...

พวกเราคงจะได้ยินได้ฟังคำแนะนำที่ว่า ออกแรง-ออกกำลังมากๆ ข้อเสื่อมเร็ว เช่น วิ่งแล้วจะทำให้ข้อเสื่อมเร็ว เดินขึ้นลงบันไดแล้วจะทำให้ข้อเสื่อมเร็ว ฯลฯ มาไม่มากก็น้อย

เรื่องนี้ฟังดูเหมือนมีเหตุมีผล อาจารย์หมอฝรั่งเรียกทฤษฎีอย่างนี้ว่า "ใช้มาก-สึกหรอมาก (wear-and-tear)"

...

ภาพประกอบ (ภาพข้อเสื่อม) จาก Pri-Med Education ของวิทยาลัยแพทย์ฮาร์วาร์ด สหรัฐฯ > Picture from Pri-Med Education Center

...

ปรากฏการณ์นี้ได้รับการยอมรับว่า ไม่จริงสำหรับสุขภาพกระดูกและกล้ามเนื้อ ทุกวันนี้เราพบว่า กระดูกที่ได้รับแรงกด เช่น เดินบ่อยๆ ฯลฯ จะมีรอยหักขนาดจิ๋ว (microfractures)

ร่างกายจะทำการซ่อมแซมรอยหักขนาดจิ๋วที่ว่านี้ ข่าวดีคือ กระบวนการซ่อมแซมของร่างกายจะทำให้กระดูกแข็งแรงขึ้น จับแคลเซียมได้ดีขึ้น นี่เป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมคนที่ออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำจึงมีกระดูกที่แข็งแรงกว่าคนที่นั่งๆ นอนๆ ทั้งวัน

...

กล้ามเนื้อที่ได้รับการออกแรงมากๆ อย่างเป็นระบบ เช่น การยกน้ำหนัก การดึงสปริง กายบริหาร(บางท่า) การออกแรงต้านหรือเล่นเวทในโรงยิม ฯลฯ จะทำให้กล้ามเนื้อบาดเจ็บขนาดจิ๋ว (microtrauma) เช่นกัน

ร่างกายจะทำการซ่อมแซมรอยบาดเจ็บขนาดจิ๋วนี้ ซึ่งส่วนใหญ่จะซ่อมได้ภายใน 48 ชั่วโมง นี่เป็นเหตุผลที่ว่าทำไมเราจึงควรออกกำลังต้านแรงวันเว้นวัน (แทนที่จะเป็นทุกวัน)

...

ข่าวดีคือ ผลของการซ่อมแซมที่ว่านี้จะทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรงขึ้น และมักจะมีมวลกล้ามเนื้อเพิ่มขึ้นด้วย

มวลกล้ามเนื้อที่เพิ่มขึ้นเผาผลาญกำลังงานได้ดีกว่ามวลไขมัน ทำให้คนที่มีมวลกล้ามเนื้อมากอ้วนยากกว่าคนที่มีมวลกล้ามเนื้อน้อย

...

ร่างกายคนเรามีศักยภาพในการซ่อมแซมส่วนสึกหรอได้ นี่อาจช่วยอธิบายได้ว่า ทำไมคนไข้ที่ใส่เหล็กดามกระดูกบางคนจึงพบปัญหาเหล็กที่ดามหักได้

สาเหตุคือ กระดูกคนเราซ่อมแซมตัวเองได้ ส่วนเหล็กนั้น... เวลามีแรงกดหรือแรงดึงจะเกิดการหัก หรือมีรอยร้าวคราวละเล็กละน้อย (microfractures) และซ่อมแซมตัวเองไม่ได้ ทำให้เหล็กหรือโลหะจะหักเมื่อรอยร้ายเหล่านี้จะสะสมจนถึงจุดวิกฤต (fatique failure)

...

ทีนี้การออกแรง-ออกกำลัง เช่น วิ่ง ฯลฯ ทำให้ข้อเสื่อมหรือไม่ คำตอบจากศูนย์ให้การศึกษาคนไข้ของวิทยาลัยแพทย์ฮาร์วาร์ด สหรัฐฯ ซึ่งทำการทบทวนผลการวิจัยในปี 2007 หรือ พ.ศ. 2550 พบว่า

ไม่มีผลการวิจัยที่พบว่า การออกแรง-ออกกำลังทำให้ข้อเสื่อม ยกเว้นมีการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา เช่น เอ็นขาด หมอนรองหัวเข่าฉีดขาด ฯลฯ

...

ถึงตรงนี้... เรียนเสนอให้พวกเราหันมาออกแรง-ออกกำลังกันเป็นประจำ และสบายได้

ผู้เขียนมีโอกาสไปส่งพระไทยจำพรรษา ณ วัดพะเอ้าตอย่า เมืองเมาะละแหม่ง รัฐมอญ พม่าในปีนี้ (2551) และมีโอกาสปฏิบัติธรรมที่นั่น 6 วัน วัดที่นั่นมีพื้นที่ประมาณ 1,250 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ทั้งส่วนที่เป็นภูเขา และพื้นราบ

...

พระภิกษุที่นั่น 200 กว่ารูปเดินขึ้นลงบันได และเนินคราวละนานๆ และวันละหลายๆ รอบ ผู้เขียนไม่พบพระที่มีปัญหาข้อเสื่อมเลยแม้แต่รูปเดียว

ตรงกันข้าม... เขตที่ผู้เขียนทำงานอยู่มีคนไข้จำนวนมากที่ข้อเสื่อมตั้งแต่อายุน้อย

...

คนไข้เหล่านี้ส่วนใหญ่นั่งกับพื้นวันละหลายชั่วโมง ถึงหน้านาก็ทำงานหนัก หมดหน้านาก็ไม่ออกแรง-ออกกำลัง แถมยังกินมากจนอ้วน

การปล่อยตัวให้น้ำหนักเกิน การนั่งพื้นคราวละเป็นชั่วโมงๆ และการไม่ออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำส่งเสริมให้ข้อเสื่อมเร็วขึ้นมาก

...  

ขอแสดงความยินดีกับพวกเราที่ออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ ซึ่งจะทำให้มีโอกาสอายุยืนอย่างมีคุณภาพกันครับ

...

...

ที่มา                                                             

...

• Thank Harvard Health Publication > Pri-med patient education center (consumer health information written by Harward Medical School) > [ Click ] > 2007.

...

• ข้อมูลและการอ้างอิงในบล็อก "บ้านสุขภาพ" เป็นไปเพื่อส่งเสริมสุขภาพ และป้องกันโรค ไม่ใช่รักษาโรค
• ท่านที่มีโรคประจำตัว หรือมีความเสี่ยงต่อโรคสูง... ควรปรึกษาแพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล เภสัชกร หรือหมออนามัยที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้

...

• ขอขอบพระคุณ > อ.นพ.ศิริชัย ภัทรนุธาพร สสจ.ลำปาง + อ.นพ.โอฬาร ยิ่งเสรี ผอ.รพ.ห้างฉัตร + อ.อรพินท์ บุญเสริม + อ.อนุพงษ์ แก้วมา + อ.ณรงค์ ม่วงตานี > สนับสนุนเทคนิค iT. 
• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ ศูนย์แพทย์ชุมชน (CMU) แม่สัน-เมืองยาว โรงพยาบาลห้างฉัตร > 11 กันยายน 2551.