หนึ่งในพระเอกของอุทยานแห่งชาติเขาสก เขาหล่ะ….!
จากทางหลวงสายหลักหมายเลข 41 แยกจากจังหวัดสุราษฎร์ธานี เข้าสู่ทางหลวงหมายเลข 401 ที่หลักกิโลเมตร 109 สองกิโลเมตรจากถนนหลักคือที่ตั้งของที่ทำการ อุทยานแห่งชาติเขาสก ซึ่งดูแลรับผิดชอบผืนป่าที่สำคัญแห่งหนึ่งของภาคใต้กว่าเจ็ดร้อยตารางกิโลเมตรนั่นรวมทั้งพื้นที่เขื่อนรัชประภา (เขื่อนเชี่ยวหลาน) อีกเกือบสองร้อยตารางกิโลเมตร ไม่น้อยเลย แต่ดีกรีของเขาสกไม่ได้มีแค่นั้น ด้านทิศเหนือยังเชื่อมต่อกับเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าถึงสองแห่งคือ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าคลองแสง และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าคลองนาคา จังหวัดระนอง ทางทิศตะวันออกเชื่อมต่อกับอุทยานแห่งชาติแก่งกรุง ทิศตะวันตกอุทยานแห่งชาติศรีพังงา และทางทิศใต้ยังมีอุทยานแห่งชาติคลองพนม ซึ่งแบ่งกั้นกลางแค่ถนนสาย 401 และ หมู่บ้านตามแนวคลองสก รวมพื้นที่ป่าเขตนี้เข้าด้วยกันแล้วก็ราวๆ 4,000 ตารางกิโลเมตร นี่คือผืน “ป่าดงดิบชื้น” (Monsoonal Evergreen Forest) ที่ใหญ่ที่สุดในภาคใต้ และปริมาณน้ำฝนที่มากที่สุดในประเทศก็อยู่แถวๆนี้เหมือนกัน นั่นแหล่ะคือดีกรีที่แท้จริงของเขาสกหล่ะ
เสน่ห์ของป่าดงดิบชื้นก็คือ “ความหลากหลายทางชีวภาพ” (Bio diversity) หรือความหลากหลายทางสายพันธุ์นั่นเอง พันธุ์ไม้หลายชนิดที่นี่ไม่พบในที่อื่น อย่างเช่น ”พืชในกลุ่มปาล์ม” ปาล์มที่พบในเมืองไทยมีอยู่ถึง 155 ชนิด(species) ที่พบในภาคใต้มีถึง 125 ชนิด และประมาณ 100 ชนิดพบเฉพาะที่ภาคใต้เท่านั้น และอีกประมาณ 30 ชนิดไม่พบทางภาคใต้เลย ความหลากหลายทางพันธุ์ปาล์มในภาคใต้จะพบมากขึ้นเมื่อเข้าใกล้เขตแดนมาเลซีย แต่เรากลับมีข้อมูลของพืชในวงศ์ปาล์ม(family)น้อยมาก เรารู้จักแค่ 71 สกุล(genus) และพระเอกของเรื่องก็อยู่ตรงนี้เอง “สกุลชิงหลังขาว” (Kerriodoxa) ก็เป็นหนึ่งในสกุลที่มีอยู่ชนิดเดียวในโลก (monotypic) ก็คือ “ปาล์มหลังขาว” (Kerriodoxa elegans Dransf.) นอกจากจะมีอยู่ชนิดเดียวในโลกแล้ว มันยังเป็นปาล์ม “สกุลเดียวถิ่นเดียว” (endemic) ของไทยพบได้แถบจังหวัด ภูเก็ต พังงา และ อุทยานแห่งชาติเขาสก สุราษฎร์ธานี ความสูงที่พบราวๆ หนึ่งร้อยเมตร ไปจนถึงสี่ร้อยเมตรจากระดับน้ำทะเล และไม่พบที่ใหนในโลกอีกเลย
