ธรรมหรรษา
รศ.ดร. พระมหา หรรษา นิธิบุณยากร

มองสังคมไทยผ่านการออกแบบในวิสาขบูชาโลก ปี ๕๓


ใบ "โพธิ์" เป็นสัญลักษณ์ของ "พุทธะ" เพราะเป็นนัยที่บ่งบอกถึง "การรู้ ตื่น และเบิกบาน" เหนือกาลเวลา การเกิดขึ้นของต้นโพธิ์ จึงหมายถึง การเกิดขึ้นของพระพุทธเจ้า การเกิดขึ้นของพระพุทธเจ้า คือ การเกิดขึ้นของการรู้ ตื่น และเบิกบาน

 

ใบโพธิ์ทำไม ทำไมต้องใบโิพธิ์:
เกี่ยวข้องอะำไรกับการออกแบบวิสาขบูชาโลก ๕๓


* * * * * * * * * * *

     เพราะเหตุใด  การจัดงานวิสาขบูชาโลกปี ๒๕๕๓ จึงต้องนำสัญลักษณ์ของ "ใบโพธิ์" มาเป็นเครื่องมือ หรือ กรอบแนวคิดในการออกแบบการจัดงาน   ท่านใดก็ตามที่เดินทางไปร่วมงานปีนี้ที่มหาจุฬาฯ วังน้อย จะพบใบโพธิ์ตั้งแต่ปากทางเข้ามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วังน้อย พระนครศรีอยุธยา จนถึงอาคารหอประชุม มวก. ๔๘ พรรษา

     ใบ "โพธิ์" เป็นสัญลักษณ์ของ "พุทธะ" เพราะเป็นนัยที่บ่งบอกถึง "การรู้ ตื่น และเบิกบาน" เหนือกาลเวลา ด้วยเหตุนี้ การเกิดขึ้นของต้นโพธิ์ จึงหมายถึง การเกิดขึ้นของพระพุทธเจ้า และการเกิดขึ้นของพระพุทธเจ้าก็หมายถึง "การเกิดขึ้นของใบโพธิ์" นั่นเอง

     ๑. การรู้  หมายถึง การที่พระพุทธเจ้าได้ใช้ "ปัญญา" เป็นเครื่องมือในการดำเนินชีวิต ซึ่งเป็นปัญญาที่หลุดพ้นจาก "เงามืดของอวิชชา" ที่ครอบงำ และบัญชาชีวิตของพระองค์มาหลายร้อยชาติ   การค้นพบปัญญา คือ การค้นพบธาตุแห่งพุทธะ  ฉะนั้น เงาของความมืดมิดในราตรี จึงถูกแสงแห่งพระจันทร์ในวันเพ็ญเต็มดวงขจัดปัดเป่า และเต็มไปด้วยแสงแห่งความสว่างไสว โดยเฉพาะ แสงสว่างแห่งปัญญา

     ๒. การตื่น หมายถึง การที่พระพุทธเจ้าทรงมีดวงจิตที่เพียบพร้อมไปด้วย "สติ" ตื่นจากความหลับไหล โดยเฉพาะอย่างยิ่งการตื่นจาก "กิเลสเครื่องร้อยรัดทั้งมวล" ที่รึงรัดให้เจ้าชายสิทธัตถะลุ่มหลงและมัวเมา  การซัดสาดของแสงแห่งดวงอาทิตย์ในยามอรุณรุ่ง คือ การนำมาซึ่งความสว่างไสวทางจิตใจของพระพุทธเจ้า ที่พระองค์ทรงค้นพบสัจธรรมความจริงของจริงชีวิตตามนัยแห่งอริยสัจจ์

     ๓. การเบิกบาน หมายถึง สภาพจิตของพระองค์ได้ "เบิก" และ "บาน" เพื่อรองรับสายธารแห่งสัจธรรมความจริง ซึ่งเป็นการบานโดยไม่มีวัน "หุบ" โดยเฉพาะการที่ดวงจิตใจเ่บ่งบานอย่างเต็มที่ ไร้ซึ่งความมืดมัวแห่งแสวงของอวิชชาที่จะเข้ามาครอบงำจิตใจของพระองค์

