ระบบการดูแล content ใน blog/webboard ที่ยืดหยุ่นสูง


หลายปีมานี้ ประเด็นที่ค้างคาในใจผมมาตลอดคือ จะมีระบบการดูแล content ใน blog/webboard ที่ยืดหยุ่นสูง ได้อย่างไร

ประเด็นนี้ ขอเสนอไว้แบบกว้าง ๆ ที่คิดว่า น่าจะเป็นโครงร่างแนวคิดได้ระดับหนึ่ง ที่บางอย่างก็น่าจะใช้ได้

ระบบที่ดีอย่างหนึ่ง ที่เคยเห็นกรุงเทพธุรกิจใช้คือ มีปุ่ม แจ้งลบ ให้ผู้อ่าน แจ้งลบกระทู้ออกความเห็นที่ไม่เหมาะสม

ระบบนี้ น่าจะใช้ได้ดีมากในกรณีทั่วไป แต่หากช่วงไหน มีการจงใจป่วนเว็บแบบมุ่งร้าย (ด้วยการกระหน่ำแจ้งลบ) ระบบนี้ จะเปราะบางไป กลายเป็นไม่มีประโยชน์ เพราะต่อให้ผู้ดูแล กรองใช้เฉพาะ unique IP ก็ไม่มีประโยชน์ โดน spoof IP ก็เละเหมือนกัน เพราะสามารถโดนโจมตีจนกลายเป็นแจ้งลบทุกอย่างไป

แต่จุดเด่นวิธีนี้คือ จัดการง่าย และน่าจะเขียนโปรแกรมง่าย เหมาะกับเว็บเล็ก ๆ ที่ผู้เข้าชมไม่มาก และไม่อยู่ในช่วงที่โดนโจมตีแบบมุ่งมั่น

 

มีอีกระบบหนึ่ง ที่ผมเคยลองใช้แล้วได้ผลดีพอสมควร คือ กระจายสิทธิการลบกระทู้ออกไปในวงค่อนข้างกว้าง ถ้าทีมแข็ง ก็เป็นระบบที่ดีเลิศ

แต่ระบบแบบนี้ ต้องพิจารณาถึงการจัดการในหมู่ผู้เกี่ยวข้องด้วย เพราะเป็นเรื่องของดุลยพินิจล้วน ๆ ทำไม่ดี ก็วงแตกได้ และระบบนี้ ไม่สามารถรับมือการโจมตีแบบปูพรมด้วย bot ได้ ต้องมีระบบอื่นมาเสริมด้วย เช่น capcha

 

อีกทางเลือกหนึ่ง ที่ไม่เคยลองใช้ แต่เคยพูดถึงนิดหน่อยผ่านอนุทิน และคิดว่า น่าจะอยู่ในวิสัยที่มีความเป็นไปได้สูง คือ ระบบซ่อนโดยสมาชิกเพื่อผลักออกมาให้ผู้ดูแลเห็นชัด ๆ  โดยมีสิทธิในการดูแลที่หลากหลาย หลายระดับ

1. สิทธิในการแจ้งลบ ใครก็ได้  คลิกแจ้งลบตรงไหนก็ได้ ระบบจะ list รายการเป็นหมวดเฉพาะให้ผู้ดูแลมาทบทวน

ช่วงไหน ทุกอย่างราบรื่น ระบบนี้ จะน่าใช้มาก เพราะเป็นกันเองที่สุด เพราะบางท่าน เข้ามาแบบตั้งใจอ่านอย่างเดียว หรือมีเวลาน้อย ๆ เจอแล้ว หากต้องมา log in กันอีก จะเป็นการกีดกันคนที่มีเจตนาดีในการมาช่วยเหลือไป

แต่ช่วงไหน เว็บโดนป่วนแบบมุ่งร้าย อาจต้องมีมาตรการเสริม เช่น ใช้ capcha ถ้าโดน bot ป่วน (โดยไม่ใช้ login), หรือ ใช้การ login เต็มรูปแบบหากโดนคนป่วน หรือเสริมกับระบบอื่นที่คิดขึ้นเพิ่มเติม เช่น กรอง IP หากรู้ว่ามือป่วนเป็นคนที่ไม่ได้ป่วนไฮเทค (อย่างหลังสุด ไม่แนะนำ เพราะในระยะยาว จะมีรายการต้องห้ามเยอะมหาศาล เป็นภาระหนักกับระบบเกินไป และบาง IP อาจเป็น IP สาธารณะที่คนอื่นก็ใช้ และ bot ทั่วไป มันทำ IP spoof เต็มรูปแบบอยู่แล้ว คือใส่ร้าย IP ผู้บริสุทธิ์เขาไปทั่ว)

2. สิทธิในการซ่อนสิ่งที่ post มาไม่เหมาะสม โดยเป็นการซ่อนแบบชั่วคราว สำหรับสมาชิกทุกคน เช่น 24 ชั่วโมง ระบบจะ list รายการเป็นหมวดเฉพาะให้ผู้ดูแลมาตัดสินว่า จะเอาอย่างไรต่อดี โดยเมื่อครบเวลาที่กำหนดไปแล้ว ระบบจะคลายตัว ยกเลิกการซ่อนอัตโนมัติ (เวลาตรงนี้ อาจตั้งให้ยืดหยุ่น เช่น ช่วงไหน ผู้ดูแลพร้อมใจไปงานเฮฮาศาสตร์หมด ก็อาจขยายออกไปเป็นหลายวัน)

ตรงนี้ อาจต้องบังคับว่า ต้องเป็นผู้ที่ลงทะเบียนเป็นสมาชิกเท่านั้น เพื่อป้องกันตัวป่วนนิรนาม โดยสมาชิกทุกคน สามารถคลิกซ่อนได้ไม่เกิน  XXX ครั้งต่อวัน (เอ่อ... XXX นี่ หมายถึงตัวเลขจำนวนเต็มบวก ไม่ได้หมายถึง XXX เรื่องพรรค์นั้น...) โดยสมาชิกทั่วไป มีสิทธินี้ถ้วนหน้า เช่น วันละไม่เกิน 1 รายการ หรือ 2 รายการ

ข้อดีคือ ก็คือ เมื่อเจอแล้ว สามารถซ่อนได้ทันที ทำให้การตอบสนองเกิดได้แบบฉับพลันมากขึ้น เป็นการจำกัดวงความเสียหายไม่ให้บานปลายกรณีที่มีการ post แบบมุ่งร้ายได้ ในขณะเดียวกัน ผู้ดูแล ก็ยังมีสิทธิขาดในการลบจริงอยู่ และต่อให้ใครคิดป่วน ระดับความเสียหายก็จะน้อย และผู้ดูแลสามารถปรับลดโควต้าตัวป่วนให้เหลือศูนย์ไปเลยอย่างถาวรได้ หากเห็นเจตนาไม่ดีซ้ำซาก ไปซ่อนคนอื่นแบบสุ่มสี่สุ่มห้าเข้าบ่อย ๆ จน "ส่อแววแสบ"

รูปแบบนี้ ทำแบบง่าย ๆ ก็ได้ คือ "ทำมือ" กันตรงไปตรงมา หรือจะฝังความฉลาดในการเรียนรู้ลงให้ซอฟท์แวร์ก็ได้ (ถ้าไม่ขยันเขียนโปรแกรมจริง รายการนี้ ห้ามแหย็ม !!!!) ในการปรับเพิ่มลดโควต้าซ่อน หรือขยายโควต้าซ่อน

3. คล้าย ๆ ข้อ 2 แต่เป็นสมาชิกอาสาสมัคร ที่ว่ากันเป็นรายคน ให้สามารถซ่อนได้มากรายการ และซ่อนได้นานกว่า จะนานหลายวันหรือนานไม่มีกำหนด แล้วแต่ระดับความรุนแรงของสถานการณ์ โดยจำนวนผู้มีสิทธิในรูปแบบนี้ อาจมีได้หลายสิบคน ก็ไม่แปลก แต่ทางที่ดี ควรเริ่มต้นด้วยจำนวนคนที่ไม่มากเกินไป (ซ่อนมีกำหนดเวลา ไม่ได้ลบ)

