ยามจนไม่ควรคิดถึงยามมี แต่ยามมีควรคิดถึงยามจน



เพลง หนี้รัก โดย มาลีวัลย์ เจมีน่า (อิณาทานํ ทุกฺขํ โลเก แปลว่า การเป็นหนี้ เป็นทุกข์ในโลก)



สืบเนื่องอนุสนธิ์จากบันทึก ก.ข.ค. สวรรค์ประชารักษ์ โดย ศาสตราจารย์ นายแพทย์ ประสงค์ เกียรติบำเพ็ญ @ 224971 คุณ nussa-udon ได้อ้างถึง โคลงโลกนิติ บาทที่ว่า "โซก็เสาะใส่ท้อง จับเนื้อกินเอง" ผู้เขียนจึงขอยกโคลงโลกนิติบทดังกล่าวมาวิเคราะห์ ไว้เป็นอนุสติ ความว่า



โคลงโลกนิติ ;

ถึงจนทนสู้กัด                  กินเกลือ
อย่าเที่ยวแล่เนื้อเถือ          พวกพ้อง
อดอยากเยี่ยงอย่างเสือ      สงวนศักดิ์
โซก็เสาะใส่ท้อง               จับเนื้อกินเอง


-ในยามยากจน สู้ทนกินเกลือ(กับข้าว)
-อย่าขอยืมเงิน (อย่าแล่เนื้อเถือหนัง) พวกพ้อง
-ให้เอาเยี่ยงอย่างเสือ ที่สงวนรักษาศักดิ์(ศรี)ของตน
-ยาม(หิว)โซ ก็เที่ยวเสาะหาอาหารใส่ท้อง โดยการ วิ่งไล่จับ เนื้อ(กวาง) กินเอง โดยไม่ รอ หรือแบมือขอจากใคร (ช่วยตัวเอง เอ้ย ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน)


อนุสติ :

สุภาษิตจีนมีอยู่ว่า "ยามจนไม่ควรคิดถึงยามมี  แต่ยามมีควรคิดถึงยามจน" หมายความว่า

คนบางคน เคยเป็นคนยากคนยากคนจนมาก่อน เมื่อได้ดี ก็ไม่ควรที่จะลืมความลำบากยากจนในครั้งกระโน้น  โดยหลงใช้ชีวิตไปในทางที่เสื่อม ความลำบากสร้างคน ส่วนความสะบายทำลายคน ถ้าไม่เชื่อก็ลองไปถาม พี่...ดูสิ? นี้จึงเรียกว่า ยามมีควรคิดถึงยามจน

ส่วนบางคนที่ยังคงยากจนอยู่ ก็ไม่ควรย่อท้อ หรือคิดแต่รอคอยวาสนา คือคิดว่า ในยามมั่งมี จะสุขสบายอย่างนั้น อย่างนี้ จริงๆ แล้วคนที่มั่งมีเงินทอง (แต่ยังยากจนความสุขก็มีตั้งเยอะ) ถ้าไม่เชื่อก็ลองไปถาม พี่...ดูสิ?  นี้จึงเรียกว่า ยามจนไม่ควรคิดถึงยามมี (ควรคิด ว่าทำอย่างไรจะมั่งมี ก่อนที่จะคิดว่า มั่งมีแล้วจะเป็นเช่นไร)



พุทธองค์ทรงตรัสว่า อปฺปิยานญฺจ ทสฺสนํ ทุกฺขํ แปลว่า ก
ารพบเห็นสิ่งที่ไม่เป็นที่รัก เป็นทุกข์ (เช่นเราประสบพบเห็นใน ความไม่มีกิน ความไม่มีกาม ความไม่มีเกียรติ ฯลฯ  เราเป็นทุกข์ แต่ถ้าเราประสบพบเห็นใน ความมีกิน ความมีกาม ความมีเกียรติ เราก็เข้าใจว่าเรามีสุข (โลกียสุข)

 ปิยานํ อทสฺสนํ ทุกฺขํ แปลว่า การพลัดพรากจากสิ่งที่รัก เป็นทุกข์ (เช่น เรา มีสุขเพราะ กิน กาม เกียรติ ฯลฯ  เมื่อต้องพลัดพรากจาก สิ่งที่ทำให้เรา มีกิน มีกาม มีเกียรติ ฯลฯ ก็จึงบังเกิดความทุกข์)

อกิญฺจนํ นานุปตนฺติ ทุกฺขา แปลว่า ทุกข์ ย่อมไม่ตกถึงผู้หมดกังวล เมื่อหมดกังวล ในเรื่อง กิน กาม เกียรติ ฯลฯ ก็น่าจะมีสุข (โลกุตรสุข) 

ทุกฺขํ อนาโถ วิหรติ  แปลว่า คนไม่มีที่พึ่ง อยู่เป็นทุกข์ แต่ทว่าพุทธองค์ก็ทรงตรัสไว้ว่า  อิณาทานํ ทุกฺขํ โลเก แปลว่า การเป็นหนี้ เป็นทุกข์ในโลก (นั่นคือ ถึงแม้นเราจะมีที่พึ่งนั่นคือ ไปขอพึ่งเขาได้ในเรื่อง กิน กาม เกียรติ ฯลฯ บางทีก็ อยู่เป็นทุกข์ เพราะต้องเป็นหนี้เขา อย่างน้อยๆ ก็หนี้บุญคุณ อะไรทำนองนี้)

 ทฬิทฺทิยํ ทุกฺขํ โลเก แปลว่า ความจน เป็นทุกข์ในโลก (ฉะนั้นเรา จึงควรเลิกทำตัวเป็นคน จน ในเรื่อง กิน กาม เกียรติ ฯลฯ กันเถิดนะ) จะอยู่ แบบ เสือ  (เหมือนในโคลงโลกนิติ คือสงวนศักดิ์ศรี และพึ่งตนเอง) หรือจะอยู่แบบหมาข้างถนน คือ ขอเขากิน อิ่มเหมือนกันแต่ไม่เหมือนกัน ก็เลือกเอาเถิด 

คำสำคัญ (Tags): #จน หรือ มี
หมายเลขบันทึก: 236788เขียนเมื่อ 22 มกราคม 2009 21:05 น. ()แก้ไขเมื่อ 21 มิถุนายน 2012 11:49 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (22)

ข้อคิดเตือนสติดีจังเลยค่ะ ขอบคุณค่ะ

ดีค่ะดี  เป็นแง่คิดที่ไม่เคยคาดคิดมาก่อน  เป็นประโยชน์เตือนใจตนสุดยอดเลยค่ะ....

                                                         ครูแป๋ม

 

ขอบคุณครับครู pam (หน้าเหมือนดารา ช่อง 7 เลยนะครับ)

สวัสดีค่ะ

 * อ่านแล้วคิดถึงเพลง

 **** มีเงินนับเป็นน้องเป็นพี่  ไปไหนก็มีมิตรไมตรีนิยม  นับเช่นคนกว้างขวางอยู่ในสังคม หันหน้ากันมานิยมชื่นชมทุกเวลา......****

                    106

* สุขกายสุขใจนะคะ

  • มาอ่านการช่วยตัวเอง  เอ๊ย..
  • ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน
  • ทำได้แบบนี้
  • "ยามจนไม่ควรคิดถึงยามมี  แต่ยามมีควรคิดถึงยามจน"
  • ต่อไปไม่มีจนอีก  อิอิ

 

                  glitter ตรุษจัน วันตรุษจีน

 

ขอบคุณคุณพี่พรรณา และคุณพี่มนัญญา ครับ

สวัสดีค่ะ

ตรุษจีน เฮง เฮง เฮง ค่ะ

Mang8

เข้ามาฟังเพลงและได้ข้อคิดดีๆค่ะ

แต่จนและมีขึ้นกับใจของเราเหมือนกันนะคะ วัดยากเหมือนกันค่ะ

  • "อปฺปิยานญฺจ ทสฺสนํ ทุกฺขํ แปลว่า การพบเห็นสิ่งที่ไม่เป็นที่รัก เป็นทุกข์" การพบเห็นสิ่งที่รัก ศิลาก็ยังรู้สึกว่าป็นทุกข์ในบางครั้งค่ะ เพราะกำลังเตือนสติตัวเองว่าสิ่งนี้อยู่กับเราไม่นาน
  • หากปฏิบัติได้แล้ว เห็นอะไรก็คงไม่ทุกข์ค่ะ
  • ขอบพระคุณค่ะสำหรับข้อคิดดี ๆ

ขอบคุณอาจารย์พรรณา+คุณหมออัจฉรา+คุณศิลา ครับ

โคลงโลกนิติ ;

ถึงจนทนสู้กัด                  กินเกลือ
อย่าเที่ยวแล่เนื้อเถือ          พวกพ้อง
อดอยากเยี่ยงอย่างเสือ      สงวนศักดิ์
โซก็เสาะใส่ท้อง               จับเนื้อกินเอง 

ขอบคุณค่ะที่ช่วยเติมเต็มข้อคิดดีๆให้กับพี่....

สุภาษิตจีนมีอยู่ว่า "ยามจนไม่ควรคิดถึงยามมี  แต่ยามมีควรคิดถึงยามจน"

ขอบคุณครับ

ขอบคุณพี่นุส และอาจารย์พันคำ ครับ

สวัสดีค่ะคุณกวิน

แวะมาทักทายค่ะ

สบายดีนะคะ 

หนี้รัก เป็นเพลงที่ชอบมากค่ะ

ขอบคุณคุณพี่ ไก่ ครับ

อิณาทานํ ทุกฺขํ โลเก แปลว่า การเป็นหนี้ เป็นทุกข์ในโลก""อยากปลดหนี้ทำได้อย่างไรกันนะ...

แวะมาอ่านสิ่งที่เป็นสาระดีๆ ขอบคุณครับ ที่ทำให้คิด

สวัสดีค่ะ

ไม่ได้แวะเยี่ยมคุณกวิน นานแล้ว สบายดีไหมค่ะ

เพลงเพราะดีค่ะ

ขอบคุณ พี่นุส คุณเหรียญชัย คุณberger0123  ครับ

มาอ่านข้อเตือนใจดี ๆ ค่ะ

 ยามไม่มี ยามขาดแคลน ยามตกอับยากจน... เป็นเวลาที่ดีที่สุดในการเรียนรู้....น้ำใจจากมิตรแท้ค่ะ

เพื่อนบางคน...จะคิดถึงเราก็ยามที่ทุกข์ เศร้า เหงา อยากระบายความทุกข์ ... แต่ยามสบายใจ สมหวัง ก็อาจลืมเพื่อนไปเลย....ก็มี ....

แต่ก็ไม่ควรเสียใจ เพราะทำให้เราได้ "รู้จัก" และตระหนักในคุณค่าของ...เพื่อนแท้.... จริงไหมคะ

มีความสุขมาก ๆ นะคะ

(^___^)

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท