“เมี้ยง” บ้างก็ออกเสียงว่า “เมี่ยง” บ้างก็เรียกว่า “โอเล่คนดอย” หรือ “โอเล่คนเมือง” แล้วแต่ใครจะเรียกกัน วันนี้ได้มีโอกาสนัดชวนพี่น้องชาวฮักเมืองน่านมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่อง “เมี้ยง” ของบ้านศรีนาป่าน ต.เรือง อ.เมืองน่าน เป็นการจัดการความรู้เรื่องเมี้ยงที่เรามีอยู่ นำมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ตั้งคำถาม ถกคิด แล้วนำไปสืบค้นต่อ หวังว่าจะมีชุดความรู้เรื่องเมี้ยงให้ได้สืบค้นกันต่อไป ประเด็นหลักๆ ที่ตั้งคำถามชวนกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้ อันไหนไม่รู้ก็ไปสืบค้นจากผู้รู้ในพื้นที่ต่อ

        ๑. เมี้ยงมาจากไหน ? เป็นพืชที่มีอยู่แล้วในพื้นที่ หรือมีใครเอามาปลูก มีมาตั้งแต่เมื่อไหร่ สำคัญกับชุมชนอย่างไร เกี่ยวโยงกับเศรษฐกิจชุมชนอย่างไร ? ฯลฯ (เรียกว่าให้รู้ประวัติศาสตร์ของเมี้ยงเลยทีเดียว)

      ๒. วิถีวัฒนธรรม ภูมิปัญญา ประเพณี ความเชื่อ ที่เกี่ยวโยงกับเมี้ยงมีอะไรบ้าง ? ในห้วงเวลาใด อย่างไร ? มีคุณค่าและความหมายอย่างไร ?

        ๓. เส้นทางสายเมี้ยงอม เป็นการตามดูตั้งแต่การปลูกเมี้ยง เพาะพันธุ์ การขยาย การดูแล การเก็บใบเมี้ยง การนึ่ง หมัก และการขายเมี้ยงอม

        ๔. เส้นทางสายชา เป็นการเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจชุมชนครั้งใหม่ หลังจากคนรุ่นใหม่ไม่นิยมอมเมี้ยง การเปลี่ยนเมี้ยงเป็นชา ตั้งแต่การตัดแต่งกิ่ง การดูแล การเก็บเกี่ยว การแปรรูปชา

        ๕. เมี้ยงกับป่า กระบวนการอนุรักษ์เมี้ยงไว้ เพราะมีเมี้ยงหมายถึงมีป่า เมี้ยงจึงเป็นเลือกและทางรอดของคน เมี้ยง และป่า

        คำถามเหล่านี้ได้นำไปสู่การถกคิด แลกเปลี่ยน และตั้งคำถามต่อเนื่อง เพื่อให้ได้องค์ความรู้เรื่อง “เมี้ยง”

กระบวนการทำเมี้ยง

        อ้อ....มีสมุดบันทึกเรื่องเมี้ยงของน้องแป้งจากศูนย์การเรียนรู้โจ้โก้ มาให้เราได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้ด้วย