โลกเรามีมังสวิรัติกี่แบบ
ธรรมชาติอย่างหนึ่งของระบบที่จะอยู่รอดได้ในโลกใบนี้คือ ระบบนั้นๆ จะต้องมี "ความหลากหลาย (diversity)" มากพอที่จะรองรับการคัดสรรจากภายนอกและภายในได้
มังสวิรัติเป็นกระแสสุขภาพหนึ่งที่สะท้อนถึงความหลากหลายได้ค่อนข้างชัดเจน
...
จดหมายข่าวโรงพยาบาลโฮลี ครอส สหรัฐฯ รวบรวมคำศัพท์เกี่ยวกับวิธีกินอาหารแบบมังสวิรัติที่พบบ่อยในสหรัฐฯ ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ
- Flexitarian = มังสวิรัติแบบยืดหยุ่น ถือหลักว่า "กินเนื้อให้น้อยเข้าไว้" ส่วนใหญ่กินเนื้อไม่เกิน 3 ครั้งต่อสัปดาห์ มังสวิรัติแบบนี้ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากดีกับสุขภาพ และหาอาหารกินได้ง่าย
- Pescovegetarian = Pescivegetarian = มังสวิรัติแบบกินปลา เนื่องจากมีข้อมูลว่า ปลามีสารอาหารที่ดีกับสุขภาพ เช่น มีน้ำมันชนิดดีพิเศษหรือโอเมกา-3
- Lacto-ovo-vegetarian = มังสวิรัติชนิดกินนม (lacto = นม) และไข่ (ovo = ไข่) ท่านอาจารย์ทารา ไกดัส นักโภชนาการจากสมาคมเบาหวานอเมริกากล่าวว่า คนอเมริกานิยมกินมังสวิรัติแบบนี้มากที่สุด เนื่องจากมีอาหารที่มีคุณค่าสูงค่อนข้างครบครัน ทั้งนมและไข่
- Lactovegetarian = มังสวิรัติชนิดกินนม ไม่กินไข่
- Ovovegetarian = มังสวิรัติชนิดกินไข่ ไม่กินนม
- Vegans = มังสวิรัติชนิดไม่กินนม และไข่
...
อาจารย์ไกดัสแนะนำว่า คนที่กินมังสวิรัติชนิดไม่กินนมมีโอกาสได้รับแร่ธาตุ เช่น แคลเซียม ฯลฯ ค่อนข้างน้อย ทางออกที่ดีได้แก่
- กินอาหารที่มีแร่ธาตุเสริม เช่น นมถั่วเหลือง งาดำ ผักใบเขียว (ร่างกายคนเราดูดซึมแคลเซียมในถั่วพูกับตำลึงได้เกือบเท่านมทีเดียว) ฯลฯ หรือกินแคลเซียมเสริม
- ออกกำลัง เช่น เดิน ฯลฯ รวมกับการออกกำลังต้านแรง เช่น ยกน้ำหนัก ฯลฯ เพื่อให้มีแรงกดผ่านกระดูก แรงกดที่ผ่านกระดูกจะทำให้แร่ธาตุ เช่น แคลเซียม ฯลฯ จับกระดูกได้ดีขึ้น
...
ผู้เขียนขอเรียนเสริมว่า ถ้ากินมังสวิรัติไปนานๆ โดยไม่กินทั้งนมและไข่ น่าจะลองหาวิตามินบีรวม หรือวิตามินรวมมากินวันละเม็ด เพื่อป้องกันการขาดวิตามินบี 12 ซึ่งอาจทำให้เลือดจาง หรือประสาทเสื่อมได้
อาหารมังสวิรัติส่วนใหญ่มีธาตุเหล็กค่อนข้างต่ำ และธาตุเหล็กในพืชมักจะดูดซึมได้ไม่ดีเท่าอาหารจากสัตว์ ถ้าไม่มีโรคเลือดจางธาลัสซีเมีย... การกินยาบำรุงเลือดที่มีธาตุเหล็กสัปดาห์ละ 1 เม็ดอาจป้องกันโรคเลือดจางจากการขาดธาตุเหล็กได้
...
ท่านที่กินมังสวิรัติและต้องการบริจาคเลือด ควรกินยาบำรุงเลือดที่มีธาตุเหล็กเสริม ข้อมูลจากคนไทยที่ไม่ได้กินมังสวิรัติพบว่า ผู้หญิงควรกิน 30 เม็ดต่อ 1 รอบบริจาคเลือด (วันละ 1-2 เม็ดพร้อมอาหาร) ผู้ชายควรกิน 15 เม็ดต่อ 1 รอบบริจาคเลือด
ท่านที่กินมังสวิรัติอาจต้องกินยาบำรุงเลือดที่มีธาตุเหล็กเสริมมากกว่าคนที่กินอาหารจากสัตว์ จึงจะบริจาคเลือดได้เป็นประจำ โดยไม่มีภาวะขาดธาตุเหล็ก หรือโรคเลือดจาง
...
อาหารที่ใช้เสริมธาตุเหล็ก วิตามินซี และแคลเซียมได้อย่างหนึ่งคือ "พริก"
ไม่ว่าพวกเราจะกินมังสวิรัติหรือไม่... ขอให้พวกเรามีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ
ขอแนะนำ
ที่มา
- Thank Holy Cross hospital > Vegetarian? Be sure your diet is firmly planted > [ Click ] > 9/27/2007.
- นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ > 24 ตุลาคม 2550.
ความเห็น (2)
สวัสดีคะ อาจารย์หมอวัลลภ
หนูแวะมารับข้อมูลดีๆ ค่ะ
ขอบคุณมากนะคะ
ขอขอบคุณ... คุณมะปรางเปรี้ยว
- ขอขอบคุณมากๆ ที่แวะมาเยี่ยมเยียน + ให้กำลังใจ
- ดีใจมากที่นัก IT ชั้นนำจาก gotoknow แวะมาเยี่ยมเยียนพร้อมกับรอยยิ้ม (สังเกตว่า คุณมะปรางเปรี้ยวจะมีรูปร่างสูง และแจกรอยยิ้มไปทั่วเวลาประชุม km)