     ในขณะที่สังคมไทย กำลังเผชิญกับ "ความไม่รู้ ไม่ตื่น และไม่เบิกบาน"  โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การที่คนไทย หรือสังคมไทยไม่สามารถเข้าถึงความหมายที่แท้จริงของคำว่า "ไทย"  หากคำว่า ไทย คือ (๑) การที่คนไทยมีจิตใจที่เป็นอิสระ และไม่ตกเป็นทาส และห้วงเหวของของกิเลสที่เกาะกุมจิตใจทำให้ทุกข์ ทรมาน เจ็บปวด และร้องไห้  (๒) เป็นสังคมแห่งการให้ หรือ "ควรให้" โดยเฉพาะสิ่งที่สังคมให้กันและกันมาโดยตลอดคือ "ความรัก"  คำถามคือ ในขณะนี้ สังคม และคนไทยกำลังสงสัยซึ่งแัละกันว่า เราได้เข้าดำรงตน และปฏิบัติต่อกันและกันได้สอดรับกับความหมายทั้งสองดังกล่าวมากน้อยเพียงใด"

     การเกิดขึ้นของใบโพธิ์คือ การแผ่ใบ และกิ่งก้านให้สังคมไทยได้พึ่งพาร่มเงาทางกาย และพึ่งพิงทางใจ   หากสังคมไทยได้รับการเรียกขานว่าเป็นสังคมแห่ง "พุทธะ" สังคมไทยย่อมมีโอกาสได้ใช้ร่มเงาแห่ง "พุทธะ"  เพื่อเป็นพลังในการสร้างความร่มเย็นให้เกิดขึ้นแก่คนไทย

     เป็นที่ประจักษ์ชัดว่า สังคมไทยในขณะนี้กำลังยืนอยู่ท่ามกลางวิกฤติการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น ปัญหาต่างๆ ได้คุกคามมิตรภาพ ความรัก ความเอื้ออาทร ร้อยยิ้ม และเสียงหัวเราะ  คำถามมีว่า "ตลอด ๗๐๐ กว่าปีของการสร้างบ้ิานแปลงเมือง สังคมไทยได้เรียนรู้อะไร และได้อาศััยประโยชน์จากร่มเงาแห่งพุทธะนี้มากน้อยเพียงใด"


    ฉะนั้น  เพื่อให้การจัดงานวิสาขบูชาโลกปี ๒๕๕๓  อยู่บนบาทฐานภายใต้กรอบ และหลักการของหัวข้อหลักของการประชุมที่ว่า "เราในฐานจะเป็นส่วนหนึ่งของสังคมโลกการฟื้นฟูวิกฤติการณ์ของโลกโดยอาศัยมุมมองชาวพุทธได้อย่างไร" ไม่ว่าจะเป็นโลกคือแผ่นดินที่เราได้อาศัยอยู่ หลับนอน  โลกคือหมู่สัตว์ที่ต้องเกิด แก่ เจ็บ และตายร่วมกัน และโลกคือการปรุงแต่งทางจิตดี ชั่ว หรือเฉยๆ  ประเด็นสรุปคือ เราจะช่วยฟื้นฟูโลกภายนอกให้น่าอยู่ดั่งที่เคยเป็นอย่างไร และโลกภายในให้รู้ ตื่น และเบิกบานบนสายธารแห่งธรรมได้อย่างไร

     การเกิดขึ้นของ "ใบโพธิ์" ก็คือ "การกระตุ้นเตือนสติมนุษยชาติให้ตระหนักรู้ถึงวิญญาณของการรู้ ตื่น และเบิกบาน" บนกระแสธารของพุทธะ ซึ่งปรากฎในทุกอนูของการออกแบบ และทุกสถานที่ของการจัดงานซึ่งเป็นสถานที่ที่จะทำหน้าที่ในกระตุ้นเตือนให้สังคมไทย ได้ปลุกกระแสของการ "รู้ ตื่น และเบิกบาน" ให้ฟื้นคืนมาในใจอีกครั้ง

 

