โครงการสัมมนาวิชาการเ รื่อง “ขบวนการสหกรณ์สามารถขับเคลื่อนเศรษฐกิจสังคมได้อย่างไร”

หลักการและเหตุผล 

การสหกรณ์ในประเทศไทย เริ่มจัดตั้งมาตั้งแต่ปี 2459 ซึ่งมีการเจริญเติบโตมาโดยลำดับจากการส่งเสริมของภาครัฐ ซึ่งเห็นว่าวิธีการสหกรณ์เป็นแนวทางการช่วยเหลือ แก้ไขปัญหาความยากจนได้อย่างแท้จริง  ในระยะเกือบหนึ่งร้อยปีที่ผ่านมาถึงปี พ.ศ. 2552 สหกรณ์ในประเทศไทยได้มีการพัฒนาการและเจริญเติบโตจนมีสหกรณ์ถึง 7 ประเภท ได้แก่ สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์ประมง สหกรณ์นิคม สหกรณ์ร้านค้า สหกรณ์บริการ สหกรณ์ออมทรัพย์ และสหกรณ์เครดิตยูเนียน มีสหกรณ์ทุกประเภทรวมทั้งสิ้น 6,928 แห่ง มีสมาชิกกว่า 10 ล้านคนเศษ (สารสนเทศสำหรับผู้บริหาร กรมส่งเสริมสหกรณ์: 2552) มีทุนดำเนินการ 4,688,964,5211.13  บาท (สารสนเทศทางการเงินของสหกรณ์และกลุ่มเกษตรกร กรมตรวจบัญชีสหกรณ์: 2552) เมื่อเกิดปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจของโลกและปัญหาทางการเมืองและสังคมในประเทศไทย สหกรณ์น่าจะเป็นกลไกหนึ่งที่สำคัญในการแก้ไขปัญหาและดำรงภาวะเศรษฐกิจสังคมของชาติไว้ได้ แต่บทบาทของสหกรณ์กับมีน้อยมาก เมื่อศึกษาผลการศึกษาวิจัยของนักวิชาการด้านการสหกรณ์พบว่า สมาชิกสหกรณ์ และประชาชน บางส่วนยังไม่เข้าใจหลักการสหกรณ์ และไม่ตระหนักเห็นความสำคัญของสหกรณ์ จึงไม่เข้ามามีส่วนร่วมอย่างที่ควรจะเป็น กรอบภารกิจของสหกรณ์ยังคงเป็นแบบต่างคนต่างทำ ขาดการเชื่อมโยงเครือข่ายธุรกิจระหว่างสหกรณ์ด้วยกัน จึงไม่มีแผนการดำเนินงานเพื่อประโยชน์ร่วมกันในภาพรวม ประกอบนโยบายการส่งเสริมของภาครัฐยังขาดเป้าประสงค์ และตัวชี้วัดที่ชัดเจน ไม่มีการประเมินผลสัมฤทธิ์ ในทางปฏิบัติจึงไม่สามารถเป็นองค์กรที่พึ่งพาตนเองและช่วยเหลือสังคมได้อย่างแท้จริง  จึงเป็นเหตุให้มีการจัดสัมมนาเรื่อง “ขบวนการสหกรณ์สามารถขับเคลื่อนเศรษฐกิจสังคมได้อย่างไร” ขึ้น เพื่อกระตุ้นให้สหกรณ์ มีจิตสำนึกในการแสวงหาความรู้และความเข้าใจในวิกฤตเศรษฐกิจ สังคมและการเมือง มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ร่วมกันวิเคราะห์ค้นหาแนวทางป้องกัน แก้ไขและพัฒนาองค์ความรู้และนวัตกรรม เพื่อให้สหกรณ์เป็นกระแสหลักของการพัฒนาประเทศ และเป็นพลังขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมอย่างแท้จริง ทำให้ประชาชนในชาติมีความสุขอย่างยั่งยืน และเป็นส่วนสำคัญของความสำเร็จในการกู้วิกฤติต่างๆ ที่จะมากระทบ