ข้อ 2 กับ 3 นี่ จริง ๆ แล้วก็เป็นเรื่องเดียวกัน คือ สมาชิกทุกคนมีสิทธิซ่อน แต่สิทธิไม่จำเป็นต้องเท่ากัน ซึ่งขั้นติดตั้งผมคิดว่า ทำอัตโนมัติไม่ยาก คือ รอบแรก ใส่ค่า default ให้ทุกคนที่เป็นสมาชิกก่อน แล้วอาจใช้สถิติบางอย่างที่เป็นตัวสะท้อนความมีส่วนร่วมในชุมชุมชนบ่อย (SQL มีไว้ทำไมครับ ถ้าไม่ใช้ ?) มาคำนวณแล้ว override ค่าที่สูงกว่า default ให้กับเฉพาะสมาชิกบางคนที่เข้าข่ายเกณฑ์

ตัวอย่างเกณฑ์คือ คนที่ login เข้าใช้ระบบนาน/ สม่ำเสมอ/ บ่อย / เจ๊าะแจ๊ะ เอ๊ย ลปรร กับคนอื่น / post บ่อยโดยมี link กลับมาหา, ฯลฯ (ลองคิดตามเป็น SQL algorithm นะครับ)

แล้วอาจสั่ง override ด้วย blacklist อีกทีหนึ่ง ที่เคยประวัติเสียเรื่องไปเที่ยวลบสุ่มสี่สุ่มห้า ให้โควตาเหลือต่ำสุดเท่าที่ดูไม่น่าเกลียด

วิธีนี้ ก็จะเป็นระบบที่ bootstrap ตัวเองได้ และเป็นระบบที่ปรับตัวได้ โดยผู้ดูแลเนื้อหาระยะยาวไม่ต้องเหนื่อยมาก

4. ผู้ดูแลตัวจริงที่มีสิทธิลบ (ตรงนี้ ยังไงก็มีอยู่แล้ว) มาดูรายการตามลำดับ 3-2-1 ก่อน เพื่อ confirm แล้วถ้ามีเวลาว่างยาว ค่อยลุยเองเฉพาะรายการที่ post ใหม่ล่าสุดเรียงตามลำดับเวลา ซึ่งความเห็นของผม ระบบที่มีเสถียรภาพดี ระบบเล็กหน่อย มีสัก 4-5 คน ระบบใหญ่หน่อย น่าจะมีสัก 10 คน

  

 

มาตรการสุดท้าย ที่น่าจะทำง่ายที่สุด และผลกระทบนุ่มนวลที่สุด คือ บังคับการต้องมี login เท่านั้นในการ post ต่อท้ายใด ๆ เหมาะที่จะงัดมาใช้เป็นมาตรการฉุกเฉินก่อนระบบอื่นลงตัว

ในช่วงที่โดนแกล้งป่วนกระหน่ำ อาจงัดมาตรการบังคับว่า ผู้ post ต้องมี login ซึ่งจะตัดปัญหากรณีเจอ IP spoofing ไปเลย โดยอาจจะตั้งมาตรการเฉพาะช่วง 23:00 - 08:00 น. (ให้ผู้ดูแล ได้พักผ่อนหลับนอน ถ้าช่วงนั้นป่วนแบบไม่หนักมาก) แต่ถ้าหนักมาก ก็อาจใช้ตลอด 24 ชั่วโมง คลุมไปเลย

 

หากป่วนแบบมุ่งร้ายไฮเทค ผมไม่มีข้อแนะนำ เพราะมีมือระดับเทพ ระดับเซียน ช่วยดูแลอยู่ไม่น้อย ใครคิดป่วนไฮเทค เท่ากับรนหาที่ตายเอง (<- ไม่ได้ใบ้หวยครับ ชี้ถึงความเป็นไปได้ทางทฤษฎี)