 กรอบแนวคิดหลักในการออกแบบวิสาขบูชาโลก ซึ่งแฝงเอาไว้ด้วย "การรู้ ตื่น และเบิกบาน" ซึ่งเป็นแก่น และแกนรวมหลักของพระพุทธศาสนา ซึ่งหลักการดังกล่าวจะนำมนุษยชาติเข้าสู่ความสว่างไสว (ปัญญา) ในการดำเนินชีวิต ภายหลังที่มนุษย์ดำรงตนอยู่กระแสธารแห่งธรรมอย่างมีสติ

 

 นิทรรศการพระไตรปิฏกนานาชาติ จัด ณ มหาจุฬาฯ วังน้อย

ทางเข้าห้องประชุม UNESCAP Hall ราชดำเนิน กรุงเทพฯ

การออกแบบเข็มใบโพธิ์, เสื้อ, ทางเดิน, ป้ายประชาสัมพันธ์ และเสื้อของอาสาสมัคร

 

 

พื้นที่ภายในห้องประชุมใหญ่ UN ESCAP Hall, ราชดำเนิน กรุงเทพฯ

ปากทางเข้ามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ลำไทร วังน้อย พระนครศรีอยุธยา

ปากทางเข้าห้องประชุมใหญ่ของมหาจุฬาฯ วังน้อย ซึ่งสามารถรับความจุได้ทั้งสิ้น  ๓,๐๐๐ รูป/คน มีห้องสัมมนาย่อย ๔ ห้อง แต่ละห้องสามารถรับความจุได้ห้องละประมาณ ๓๐๐ รูป/คน

 

Main Stage ภายในอาคารหอประชุมใหญ่มหาจุฬาฯ

 

ข้างหน้าห้องประชุมใหญ่ของอาคาร มวก. ๔๘ พรรษา

 

ดอกไม้ที่ใช้จัดในการประชุมนานาชาติ วันวิสาขบูชาโลก และป้ายบอกทาง

 

โพธิ์แห่งธรรมแผ่เงาร่มใบเตือนใจคนไทยทั้งผอง

      บทเพลง "ลมหายใจแห่งสันติภาพ" ยังคงดังกึกก้องอยู่ภายในใจของผู้เข้าร่วมประชุม และเฉลิมฉลองในวันงานอยู่มิวางวาย    เพื่อให้บทเพลงแห่งประวัติศาสตร์ที่แต่งขึ้นได้คงอยู่คู่กับ "วันวิสาขบูชาโลก"  เราในฐานะผู้จัดงานจึงขอนำบทเพลง พร้อมทั้งเนื้อร้องมาบันทึกย้ำเอาไว้อีกครั้งหนึ่ง เพื่อให้บทเพลงนี้เป็นส่วนหนึ่งขอการ "แบ่งปันความรักให้โลกสดใน แบ่งปันลมหายใจแห่งสันติภาพ"

ลมหายใจแห่งสันติภาพ
เพลงประจำวันวิสาขบูชา: วันสำคัญสากลของโลก
เจ้าของลิขสิทธิ์
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
************************

 โพธิ์แห่งธรรมแผ่เงาร่มใบตระหง่าน
วันแห่งการอุบัติแสงธรรมเจิดฟ้า
มหาบุรุษ พุทธศาสดา
เปิดดวงตาเห็นแจ้งจักรวาล

บัวเบ่งบานดอกชูพ้นธารมลทิน
ธรรมหลั่งรินชโลมหาใดเปรียบปาน
ดับทุกข์ ดับโศก รู้ ตื่น เบิกบาน
ปาฏิหาริย์ แห่งการรู้แจ้ง

*เป็นดังของขวัญ ฝากโลกเอาไว้
สงบในใจบนทางสายกลาง
ที่มืดก็เห็น กลายเป็นสว่าง
ที่ทุกข์ก็จาง ด้วยแสงธรรมนำทาง

**แบ่งปันความรักให้โลกนี้สดใส
แบ่งปันลมหายใจแห่งสันติภาพ
คือทางแห่งปัญญา มรรคาสู่นิพพาน
คือรู้ - ตื่น - เบิกบาน เหนือกาลเวลา * **