วัตถุประสงค์ 

• เพื่อกระตุ้นให้บุคลากรสหกรณ์ มีความรู้และความเข้าใจในสถานการณ์วิกฤตเศรษฐกิจ สังคมและการเมือง
• เพื่อให้บุคลากรสหกรณ์ มีการแลกเปลี่ยนความรู้ร่วมกัน วิเคราะห์ว่า สหกรณ์จะช่วยกู้วิกฤตเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง ได้อย่างไร
• เพื่อให้ได้ข้อสรุปนำไปสู่การปฏิบัติว่า สหกรณ์จะมีส่วนช่วยประเทศในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองได้อย่างไร
• เพื่อให้บุคลากรสหกรณ์ กลุ่มเป้าหมาย พร้อมรองรับการเปลี่ยนแปลงและขับเคลื่อนสหกรณ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล

วิธีดำเนินการ

• เป็นการสัมมนาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเชิงปฏิบัติการ เรื่อง “ขบวนการสหกรณ์สามารถขับเคลื่อนเศรษฐกิจสังคมได้อย่างไร” โดยมี ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์  เลขาธิการมูลนิธิพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ระหว่างประเทศ /ประธานคณะกรรมการบริหารและพัฒนาหลักสูตร ผู้นำสหกรณ์ขั้นสูง เป็นผู้ดำเนินการสัมมนา
• มีผู้เสนอความคิดเห็นในหัวข้อสัมมนา เป็นผู้นำสหกรณ์ขั้นสูง รุ่นที่ 5 ของสันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย จำนวน 3 ท่านได้แก่

      (1)    นายศิริชัย  ออสุวรรณ            ประธานชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด

      (2)    นายภาวัต  ศุภสุวรรณ            ประธานสหกรณ์เครดิตยูเนียนเคหะรัษฎาภูเก็ต จำกัด

      (3)    นายสุรพล  ชัยมาลา               รองเลขาธิการสมาคมเศรษฐศาสตร์สหกรณ์แห่งประเทศไทย

• มีผู้ทรงคุณวุฒิร่วมแสดงความคิดเห็นในหัวข้อสัมมนา จำนวน 2 ท่านได้แก่

      (1)     รศ.ดร.ประเสริฐ  จรรยาสุภาพ คณบดีคณะเศรษฐศาสตร์สหกรณ์

               มหาวิทยาลัยแม่โจ้/นักสหกรณ์ดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2550                

      (2)     นายเอ็นนู  ซื่อสุวรรณ   รองผู้จัดการ ธกส.

• มีการให้ผู้เข้าร่วมสัมมนาสามารถแสดงความคิดเห็นในหัวข้อสัมมนาได้
• มีผู้รับผิดชอบโครงการ เป็นผู้สรุปประเด็นในการแสดงคิดเห็นในหัวข้อสัมมนา เพื่อดำเนินการเสนอผู้ที่เกี่ยวข้องต่อไป
• มีการบริการเครื่องดื่มและอาหารว่างในระหว่างสัมมนา

วันที่ เวลา และสถานที่จัดสัมมนา

วันที่ 8 ตุลาคม 2553  เวลา 13.00-16.00 น.

ณ ห้องประชุมศูนย์การประชุมรัชนีแจ่มจรัส  สันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย เลขที่ 13 ถนนพิชัย แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร 10300

การสมัครเข้าร่วมสัมมนา

ผู้ที่สนใจเข้าร่วมสัมมนา สามารถแจ้งความจำนงสมัครไปยังสถาบันพิทยาลงกรณและวิชาการ สันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย เลขที่ 13 ถนนพิชัย แขวงถนนนครไชยศรี เขตดุสิต กรุงเทพฯ 10300  หรือ โทรสาร หมายเลข 0-2241-1229, 0-2241-4839 โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ ทั้งสิ้น

กำหนดการ

วันที่ 8 ตุลาคม 2553  

11.00 - 13.00 น. ลงทะเบียนผู้มาร่วมงานสัมมนาวิชาการ / รับประทานอาหารว่าง-กาแฟ

13.00 - 13.30 น. พิธีเปิดการสัมมนา

พิธีกรเชิญประธานฯสันนิบาตฯ รับฟังการกล่าวรายงานและกล่าวเปิดการสัมมนา

พิธีกรเชิญประธานผนส.5 กล่าวรายงาน

13.30 - 16.00 น.การอภิปรายเรื่อง"ขบวนการสหกรณ์สามารถขับเคลื่อนเศรษฐกิจสังคมได้อย่างไร"

ผู้ดำเนินการอภิปราย ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์

ผู้ร่วมอภิปราย โดย

 

ผู้แทนผนส.5 (นายศิริชัย ออสุวรรณ)

ผู้แทนผนส.5 (นายภาวัต ศุภสุวรรณ)

ผู้แทนผนส.5 (นายสุรพล ชัยมาลา)

 

วิพากษ์โดย

1. รศ.ดร.ประเสริฐ จรรยาสุภาพ

2. นายเอ็นนู ซื่อสุวรรณ

 

 

[จิตรลดา]

สรุป

โครงการสัมมนาวิชาการเรื่อง “ขบวนการสหกรณ์ขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมได้อย่างไร”

วันศุกร์ที่ 8 ตุลาคม 2553

ณ ห้องประชุมศูนย์การประชุมรัชนีแจ่มจรัส สันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย

 

คุณศิริชัย ออสุวรรณ

• สหกรณ์บางประเภทพัฒนาไปไกลมาก เช่นสหกรณ์ออมทรัพย์ มีระบบดำเนินงานได้มาตรฐาน มีเงินทุนสูงมาก
• สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนเน้นเรื่องสังคมก็ประสบความสำเร็จ
• สหกรณ์การเกษตรมีปัญหามาก เช่นไม่มีที่ดินทำกิน
• ปัจจุบันนี้ มีการเปิดเสรีการค้า จะมีปัญหามากระทบสหกรณ์การเกษตรอย่างรุนแรง
• เมื่อตลาดเป็นทุนนิยมเข้มแข็ง สหกรณ์ก็จะถูกเอาเปรียบมาก
• ระบบสหกรณ์ต้องปรับตัว โดยเฉพาะสหกรณ์การเกษตร
• จากการระดมสมองผนส. 5 การบริหารสหกรณ์ขาดความต่อเนื่อง ล่าช้า
• สหกรณ์ขาดเงินทุน แต่มีอัตราดอกเบี้ยสูง อยากให้เปิดเวทีเสวนาระหว่างแหล่งเงินทุนกับสหกรณ์
• ต้องดูแลภาพลักษณ์สหกรณ์และประชาสัมพันธ์
• ควรต้องมีการเพิ่มขีดความสามารถสหกรณ์ สื่อให้ภาครัฐทราบผ่านระบบสหกรณ์ สหกรณ์ไทยยังส่งออกน้อยอยู่

 

คุณภาวัต ศุภสุวรรณ

• เมื่อปี 2540 ไทยประสบวิกฤติแต่ผ่านมาได้เพราะสหกรณ์
• แต่สหกรณ์ยังขาดโอกาสจากภาครัฐ
• สมาชิกสหกรณ์ทั่วประเทศมีมากแต่ยังยากจน
• ร้านค้าต่างประเทศมาขยายกิจการทำให้ร้านสหกรณ์อยู่ไม่ได้
• เครดิตยูเนี่ยนเป็นภาคประชาชนอย่างแท้จริง
• สหกรณ์ควบคุมระบบเศรษฐกิจ
• ควรมีนักการเมืองเป็นปากเสียงให้สหกรณ์บ้าง
• ควรบุกเบิกสหกรณ์ให้ไปสู่ระดับโลก
• คนสหกรณ์อดทน อดออม และมุมานะ ควรจะกระตุ้นให้ภาครัฐให้สนใจ
• สหกรณ์ให้การดำเนินชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง
• เครดิตยูเนี่ยนเกิดจากศาลาเล็กๆ แต่วันนี้ใหญ่โตเพราะการสร้างคน

 

คุณ สุรพล ชัยมาลา

• รัฐธรรมนูญไทยปี 2550 บอกว่า สหกรณ์เป็นอิสระ แต่รัฐต้องส่งเสริมและสนับสนุน
• ในภาคสหกรณ์ก็กำลังผลักดันให้สหกรณ์เป็นอิสระ ถ้าทำได้ ขบวนการสหกรณ์จะก้าวหน้า
• ขบวนการสหกรณ์เป็นสันติวิธี ต้องเริ่มต้นจากการช่วยเหลือตนเอง แล้วนำไปสู่การช่วยเหลือซึ่งกันและกัน

 

ศ.ดร. จีระ หงส์ลดารมภ์

 

• คุณศิริชัยพยายามแยกแยะความสำเร็จเป็นสหกรณ์แต่ละชนิด
• สัดส่วนต่อเกษตรต่อจีดีพี มีแค่ 10% แต่จ้างงานถึง 45%
• อยากให้มององค์รวมว่าสหกรณ์คืออะไร
• สหกรณ์ร้านค้าแย่กว่าสหกรณ์เกษตรเพราะเชยมาก
• ควรรวมตัวคิดร่วมกัน
• คุณภาวัตพูดดีเรื่องเครดิตยูเนี่ยน
• เครดิตยูเนี่ยนเป็นกระบวนการการเงินยิ่งกว่าไมโครไฟแนนซ์ ถือว่าประสบความสำเร็จแค่ในมุมเล็กๆ
• สมัยก่อน สหกรณ์ยังขาดการมองโลกในแง่ดี
• แต่ 5 รุ่นนี้ มีการเรียนรู้ที่ดีขึ้น
• ความสำเร็จคือรุ่น 1-5 ต้องกลับไปช่วยสหกรณ์
• คุณสุรพลพูดถึงการบริหารจัดการซึ่งเป็นจุดอ่อนสหกรณ์
• สหกรณ์ยังอ่อนเรื่องการพัฒนาคน
• ควรลงทุนเรื่องทุนมนุษย์ในวงการสหกรณ์อย่างจริงจังและต่อเนื่อง
• อดีตรมช.ชาติชายเคยเสนอให้มีการตั้งสถาบันกรรมาธิการสหกรณ์
• ควรช่วยกันหาเส้นทางเดินและสร้างศักยภาพของรัฐบาล
• หลักสูตรของสันนิบาตสหกรณ์ดี แต่เป็นดาวกระจาย ต้องมีการบริหารจัดการด้วย

 

รศ.ดร. ประเสริฐ จรรยาสุภาพ

• ขอชื่นชมอาจารย์จีระที่มาช่วยวงการสหกรณ์
• ท่านเอ็นนูก็มาช่วยขบวนการสหกรณ์มากมาย
• ในการนำเสนอ ทั้ง 3 ท่านมีความรู้ความเข้าใจในสหกรณ์แต่ละประเภทดี
• เศรษฐกิจเข้ามาเกี่ยวข้องกับสหกรณ์อยู่มาก
• สหกรณ์ไม่ใช่แค่องค์การที่เป็นนิติบุคคลอย่างเดียว
• กลุ่มเศรษฐกิจอื่นๆก็ใช้วิธีการสหกรณ์ด้วย
• ในเรื่องสังคม โดยเฉพาะประชาธิปไตย สหกรณ์ช่วยเผยแพร่ประชาธิปไตยได้มาก
• อย่ามัวแต่รอรัฐบาล ต้องดูแลว่าจะทำอะไรเองได้บ้าง
• สหกรณ์ต้องขับเคลื่อนโดย 4S
• System สหกรณ์ยังขาดระบบหลายเรื่อง เช่นร้านสหกรณ์กับร้าน modern trade มันต่างกันมาก มาตรฐานแต่ละสหกรณ์ต่างกันมาก
• Space
• Study การศึกษาวิจัย ยังขาดมาตรฐานการฝึกอบรมผู้บริหาร ยังขาดงานศึกษาวิจัยและพัฒนาบุคลากร
• Solidarity เรามีขบวนการสหกรณ์มาก ต้องมีการทำให้มีเอกภาพ จะพัฒนาร่วมกันอย่างไร ต้องมีกรรมาธิการบางเรื่อง

 

ศ.ดร. จีระ หงส์ลดารมภ์

• ถ้าแบ่งปันความรู้กัน ก็จะเกิดความรู้ที่ดี
• ต้องเน้นการบริหารจัดการและพัฒนาทุนมนุษย์
• ผมจะปรับหลักสูตรหลังจากนี้
• การพูดถึงเรื่องอะไร ทำเป็น Panel Discussion ดีที่สุด

 

คุณ เอ็นนู ซื่อสุวรรณ

• เห็นด้วยกับทุกท่านที่พูดไป
• ปัญหาเรื่องนี้ เราพูดกันมานาน
• ทุกปัญหาไม่มีอะไรแก้ไขไม่ได้
• การทำหลักสูตรอย่างต่อเนื่องเป็นเรื่องที่ดี
• ผนส.ที่จบไปอยู่จังหวัดใดมากที่สุดแล้วจับกลุ่มเครือข่ายทำโครงการแก้ปัญหา ต้องใช้หลักเศรษฐกิจพอเพียง มีความพอประมาณ มีเหตุมีผล มีภูมิคุ้มกัน มีคุณธรรม
• ปัญหาต้องมาจากชุมชน ต้องร่วมกันคิด
• จะแก้ปัญหาอย่างไร ต้องร่วมกันคิด
• ทำให้เป็นแผน มีเจ้าภาพดำเนินการ นำผู้ชำนาญมาช่วย
• ทำให้
• เกิดการแก้ปัญหาอย่างเป็นรูปธรรม
• เกิดกระบวนการเรียนรู้สู่การปฏิบัติ
• เกิดกัลยาณมิตรและ กลไกเตรียมพร้อมในยามมีปัญหา
• ควรเริ่มจากเครือข่ายเล็ก (รุ่นผนส.) แต่เปิดกว้างให้คนนอกเข้าได้
• เปลี่ยนวิธีคิดแล้วจะเกิดการเปลี่ยนวิธีทำ
• ควรนำเรื่องเศรษฐกิจมาคิดร่วมกันเป็นประเด็นสังคม

 

• ต้องคิดบวก

 

ความเห็น

 

อาจารย์เต็มใจ

• กระบวนการสหกรณ์ทำให้กระจายรายได้
• ในเรื่องสหกรณ์ ต้องดูความเป็นจริงในปัจจุบัน สภาพแวดล้อมก็ลงโทษเราเหมือนกัน
• สภาพการเงินที่จะวัดเป็นมูลค่าผลิตภัณฑ์ก็เปลี่ยนไป
• จากการที่เป็นประธานสหกรณ์ออมทรัพย์ธรรมศาสตร์ ก็ได้ศึกษาสภาพแวดล้อมในมหาวิทยาลัย ต้องดึงเงินฝากจากคนมีรายได้ ให้ดอกเบี้ยให้เหมาะสมแล้วนำมาจุนเจือคนยาก มีการปันผลสูงสุด
• สหกรณ์ออมทรัพย์เราได้มหาศาล เพราะไม่ต้องเสียภาษี แต่ต้องหมุนเงินเป็น เช่นหมุนเงินไปตราสารหนี้อีกรอบ
• สหกรณ์ต้องมองว่าจะทำอะไรให้ประเทศ เพราะประเทศให้เรามามากแล้ว

 

ดร. ชาญชัย เพชรประพันธ์กุล ภาควิชาการสหกรณ์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

• วงการสหกรณ์เป็นสิ่งที่โชคดี เรามีบางอย่างเหนือระบบเศรษฐกิจ
• เราเข้าใจผิดเกี่ยวกับสหกรณ์ สหกรณ์เป็น not-for-profit organization ต้องมีกำไรบ้าง ไม่ใช่องค์กรภาครัฐ
• ทำให้กำหนดนโยบายและแผนที่ผิด
• อีกเรื่องคือ ธรรมาภิบาล

 

เชิดศักดิ์

• ที่ท่านพูดมาถูกทั้งนั้น
• เห็นใจเกษตรกรมานานแล้ว
• เมื่อเราเกษียณแล้ว เราก็ยังมีหุ้นอยู่ แต่เราก็ยังจน
• ถ้าองค์กรต่างๆโตขึ้น แต่ปันผลก็ไม่ได้มากตาม
• เราต้องเป็นที่พึ่งของเราเอง
• สหกรณ์ 7 ประเภทร่วมกันเสนอรัฐบาล ตั้งเป็นสหกรณ์กิจการแห่งชาติ ให้ชาวบ้านเป็นสมาชิก เช่น ในโคราช ก็ตั้งสหกรณ์แบบนี้ให้คนมาใช้สหกรณ์กิจการแห่งชาติ เมื่อโตก็ขยายมาจังหวัดอื่น ทำให้สหกรณ์อยู่ได้
• สหกรณ์ต้องเชื่อมโยง share และต่อยอด
• ปัจจุบันนี้ คนลงทุนในสหกรณ์ไม่ถึงร้อยละ 2

 

รองประธานเครือข่ายสหกรณ์ฯ (ชายเสื้อฟ้า)

• ความสุขที่แท้จริงอยู่ที่ตัวเลขทางเศรษฐกิจใช่ไหม
• สัจจะล้วนๆใช้ในการแก้ปัญหาชนบท
• ควรไปจัดการหนี้ของสมาชิกโดยนำมาใช้ที่สหกรณ์ สหกรณ์ทำหน้าที่เก็บข้อมูลพัฒนาสมาชิก
• ต้องทำให้ครอบครัวสมาชิกออมให้ได้ก่อน
• ความสุขที่แท้จริงคือ สมาชิกรู้จักพอ บริหารตนเองเป็น คิดล่วงหน้า
• ควรมีการพัฒนาความรู้สมาชิกให้เขารู้จักบริหารหนี้สิน การให้ความรู้ต้องมีการกำกับถึงที่

 

ประสิทธิ์ บุญสม (ผนส. 4)

• ทุกท่านพูดถูกหมด
• ในฐานะที่เป็นเกษตรกร ส่วนต่างกำไรควรจะส่งกลับคืนให้เกษตรกร
• เกษตรกรก็พึ่งหน่วยงานรัฐ แต่รัฐต้องจริงใจช่วยให้อยู่ดีกินดี

 

รอบสรุป

คุณศิริชัย ออสุวรรณ

• บางส่วนสหกรณ์ประสบความสำเร็จ บางส่วนมีปัญหา
• เราสร้างกระแสสหกรณ์ จากการฟังทุกท่าน ท่านก็อยากช่วยสหกรณ์เพื่อให้กลับไปช่วยสังคม
• ควรมีเวทีความคิดแบบนี้บ่อยๆ
• ควรสร้างเวทีการมีส่วนร่วมในขบวนการสหกรณ์ จะเชิญผนส. 1-5 มารวมตัวกัน และบุคลากรแต่ละระดับมาช่วยกัน จะนำความรู้ไปเสนอต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
• ขอให้เชื่อมั่นระบบและขบวนการสหกรณ์ ทำงานด้วยความรักและสามัคคี

 

คุณ ภาวัต ศุภสุวรรณ

• อยากเห็นสหกรณ์เราเหมือนประเทศอื่น
• สหกรณ์เรารวมตัวแล้วจะเป็นหนึ่งใหญ่โตได้

 

คุณ สุรพล ชัยมาลา

• ธุรกิจทุกประเภทมันต้องมี cost ต้องมีการหารายได้มาปันผลสมาชิก
• สมาคมเศรษฐศาสตร์สหกรณ์ผลักดันจรรยาบรรณสหกรณ์
• อยากให้ภาครัฐกำหนดนโยบาย โดยสหกรณ์ดำเนินงานเอง
• อยากเห็นขบวนการสหกรณ์ไทยรวมกันเป็นหนึ่งเดียวก่อน 100 ปี

 

รศ.ดร. ประเสริฐ จรรยาสุภาพ

• เราต้องขับเคลื่อนโดยใช้หัวขบวนของสหกรณ์ แต่เรามีหลายหัว ต้องมีการสร้างเวทีมาทำงานร่วมกัน อาจมีกรรมการร่วม

 

คุณ เอ็นนู ซื่อสุวรรณ

• ผู้นำที่ดีต้องเป็นผู้ตามที่ดี ต้องสร้างความเข้าใจ ความรู้
• การให้ความรู้ ควรเน้นให้ทำบัญชีครัวเรือน
• ควรจัดเป็นกลุ่มอาชีพแลกเปลี่ยนความรู้ ช่วยกัน
• ทำตามคำสอนศาสนาที่ตนนับถือ
• คนไทยต้องเชื่อในหลวงแล้วจะประสบความสำเร็จ

 

ศ.ดร. จีระ หงส์ลดารมภ์

 

• หัวข้อนี้ ถ้าเราพูดถึงกระบวนการ ถือว่ายังไม่สำเร็จ เรารวมกันแค่หลวมๆ การเรียนผนส.เป็น informal network
• ถ้าเรามีค่านิยมคล้ายๆกัน เราก็ร่วมมือกันทำได้
• หลักสูตรรุ่น 6 จะมี panel discussion มากขึ้น
• ควรนำวิทยากรที่มาพูด มาวิเคราะห์ว่ารุ่น 6 มีพัฒนาการอะไรบ้าง
• การสร้างภาพลักษณ์ของสหกรณ์เป็นเรื่องสำคัญ
• สิ่งสำคัญขององค์กรคือความพอใจของลูกค้า ไม่ใช่แค่กำไร
• ผนส.ควรรวมตัวกันทำงาน
• ควรร่วมกันทำงานเป็นภูมิภาค
• ต้องสำรวจศักยภาพในการทำงานร่วมกัน
• วงการสหกรณ์ต้องคิดให้ลึก