 

หมายเลขบันทึก: 177572เขียนเมื่อ 19 เมษายน 2008 12:17 น. ()แก้ไขเมื่อ 7 พฤษภาคม 2012 20:50 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (8)

สวัสดีครับ ท่านอาจารย์ wwibul

  • ผมอ่านแล้วก็คิด ....
  • เป็นเรื่องของบันทึกที่ไม่เหมาะสม เป็นไปตามข้อไม่พึงประสงค์ในการเขียนบันทึก โดยใช้เทคนิควิธีการลบ ตามสิทธิของบุคคลต่าง ๆ
  • ความเหมาะสม หรือ ไม่เหมาะสม วัดยาก อาจจะเลือกใช้จากสามัญสำนึกของบุคคลผู้มีสิทธิเป็นหลัก
  • เหมือนผมเห็นบันทึกที่มีความไม่จริง หรือ โกหก ผมบอกว่า เอะ นี่โกหกนี่ แสดงว่า ควรต้องถูกลบ แต่หลาย ๆ ท่านอาจจะบอกว่า เอะ นี่ไม่โกหกนี่นา ห้ามลบ  ... เกิดเป็นข้อขัดแย้ง
  • ขออนุญาตคิดแค่นี้ครับ ไม่คิดต่อ ... เดี๋ยวจะยาว

ขอบคุณครับ :)

สวัสดีครับ อาจารย์P Wasawat Deemarn

 

  • ประเด็นพวกนี้ sensitive จริงด้วยครับ โดยเฉพาะใน social network
  • สิ่งที่อาจารย์ว่ามา เป็นกรณีทั่วไปที่ปรกติผู้ดูแล ไมอยากไปยุ่งไปแตะอยู่แล้ว เพราะถือเป็นเรื่องการโต้ตอบกันเอง
  • อย่างไรก็ตาม คงต้องเห็นใจผู้ต้องรับผิดชอบเนื้อหา ที่เขาต้องคอยลบกระทู้ประเภท ขยะขนานแท้ เช่น โฆษณา การ post ของกลุ่มโรคจิต ฯลฯ ที่จะแอบเข้ามา และมักแอบมาแปะไว้ในที่ลับหูลับตา  และสร้างปัญหาทางกฎหมายให้ภายหลัง
  • ให้บริการเว็บ ช้าหรือเร็ว เจอปัญหาลักษณะนี้แน่นอนครับ ที่ไหนมีกลไกรับมือที่เข้มแข็ง ผู้ใช้อาจไม่ทันรู้ตัวด้วยว่า ปัญหาเกิดและจบไปเรียบร้อย
  • ปัญหาเวลาเกิด ไปเกิดกับสมาชิกที่ไม่ได้เข้าประจำ มีใครสวมรอยไป post ทิ้งไว้ เจ้าตัวไม่เคยมาเปิด เวลาเกิดปัญหาขึ้น ก็รุนแรงถึงขั้นปิดเว็บได้นะครับ
  • กลไกที่เสนอไว้ มีเพื่อรับมือกรณี "ขยะ" ขนานแท้ครับ
  • กลไกที่เสนอไว้ เน้นการซ่อน โดยไม่ได้ลบจริง ให้แสดงกลับมาเมื่อครบเวลาที่กำหนดเองอัตโนมัติ ซ่อนเพื่อซื้อเวลาให้ผูดูแลระบบครับ ที่จะมาดูว่า ควรลบจริง หรือยกเลิกการซ่อน (หรือต่อให้ไม่ยกเลิกการซ่อน ปล่อยไว้เฉย ๆ เดี๋ยวมันก็กลับมาแสดงดังเดิม)

 

ขอบพระคุณท่านอาจารย์ wwibul ... แฮะ แฮะ

ผมนึกได้อีกแล้วครับ ... ผมเคยพบโฆษณาแอบแฝงใน Gotoknow ครั้งหนึ่งครับ ... หลังจากนั้นก็ไม่พบอีกเลย