หลายคนอาจรู้จักในชื่อ ปาล์มเจ้าเมืองถลาง ทังหลังขาว ทังหลังเงิน เป็นปาล์มที่สวยงามและมีเสน่ห์ชนิดหนึ่ง เรือนยอดมีใบที่แผ่ออก ใบ เป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ ก้านใบกลมยาวสีดำไม่มีหนาม เป็นปาล์มลำต้นเดี่ยวขนาดกลาง สูงได้ถึง 12 เมตร มักพบขึ้นรวมกันเป็นกลุ่มใหญ่ และเป็นไม้พื้ล่างของป่า การนั่งเรือเที่ยวเขื่อนเชี่ยวหลาน หลายจุดสามารถมองเห็นได้จากบนเรือ ง่ายต่อการจะเข้าไปดูใกล้ๆ ง่ายต่อการถูกลักลอบนำออกจากป่า ต้นที่อายุยังน้อยสามารถขุดล้อมและขโมยออกไปได้โดยง่าย แต่เพื่อไม่เป็นการเสี่ยงทั้งจากการตายจากความบอบช้ำจากการขุดที่เกิดได้ง่ายและการถูกจับกุมจากเจ้าหน้าที่ซึ่งก็ง่ายพอๆกันและโทษก็หนักพอดูแล้ว ขอแนะนำให้ไปที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาพระแทว ที่จังหวัดภูเก็ต (ที่นั่นเจ้าหน้าที่จะทำการเพาะเม็ดปาล์มและแจกจ่ายแก่ประชาชนทั่วไป เพื่อป้องกันการลักลอบและนำต้นไม้ออกจากป่า เป็นความคิดที่ดีมาก แต่มีข้อแม้ว่าจะได้คนละสองต้นและทุกคนต้องแสดงบัตรประจำตัวประชาชนด้วย เพื่อให้มั่นใจว่าทุกคนได้เท่าเทียมกัน ไปได้ทุกวันเว้น เสาร์-อาทิตย์)
ช่วงเดือนเมษายนจะเป็นช่วงที่ผลปาล์มเริ่มสุก “หมูป่า” (Common Wild Pig, Sus scrofa) จะรู้จักช่วงเวลานี้ดี การพายเรือคายัคในตอนเย็นหรือเช้าตรู่ นอกจากจะได้ชมความงามของปาล์มหลังขาวแล้วอาจโชคดีได้เจอหมูป่า หรือสัตว์เล็กอื่นที่หากินและอาศัยอยู่ตามพื้นล่างของป่าด้วยก็ได้
แม้จะมีต้นอยู่ที่บ้าน แต่คงไม่มีความสุขเท่ากับการได้มาเห็นเขาอยู่ในธรรมชาติ ในที่ที่เขาควรจะอยู่ และอยู่ตลอดไปด้วย จากสถานภาพที่เป็นจริงทั้งการบุกรุกแผ้วถางจากการขาดความเข้าใจ การลักลอบนำออกเพื่อการค้า และการขาดความรู้และข้อมูลที่เพียงพอต่อสายพันธุ์ที่มีอยู่ในบ้านเราเอง เหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยที่เร่งเร้า ให้เราเข้าสู่การ “สูญพันธุ์” (extinct) ได้เร็วขึ้น จากบทเรียนในอดีตเราเคยมีโอกาศรับรู้ล่วงหน้าพอสมควรว่า เราแทบไม่เคยเห็น “กระซู่” (Sumatran Rhinoceros, Dicerorhinus sumatrensis) อีกเลย จนกระทั่งเราได้รับรู้อีกครั้งหนึ่งว่า “เราไม่เหลือมันในเขตนี้อีกแล้ว” เราจะปล่อยให้เป็นอย่างนั้นอีกหรือ มาช่วยให้พระเอกของเราเป็นดาวค้างฟ้ากันเถอะครับ
เอกสารอ้างอิง : อุทยานแห่งชาติเขาสก
คู่มือ ปาล์มและปรงในป่าไทย พูนศักดิ์ วัชรากร
และขอขอบคุณกำลังใจจาก ครูโอ๋ ที่ทำให้อยากเขียนบันทึกนี้
ความเห็น (18)
สวัสดีครับบัง...
ธรรมชาติแถบใต้ อุดมสมบูรณ์มากเลยนะครับ ผมเคยไปที่นครศรีฯ แถบเขาหลวง เป็นป่าดิบที่สมบูรณ์มากแห่งหนึ่ง
แนวคิดของ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาพระเเทว ทำได้ดีมากครับ ที่เพาะพันธุ์แจก ลดการเอาต้นปาล์มเหล่านี้ออกมาจากป่า
บังสบายดีนะครับ..??
รักษาสุขภาพครับ
ขอบคุณคุณ Kareem สำหรับเรื่องราวดีๆที่ทำให้รู้สึกรักเมืองไทยมากยิ่งขึ้นนะคะ เรามีของดีเก็บอยู่มากมายเหลือเกิน ดีใจที่คนรู้จริงจากต้นตอเอามาช่วยเผยแพร่ เรื่องแบบนี้จะมีชีวิตชีวาก็เพราะความรู้ ความคิดที่อยู่ในใจของคนเล่าด้วยนี่แหละค่ะ
ขอชื่นชมเจ้าหน้าที่ของ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาพระแทว ด้วยคนค่ะ เป็นยุทธวิธีที่ดี คิดถึงธรรมชาติของคน เป็นการแก้ปัญหาได้น่ารักจริงๆ แถมสอนคนไปด้วยให้รู้จักพอเพียง สุดยอดเลยค่ะ
นานมาแล้วค่ะ....ตอนเด็กก็เคยมีกวาง
ลงมาเดินเล่นถึงหน้าบ้านในสวนเลยค่ะ (ติดป่าสงวนแถบเทือกเขาบรรทัด)
แต่ทุกวันอย่าว่าแต่ ที่สวนเลยค่ะ ต่อให้ในป่าสงวนเองก็ไม่แน่ใจว่าจะยังมี
สบายดีน่ะค่ะพี่ แก่แล้วดูแลตัวเองด้วย
ต้องขอโทษทุกคนด้วยครับที่ไม่ได้เข้ามาและไม่รู้ว่ามีมิตรเข้ามาทักทาย เยี่ยมเยียน
สวัสดีครับ เอก
ป่าดงดิบทางใต้ส่วนใหญ่จะเป็น"ป่าดงดิบชื้น" เพราะภูมิประเทศที่ได้รับอิทธิพลจากคาบสมุทรทั้งสองฝั่ง และปริมาณน้ำฝนที่มาก จึงมีความชื้นสูง และที่สำคัญ มีความหลากหลายทางพันธ์พืชค่อนข้างสูงด้วย โดยเฉพาะที่ อ.ช.เขาหลวง นครศรีฯ เฟิร์นโบราณ หรือ เฟิร์นมหาสดำ ที่ขึ้นอยู่ทั่วไปก็คือตัวยืนยันว่าป่ามีความชื้นสูง
ครับอยากให้ อ.ช.เขาสกทำอย่างนั้นบ้างจังเลย
ขอบคุณครับเอกที่ยังแวะมาเยี่ยมเยียนกันสม่ำเสมอ สบายดีครับ และหวังว่าเอกก็เช่นกัน
สวัสดีครับ ครูโอ๋ ผู้ที่ทำให้ Green Planet คลอดเร็วขึ้น
ตั้งใจตั้งแต่เริ่มเปิดและเขียนบล๊อกครั้งแรก ว่าจะเขียนเรื่องต้นไม้และกล้วยไม้ป่า แต่จนแล้วจนรอดอะไรพาไปก็ไม่รู้ครับ ไม่ได้เรื่อง(ที่ตั้งใจใว้)ซักที อีกเหตุผลก็คือ ภาพครับ ส่วนใหญ่ภาพในไฟล์ จะเป็นภาพที่ได้มาจากโรงเพาะของคนอื่น และของตัวเอง ซึ่งยังขาดความรู้สึกที่เป็นธรรมชาติที่แท้จริงครับ ไม่ได้อยากให้ความหมายมีแค่ "โลกสีเขียว" แต่อยากให้มันหมายรวมไปถึง "ธรรมชาตฺสีเขียว" ด้วยครับ และสัญญาครับว่าจะไปหาภาพ "ปาล์มหลังขาว" จากธรรมชาติจริงๆมาฝากครับ เพราะภาพที่ได้มาจาก รีสอร์ทที่เขาสก สภาพแวดล้อมที่เห็นรอบๆจึงไม่ใช่สภาพที่แท้จริง
ขอขอบคุณมากครับ ครูโอ๋ ส่วนประกอบต่างๆที่มีอยู่บางทีก็ไม่มีประโยชน์อะไรเลย หากไม่มีแรงบันดารใจ และขอบคุณอีกครั้งครับสำหรับสิ่งนั้น
หวัดดีน้องมิลค์
เมืองไทยเคยมีสัตว์มากมายหลายชนิด ที่เจ็บปวดที่ได้ยินก็คงจะเป็นคำว่า "เคยมี" สัตว์ป่าหลายๆชนิดที่เราเคยมี สมัน เนื้อทราย กูปรี นกเจ้าฟ้าฯ.. ฯลฯ และอีกหลายชนิดที่เรากำลังจะได้ใช้คำว่า "เคยมี" ในเร็ววันนี้แหละ โชคดีน่ะที่รุ่นมิลค์ยังมีโอกาศเห็นกวางวิ่งอยู่ในธรรมชาติ รุ่นลูกอาจต้องไปดูกระรอกกระแตที่สวนสัตว์ก็เป็นได้ แต่หากไม่เหลือสัตว์ป่าในธรรมชาติแล้ว สวนสัตว์ก็คงไม่มีความหมายอะไร(ซึ่งปกติพี่ก็ไม่เข้าใจอยู่ดีว่ามีความหมายขนาดใหน)
พี่เคยเข้าไปสวนสัตว์หลายครั้ง ก็ได้แค่ "ไปดูสัตว์" แต่ไม่สามารถเรียนรู้อะไรได้มากไปกว่าการไปเยี่ยม "นักโทษเด็ดขาด"ที่เรือนจำ อาจจะต่างกับเรือนจำอยู่บ้างก็ตรงที่เราไม่ต้องซื้ออาหารจากข้างนอกไปเยี่ยม แต่ข้างในมีพร้อมจำหน่ายอยู่แล้ว จะให้นักโทษกินมากขนาดใหนก็ได้ บางตัวกินจนแอ้งแม้ง อาหารเหลือเฟือเพราะเป็นวันหยุดสุดสัปดาห์ บางตัวตั้งหน้าตั้งตากินขนมปังอย่างไม่สนใจใยดีว่าตัวเอง "เคยเป็น" สัตว์กินพืช......!
หากเราไม่มีสวนสัตว์ให้เด็ก(หรือผู้ใหญ่ที่โหยหาธรรมชาติ)ดู จะดีกว่าหมั๊ยหากเขาได้ตระหนักว่า เรายังมีป่าให้สัตว์ และยังมีสัตว์อยู่ในป่า อย่างที่มันควรจะเป็น
มีความจำเป็นและสำคัญมากที่จะต้องรู้จักเรียนรู้สัตว์โลกที่อาศัยอยู่ร่วมกับเราว่าพวกมันหน้าตาเป็นอย่างไร และหากินแบบใหน แต่ไม่จำเป็นถึงขนาดต้องมีสัตว์มารอให้เราไปศึกษาเพียงแค่นั่งรถเมล์ไม่กี่ป้าย หรือขับรถไปเองแค่ไม่กี่อึดใจ ไม่งั้นจะเรียก "สัตว์ป่า" เหรอ..!
ขอบใจมากที่ช่วยย้ำให้รู้ว่า "แก่แล้วต้องดูแลตัวเองให้ดี" เช่นเดียวกันจ๊ะ "ยัยมิลค์ผมม้า"
- ค่ะ น้องการีม สบายดีนะคะ
- พักหลังๆ นี่ พี่อรมีงานเกี่ยวกับเรื่องที่ดิน ที่ต้องวิ่งไปพังงาบ่อยๆ ค่ะ และก็แวะไปเขาสก ก่อนที่ดินจะถล่ม และประกาศห้ามผ่านระยะหนึ่งค่ะ ... ได้ไปถ่ายรูป 2 จึ๊ก ก็ฝนเทลงมาค่ะ
- ปาล์มหลังขาว ที่อุทยานเขาพระแทว ก็มีค่ะ เคยเห็นค่ะ แปลกและสวยดีค่ะ
- ชอบงานเขียนของน้องการีมทุกครั้ง ... ขอบคุณบันทึกดีๆ มีคุณค่าค่ะ
สวัสดีครับพี่อร
ผมสบายดีครับ วิกฤติเศษฐกิจอาจต้องเปลี่ยนแปลงการเป็นอยู่หลายอย่าง แต่ก็ยังสบายดีครับ เพราะตัวคนเดียว และหวังว่าพี่อรก็สบายดีเช่นกันน่ะครับ
ถนนที่เขาสกแม้จะได้รับการปรับปรุงไปแล้วแต่ก็ไม่ร้อยเปอร์เซ็นอาจจะพังอีกก็ได้หากฝนลงมาอีกแบบไม่ลืมหูลืมตา หากพี่อรจะมาเขาสกอีกในช่วงนี้คงต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ
ขอบคุณมากครับพี่อรที่แวะเวียนมาทักทายและกำลังใจให้กันสม่ำเสมอ ช่วงนี้ฝนตกหนัก อากาศเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ระวังจะเป็นหวัดน่ะครับ
ปาล์มเจ้าเมืองถลาง สวยแปลกตาจริงๆค่ะน้องการิม
สวัสดีครับ พี่นรี
ไม่ได้เข้ามาเสียหลายวัน ก็เลยไม่รู้ว่าพี่แวะมาชมปาล์มหลังขาว ต้องขอโทษด้วยครับ
ปาล์มหลังขาว เป็นปาล์มที่สวย ทรงใบกลมที่เหมือนกับสกุล " ทัง" ทั่วไป แต่ก้านจะเป็นสีดำและเล็กกว่า ไม่มีหนามที่ก้าน และสีขาว-เงินใต้ใบซึ่งเป็นที่มาของชื่อ ทังหลังขาว เป็นไม้พื้นล่าง ชอบแสงรำไร ชอบขึ้นตามใหล่เขาที่เป็นดินร่วนมีใบไม้ทับถม หากมีโอกาศได้เม็ดมา อยากส่งไปให้ลองปลูกในสวนดูครับ
ขอบคุณมากครับพี่นรี
สลามครับท่าน การีม ยังคงคิดถึงและติดตามอยู่ครับ สลมัตๆครับท่าน
สลาม อลัยกมครับ อาจารย์ เบดูอิน
ขอบคุณมากครับอาจารย์สำหรับกำลังใจ และแวะมาทักทาย
เช่นเดียวกันครับอาจารย์ ขอให้มีสุขภาพดีและโชคดี ได้ทำงานศาสนาอย่างที่อาจารย์อยากจะทำครับ
ขออัลเลาะฮ์คุ้มครองครับ
วลัยกมสลามครับ ท่าน วอญ่า
ยังคิดถึงเช่นเดียวกันครับ แต่ไม่มค่อยมีโอกาศเข้ามาบ่อยนัก ขอบคุณมากครับ ที่แวะมาเยี่ยม สลมัตๆแด่ครอบครัวของท่านด้วยครับ
ขออัลเลาะฮ์คุ้ครองครับ
- แวะมาเยี่ยม และรออ่านเรื่องใหม่อยู่ค่ะ น้องการีม
- สบายดีนะคะ
สวัสดีครับพี่อร
สบายดีครับผม แต่ไม่ค่อยได้เข้ามาบ่อยนัก กำลังเตรียมเรื่องใหม่อยู่ครับ อีกไม่นานครับ
ขอบคุณมากน่ะครับที่ยังติดตามกันเสมอ หวังว่าพี่อร และคุณพ่อบ้านคงสบายดีเช่นกันน่ะครับ
ขอบคุณมากครับพี่
ดีใจจังค่ะ ที่รู้ว่าคุณ kareem กำลังจะมีเรื่องใหม่มาให้ได้อ่าน บันทึกเรื่องธรรมชาติของบ้านเรานี่ เขียนแล้วก็ถือเป็นสมบัติของชาติได้เลยนะคะ โดยเฉพาะถ้ามาจากคนที่รู้และรักจริงๆ อ่านเมื่อไหร่ก็มีคุณค่า จะรอค่ะ