สมัยที่ผู้เขียนเรียนชั้นประถมศึกษาถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑  ผู้เขียนไม่มีความรู้สึกภาคภูมิใจในการเรียนภาษาไทยเลย   เมื่อใดก็ตามที่ครูให้เขียนจดหมาย  หรือเรียงความ  หลังจากครูอ่านจบ (หรือไม่) ครูก็เขียนคำว่าพอใช้ให้ทุกครั้ง   โดยไม่ทราบเลยว่าตัวเองนั้นบกพร่อง  อย่างไร  ตรงไหน  ปรับปรุงอะไร   และเพื่อนที่ได้ดีมาก หรือดีเพราะอะไร (เพราะลายมือสวยอ่านง่ายใช่หรือไม่)    แต่เมื่อเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๒  ได้พบกับคุณครูคนใหม่ เป็นครูผู้หญิงเพิ่งจะบรรจุ  แต่ความสามารถของคุณครูนั้นถือได้ว่าชั้นครู  ครูสอนโดยไม่ต้องถือหนังสือ   ครูมีวิธีสอนหลากหลายวิธี  สามารถพูดได้ว่า  คุณครูท่านนี้สอนโดยเน้นนักเรียนเป็นสำคัญตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๑๖  ก็ว่าได้    ครูสอนคำราชาศัพท์โดยให้นักเรียนออกแบบกิจกรรมเอง  ผู้เขียนเองทำเป็นรูปแบบละคร มีพระราชา  โอรสธิดา  ข้าราชบริพาร  ซึ่งเป็นลักษณะของบทบาทสมมุตินั่นเอง   ทำให้มีความรู้สึกที่ดีต่อการเรียนและอยากจะเรียนวิชานี้   เมื่อถึงการเขียนเรียงความ  ผู้เขียนมีจินตนาการและนำเสนอรูปแบบกับครูว่า   จะเขียนคำนำในรูปแบบของกลอน  และเนื้อหาแทรกพรรณนาโวหารได้หรือไม่  ครูก็แนะนำเพิ่มเติมให้  ผู้เขียนจึงเขียนเรียงความมีความยาว เกิน ๑ หน้ากระดาษเป็นครั้งแรก   และได้ผลประเมิน   ดีมาก  เป็นครั้งแรก  เป็นก้าวกระโดด  ยังจำความรู้สึกครั้งนั้นได้ดี  ตัวพอง  เลือดสูบฉีด  และดีมากจากครั้งนั้นส่งผลให้พบกับสิ่งดี ๆ ทั้งหลายในการสอนภาษาไทย

           ขณะเดียวกัน  ในชีวิตการเป็นครูผู้อยู่ใต้บังคับบัญชา พบว่า เมื่อไรก็ตามที่ได้รับคำชมจากการปฏิบัติ  ผู้เขียนก็ยิ่งบ้าทุ่มเทการทำงานยิ่ง ๆ ขึ้นไปอีก  และเช่นกันเมื่อไรที่ทำทุ่มเทแล้วผู้บังคับบัญชาไม่ไยดี  ผู้เขียนก็จะฝ่อ  และเฉยเมยต่อการทุ่มเทไปในที่สุด    ไม่นานมานี้โรงเรียนจัดการอบรมเชิงปฏิบัติการ  ซึ่งมีบุคลากรจากหน่วยงานอื่นมาร่วมอยู่ด้วย   ครูกลุ่มหนึ่งรวมทั้งผู้เขียน  มาลงชื่อตั้งแต่เช้า และเลือกที่นั่งที่ใกล้จุดของการฟัง  มองเห็นจอภาพได้ชัดเจน  ไม่โดนแอร์จนเกินไปแต่ไม่ใช่ด้านหน้าตรงกลาง    เมื่อคนอื่นที่มาทีหลังเขาก็เลือกตามสะดวก ตรงกลาง  แต่หลังสุด   ด้านหน้าตรงกลางจึงว่าง  ผู้บริหารก็สั่งทางไมโครโฟน  ขอให้ครูกลุ่มดิฉันที่มาแต่เช้าและจองที่นั่งที่เหมาะแก่การนั่งฟังและมองจอภาพ ให้มานั่งหน้าแถวกลาง  ไม่มีใครเคลื่อนไหว ท่านก็เลยประกาศชื่อสั่งเป็นรายชื่อทีละคน และสั่งให้ผู้บริหารท่านอื่นเก็บเก้าอี้   ก็ไม่มีใครเคลื่อนไหวอีก 

ครูกลุ่มนี้ผิดอะไร  ขณะที่กลุ่มอื่นมาช้ากว่าเป็นชั่วโมงเลือกนั่งด้านหลังได้อย่างสบาย   ไม่มีใครสบายใจ  อีกฝ่ายหนึ่งโกรธ  เสียหน้า  อีกฝ่ายหนึ่งคับข้องใจ  เมื่อว่างพวกเราก็คิดสะท้อนจากห้องประชุมไปสู่ห้องเรียนว่า  นี่ล่ะ  ถ้าเป็นในห้องเรียน  ครูเข้ามาถึงแล้วก็ด่า ๆ ๆเด็กก่อนสอน  อารมณ์ของเด็กก็จะเหมือนเราขณะนี้     เมื่อเพื่อนพูดเช่นนั้น  ก็นึกย้อนไปถึงพฤติกรรมการสอนของผู้เขียนเองว่า  มีพฤติกรรมเหมือนผู้บริหารท่านนี้หรือไม่     พบว่ามี   มีทุกภาคเรียน  เพราะผู้เขียนคาดหวังล่วงหน้า  ว่าทุกคนทำการบ้านมา   ทุกคนเตรียมความพร้อม 

ทำให้นึกเห็นใจนักเรียนว่า  เวลานั้นนักเรียนคงมีความคับข้องใจไม่แตกต่างจากครูในวันนี้   จึงคิดจะนำประสบการณ์ความประทับใจสมัยเรียน  กับพฤติกรรมที่ควรหลีกเลี่ยงที่ได้เห็นในวันนี้มาเป็นตัวพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียนโดย

                   ๑. บรรยากาศต้องอบอุ่น  ยิ้มแย้มให้แก่กัน  ถอดหน้ากากยักษ์ทิ้งไป  มีแต่ถ้อยคำไพเราะ
                   ๒. นำเกือบดี   ดี  และดีมากมาใช้กับการทำกิจกรรมแม้ว่าเป็นการบันทึกเล็ก ๆ น้อย ๆ ก็ตาม  แต่หากว่าเขาเหล่านั้นทำสำเร็จตามเป้าหมาย  สมุดเขาควรจะมีคำเหล่านี้
                  ๓. ไม่ยัดเยียดความรู้ ให้ทีละน้อย  ทีละขั้น  แต่ให้เขาเข้าใจและกระจ่าง

          เป็นความโชคดีบนวิกฤต  ผู้เขียนได้สอนนักเรียนที่เรียนอ่อนถึงปานกลาง  แต่ไม่เกเร  จำนวน  ๒ ห้อง   ๑๐๐ คน เด็กเหล่านี้หลาย ๆ คน ตั้งแต่เรียนมาไม่เคยรู้จักคำว่าดีมาก  ไม่เคยได้รับคำชมเชยเลย  หากว่าเขาได้ขึ้นมาเขาจะมีอาการอย่างไร

          ชั่วโมงแรกที่เข้า โปรยยิ้มเต็มที่  ทักทายลูกทุกคน ทุกคำ  สนทนาซักถามความคิด  ระดับผลการเรียน   ถามชื่อ  แปลชื่อแต่ละคนให้ฟัง   หยอกเย้าบ้าง  ทุกสายตาเป็นประกาย  มีรอยยิ้มแต้ม  แล้วทบทวนความรู้ตรวจสอบลายมือด้วยเรื่องสมัยอนุบาล  นักเรียน ทบทวนท่อง ก. ไก่   หลายคนหัวเราะ   หลายคนอาย ที่บางตัวลืมไปแล้ว   เมื่อท่องเสร็จ  ขอตรวจสอบลายมือหน่อย   ให้นักเรียนคัด ก- ฮ. ตัวบรรจง  เต็มบรรทัด   นักเรียนยิ้มขำ ๆ แต่ตั้งใจ      ด้วยเวลาที่เหลืออยู่ไม่มากนัก  นักเรียนบางคนจึงยังทำไม่เสร็จ   ผู้เขียนบอกว่าไม่เป็นไรค่อยมาตรวจชั่วโมงหน้า    เมื่อถึงชั่วโมงต่อมา  นักเรียนทั้ง ๒ ห้อง ทำงานเสร็จพร้อมส่งหมดทุกคน  ผู้เขียนตรวจดูแล้ว  ไม่พบว่ามีนักเรียนคนไหน  ทำงานสักแต่พอว่าได้ทำ   ทุกลายมือบรรจง  แม้ว่าจะสวยน้อย  สวยมาก  แตกต่างกัน  แต่ทุกคนบรรจง 

           การให้ผลป้อนกลับ   ของใครที่สะอาด  ช่องไฟเหมาะสมได้ดีมากทุกคน  ของใครลบมีรอยเปื้อนของน้ำยาลบคำผิดมาก  ผู้เขียนจะบอกว่า  "เสียดายจังเลย  เลอะมากไปหน่อยนะ  คราวนี้ครูให้ดีก่อนนะคะ"  เธอและเขาก็ยิ้มแบบเสียดาย    ส่วนคนที่ในชีวิตไม่เคยได้รับคำชมเชยเลย  จะตื่นเต้นตัวพองเปิดสมุดไว้ไม่ยอมปิด   และไปเปิดสมุดของเพื่อน ๆ ด้วย   ซึ่งปกติเด็กกลุ่มนี้อาจจะไม่มีสมุดมาส่งครู หรือส่งครูเสร็จก็ปิดสมุดวางไว้เฉย ๆ แล้วชวนเพื่อนสนทนาเรื่องอื่น ๆ 

         นี่เป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการลองดู (ลองแล) เท่านั้น  ยังจะต้องมีอะไรที่มาช่วยจัดบรรยากาศและให้กำลังใจอีกมาก