:)

  • ขออภัยเช่นกันครับ เพราะปัญหาแบบนี้ เกิดแล้ว คนที่มาเห็น เขาจะพยายามจัดการแบบเงียบ ๆ หลังฉาก ผู้ใช้ปรกติจะไม่รู้กันเท่าไหร่ ผมมาพูดถึง ก็อาจทำให้แปลกใจได้ว่ามาพูดเรื่องอะไร
  • ตัวอย่าง: ผมเคยแจ้งลบ  การโฆษณาล่องหนที่แปะเพื่อ google มองเห็น แต่คนมองไม่เห็น เพราะมีรูปแบบที่พิลึก คนที่ไม่เคยรับมือกับสแปม จะมองข้ามไปทั้งที่มันอยู่ตรงหน้าแล้ว
  • อีกตัวอย่าง: ลองสแกนข้อความมีปัญหาที่ซ่อนอยู่ลึก ๆ โดย google นะครับ ใช้คำว่า

                  "XXX site:gotoknow.org"

  • โดย XXX ในที่นี้ หมายถึง XXX เรื่องพรรค์นั้น คือเป็นวลีที่ไม่เหมาะสมทั้งหลาย ที่ไม่เหมาะสมจริง ๆ ตะแบงยังไงก็ไม่เหมาะสม
  • ถ้าเข้าใจไม่ผิด ยังเหลือร่องรอยของวลีไม่เหมาะสมที่พบใน google cache อยู่ แต่ตัวจริงโดนลบไปแล้ว และอาจยังเหลือหลงหูหลงตาอีกไม่น้อย...
  • ไปเจอวิธีสอน google bot ให้ฉลาด&nbsp;และปิด cache ของ google ที่ http://excellence.icspace.net/board/index.php?action=profile;u=1;sa=showPosts">http://excellence.icspace.net/board/index.php?action=profile;u=1;sa=showPosts
  • อาจจะนำมาใช้ได้หลังการลบ (แต่จำเป็นไหม ไม่รู้ครับ เพราะงานหนักเกินเหตุ แต่ถ้าทำระบบลบดี ๆ สามารถสร้างแฟ้มสั่ง google bot แบบอัตโนมัติด้วย จะทำให้การลบสมบูรณ์แบบขึ้น)

 

สวัสดีคะ

ตามมาอ่านแนวคิดของอาจารย์เพิ่มเติมคะ เดี๋ยวจะต้องยิ่งเรื่องเข้าที่ประชุม จะคุยกับอาจารย์ธวัชชัยอีกครั้งนึงคะ

ขอบคุณมากคะ :)

แนวคิดนี้ดีค่ะ น่าจะช่วยบรรเทาทุกข์ของมะปรางและทีมงานได้ อย่างน้อยก็มีคนช่วยทำได้ทันที

เห็นด้วยค่ะ ที่จะสร้างระบบอะไรขึ้นมาบ้าง ไม่งั้น ตามลบไม่ไหว

สวัสดีครับ ทุกท่าน

  • เรื่องการดูแล content เป็นเรื่องใหญ่ของทุก web ใครช่วยตรงไหนได้ ก็ช่วยตรงนั้น ตามความถนัดของตัวเอง
  • ปัญหาแบบนี้ ปล่อยไว้ไม่ได้ครับ เพราะจะเป็นจุดตั้งต้นของความเสื่อมของเว็บ
  • มีเว็บบอร์ดหลายแห่ง ตายสนิท เพราะประเด็นนี้ คือ ไม่มุ่งมั่นลบขยะ จนขยะท่วม สักพักหนึ่ง ก็ไม่มีใครอยากเข้ามา เพราะรังเกียจที่จะต้องแทรกตัวเข้ามาในกองขยะ
  • "ขยะต้องเป็นศูนย์" ครับ ถ้าคิดจะให้ webboard/blog อยู่ต่อไปได้...
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท