ อิอิ

อรุณสวัสดิ์ค่ะคุณหลวงฯ สม้ยอยู่โรงเรียนประถม ช่วงนั้นจะชอบพูดคำผวนกันมากๆ ค่ะ เด็กใต้ทุกคนจะเข้าใจคำผวนกันส่วนใหญ่ หากแต่มา รุ่นหลังๆ ก็ห่างหายไป โห หนังสือเล่มนี้ เก่าๆ ได้ใจจริงๆ ตั้งแต่ ๑๖ เชียว ... อย่างนี้ต้องถูกใจพี่คิมหลาว ต้องไปค้นกรุดูว่าสะสมหนังสือเก่าที่สุด นี่ปีไหน ;)

วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 07:08 น. ()

5555555 คุณหลวงครับ ผมกับ ฉิมพลี แสนแสบ แต่งต่อจนจบครับ

แต่ยังเป็นฉบับลายมือเขียน ถ้าสนใจ จะถ่ายเอกสารไปให้ครับท่าน

ปริศนาคำคายภาคใต้ พร้อมนิทาน มีรวบรวมที่นี่ "บ้านวอญ่า"55555555555

อ.ผัก

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 08:36 น. ()

สวัสดีครับคุณปู

ผมนั้งผวนจนเพี้ยนเลยแหละครับ ขำกันอุจจาระลาดเลยทีเดียว อิอิ

อ.ผัก

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 08:40 น. ()

สวัสดีครับท่านวอญ่า

ผมอยากได้จังเลยครับ แค่เท่าที่อ่านนี้ก็ขำแบบว่ามากเเล้วครับ ว่างๆๆ ท่านวอญ่า เอาลงบันทึกให้อ่านหน่อยเเล้วกันนะครับ อิอิ

ฮ่าๆๆ ใครน่า ช่างสรางสรรค์แต้งไว้จริงๆ อิอิ

นงนาท สนธิสุวรรณ

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 20:10 น. ()

ขอบคุณค่ะ..มาเรียนรู้สิ่งที่ไม่รู้..

..เปลี่ยนเอารูปหล่อๆของใครมาคะ..ป้าใหญ่เพ่งแล้วเพ่งอีก..เหมือนคุณนก (ฉัตรชัย) ??..

อ.ผัก

เขียนเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2010 22:27 น. ()

สวัสดีครับป้าใหญ่

เหมือนหรอครับ ก็มีคนทักเหมอืนกันว่าหน้าคล้าย ป้าใหญ่เปงคนที่ ห้าที่พูดว่าหน้าเหมือน อิอิ

ขจิต ฝอยทอง

เขียนเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2010 10:15 น. ()

มาเพิ่มว่าหน้าคล้านพี่นก คนที่ 6 แต่เป็นนก สินจัย ฮ่าๆๆ ขำคำผวน ในเรื่อง เจอท้าวโคตวย

เข้าไป อึ้งๆๆฮ่าๆๆ

อ.ผัก

เขียนเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2010 10:35 น. ()

หืมมมมมมมมมมมมมมมมม อาจารย์ หน้าเหมอืนนก สินใจเลยหรอ ฮ่าๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ

บุษยมาศ

เขียนเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2010 11:18 น. ()

สวัสดีค่ะ...คุณหลวง...

คนแต่งนี่ช่างคิดนะค่ะ...
ช่างหาคำผวนมาแต่ง
ว่าแต่ว่า ห้ามผวนกลับจริง ๆ นะค่ะ เป็นเรื่องเลยละค่ะ...
ยกนิ้วโป้งให้จ้า...
อีกอย่าง อย่าว่าคนโบราณเชียวนะค่ะ
ขนาดแต่งยังเก่งนี่...คนยุคปัจจุบันสู้ยังไม่ได้เลย จริงไหมค่ะ
ว่าแต่ คุณหลวง ทำไม เอารูป "หล่อ" ออกล่ะ
กลัวสาวตามจีบหรือค่ะ...555555555...

อ.ผัก

เขียนเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2010 11:31 น. ()

สวัสดีครับพี่บุษ

ที่เอารูปใส่ชุดทำงานออก เพราะมีคนทักมาหลังไมค์ว่าแก่ เลยต้องเอาออกครับ เอาแบบเเบ่วๆ ดีกว่า อิอิ

พี่บุษสบายดีนะครับ ช่วงนี้อากาศเริ่มเย็นเเล้วดูเเลสุขภาพด้วยนะพี่ เป็นห่วงครับ

บุษรา

เขียนเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2010 11:35 น. ()

สวัสดีค่ะ
บุษราแวะอ่าน "วรรณกรรมท้องถิ่นทางภาคใต้" อ่านแล้วขำมาก ๆ คนแต่งช่างคิด ช่างเขียน...คนอ่านพลอยคลายเครียดไปได้เลยค่ะ
อากาศหนาวแล้วรักษาสุขภาพตัวเองด้วยค่ะ
ขอบคุณค่ะ