_____________
ไกวัล กุลวัฒโนทัย เนื้อ – ทำนอง
ขับร้องโดย
ธานี พูนสุวรรณ และธีรนัยน์ ณ หนองคาย

โหลดฟังเพลงภาษาไทย
ลมหายใจแห่งสันติภาพ

 

 

A  BREATH  OF  PEACE

The Song of United Nations Day of Vesak
=========

 

Blessed is with the day of Light that be

Blessed as peace has come to grace his soul 

And truth be told, bright as eyes can see

In the shades of Bhodi Dhamma.

 

Blessed as risen lotus far up high

Blessed as gentle rain first falls from sky

No sorrow, no fear, no blinds, no tears

In the magic of the Light

 

* Just as a gift to everyone

A simple love in simple heart

Where darkness fails, where light prevails

Where troubles wane from Light of Dhamma

 

**the Light of love that has blessed this world

The love that shares the breath of peace

The path of wisdom, the path of nirvana

Awareness and love for always * **

~~~~~~~~~~~

Sinnapa Sarasas

 

โหลดฟังเพลงภาษาอังกฤษ

A BREATH OF PEACE

  

ท่านใดสนใจแผ่น CD บทเพลงลมหายใจแห่งสันติภาพเพื่อนำไปเผยแพร่ กรุณาติดต่อโดยตรงได้ที่สำนักงานสมาคมวิสาขบูชาโลก เบอร์ 035 248 098

หมายเลขบันทึก: 365864เขียนเมื่อ 11 มิถุนายน 2010 22:01 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 23:03 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (8)

เพลง ลมหายใจแห่งสันติภาพ ทั้งversionภาษาไทยและภาษาอังกฤษเพราะมากครับ

โยมสานุ

ไม่ทราบว่า CD ที่อาจารย์นำไปแจกในห้องเรียนนั้น โดยได้รับหรือเปล่า และในขณะเดียวกัน ไม่ทราบว่า เพื่อนๆ บางท่านที่ไม่ได้มีในชม. แรก ได้รับหนังสือและแผ่น CD ที่อาจารย์นำไปมอบให้ด้วยหรือไม่ อย่างไรก็ดี รบกวนช่วยแจ้งอาจารย์ด้วย

ขอชื่นชมในการทำงาน และบทความทางวิชาการของพระอาจารย์ สุดยอดและมีประโยชน์มากครับ

ตุ๊เจ้าครับ

ขอบคุณครับท่านอาจารย์  บทความต่างๆ เป็นแบ่งปันความรู้และประสบการณ์ระหว่างเพื่อนมนุษย์ที่เราได้มีโอกาสในเห็น ได้ประสบ ต่างจากมุมของคนอื่น แต่ผมก็หวังจะได้เห็นมุมของตุ๊เจ้าสักวันนะครับ

นมัสการพระอาจารย์หรรษา

  • เข้ามาติดตามอ่านได้ความรู้ครับ
  • โพธิ์แห่งธรรม

โยมประหยัด

ถือว่าเป็นการแบ่งปันความรู้กับโยมเช่นกัน เพราะอาตมาเองก็แวะเวียนไปอ่านงานของโยมอยู่บ่อยๆ  ได้รับแนวคิดดีๆ ไปขบคิดต่ออีกหลายทอด  ขอบใจมากสำหรับไมตรีที่แวะเวียนมาเยี่ยมเยียน

งานยิ่งใหญ่อลังการมาก ๆ เจ้าค่ะ

โยมอภิญญา

อนุโมทนาที่โยมได้กรุณาแวะเวียนมาเยี่ยมอาจารย์   และขอบใจสำหรับคำชมในเชิงมุทิตา  ขอมอบคำชมทั้งหมดให้ทีมงานที่เพียรสร้างสรรค์คุณค่า และแสวงหาความหมายดีๆ มาฝากพวกเรา  และหวังว่าทีมงานเหล่านี้จะเพียรพยายามค้นหาสิ่งดีๆ มาฝากพวกเราในปีหน้าอีก

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท