อัตตา (ซื้อขนมตา)


สืบเนื่องอนุสนธิ์จากบันทึก บทเรียนจาก "หัวโขน" (3-11) @ 243907 โดย คนไม่มีราก

 

อันหัวโขนสวมหัวตัวเข้าแล้ว    ก็ไม่แคล้วรำเล่นเต้นท่าโขน
แม้นไม่ยึดจังหวะและจะโคน    เอาหัวโขนสวมตอก็พอกัน (1)



พุทธองค์ ตรัสว่า อตฺตา หเวชิตํ เสยฺโย ขุ.ธ. ๒๕/๒๙ แปลว่า ชนะอัตตานั่นแหละดี. ซึ่งดูจะค้านกับที่พุทธองค์ตรัสว่า  อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ แปลว่า ให้เรารู้จักมีอัตตาเป็นที่พึ่ง/เรามีที่พึ่งคืออัตตา (ตนเป็นที่พึ่งแห่งตน) ขุ. ธ. ๒๕/๓๖, ๖๖. จริงๆ แล้ว อัตตา เป็น ของกลางๆ ไม่ดี ไม่ชั่ว เป็น อัพพยากตาธรรมา (ธรรมที่ไม่ขาว ไม่ดำ ไม่ดีไม่ชั่ว แต่ที่ดีที่ชั่วเพราะการคิด และนำไปใช้) อัตตา ที่ควรละก็คือ อกุศลาธรรมา (ธรรมคืออัตตา ที่ทำแล้วเป็นสิ่ง อกุศล) อัตตา ที่ควรยึดไว้เป็นที่พึ่งก็คือ กุศลาธรรมา (ธรรมคืออัตตา ที่ทำแล้วเป็นสิ่ง กุศล)

พุทธองค์ตรัสว่า สพฺพปาปสฺสะ อกรณํ ให้ละชั่ว (not to do evil) คือละอัตตา ฝ่าย อกุศลาธรรมา

กุสลสฺสูปสมฺปทา ให้ทำดียิ่งๆ ขึ้นอีก (to increase good) คือ ให้ยึดอัตตาฝ่ายกุศลเป็นที่พึ่ง และทำให้อัตตาฝ่ายกุศลเพิ่มยิ่งๆ ขึ้น

สจิตตะ ปริโยทปนํ ทำใจให้บริสุทธิ์ (to purify the mind) คือ เมื่อทำอัตตาฝ่ายกุศล ให้เพิ่มยิ่งๆ ขึ้นจนถึงระดับหนึ่งแล้ว ก็ยังไม่ควรยึดมั่นถือมั่นอัตตาฝ่ายกุศล และฝ่าย อกุศล นั้นๆ (สภาวะที่ไม่มีอัตตาคือ อนัตตา/สุญญตา/ไม่ยึดติดในความดี ความชั่ว) การยึดติดในความดีที่เป็นอัตตา ก็เช่น ทำบุญทำกุศล เพื่อหวังเป็นโน่น เป็นนี่ เกิดภพโน้นภพนี้ ทำบุญเพื่อหวังเอาหน้า การยึดติดอัตตาฝ่ายดี ลักษณะนี้ คือลักษณะของจิตที่ยังข้อง ด้วย อิฏฐารมณ์ ซึ่งเป็นของคู่กับ อนิฏฐารมณ์

อิฎฐารมณ์ 4 +อนิฏฐารมณ์ 4=โลกธรรม 8 (2)
 

การทำดีแล้วจิตใจยังขุ่นมัว(คือไม่บริสุทธิ์ใจ) ข้องอยู่ด้วย อิฏฐารมณ์  (ลาภ ยศ สุข สรรเสริญ) แสดงว่ายังมีอัตตาอยู่ และไม่ใช่เป้าหมายของพุทธศาสนาที่สอนให้ละ ตัวกูของกู (ตัวมึงของมึง)


เชิงอรรถ


(1) "___________". ที่ระลึกวันครบรอบอายุ 100 ปี (นายแพทย์) ขุนวิวรณ์สุขวิทยา และวันโรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ 20 มิถุนายน พ.ศ.2542. พิมพ์ครั้งที่ 1.--นครสวรรค์ฯ ; ทิศทางการพิมพ์ , 2542. อ้างใน กวิน (นามแฝง) ก.ข.ค. สวรรค์ประชารักษ์ โดย ศาสตราจารย์ นายแพทย์ ประสงค์ เกียรติบำเพ็ญ [cited 2009 february 22]. Available from: http://gotoknow.org/blog/2etc/224971
 
(2) คำศัพท์ อิฎฐารมณ์ 4  (ลาภ ยศ สุข สรรเสริญ) + อนิฏฐารมณ์ 4 (เสื่อมลาภ เสื่อมยศ ทุกข์ นินทา) = โลกธรรม 8 อ่านเจอใน หนังสือจรรยาแพทย์ ของ เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี (ม.ร.ว. เปีย มาลากุล) ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พ.ศ.2450 ได้ทรงตั้ง โรงเรียนราชแพทยาลัย เป็นครั้งแรก ในครั้งนั้นทางโรงเรียนราชแพทยาลัย ได้เชิญให้ พระยาวิสุทธสุริยศักดิ์ ซึ่งต่อมาได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี เป็นผู้ lecture วิชาจรรยาแก่นักเรียนแพทย์ในสมัยนั้น

คำสำคัญ (Tags): #อัตตา
หมายเลขบันทึก: 243977เขียนเมื่อ 22 กุมภาพันธ์ 2009 19:49 น. ()แก้ไขเมื่อ 8 มิถุนายน 2012 13:32 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (13)

สวัสดีค่ะคุณกวิน

ตามมาอ่านค่ะ ... บันทึกนี้ดีจัง ไม่ยาวมาก ...^_^...

สงสัยนิดหน่อยค่ะทำไมจึงใช้....เร่น คะ

อันหัวโขนสวมหัวตัวเข้าแล้ว    ก็ไม่แคล้วรำเร่นเต้นท่าโขน
แม้นไม่ยึดจังหวะและจะโคน    เอาหัวโขนสวมตอก็พอกัน
(1)

ถ้าเป็นโคลง ก็อาจจะเป็นคำ เอกโทษ โทโทษ อะไรทำนองนี้ แต่นี่น่าจะเป็นกลอน....ถามเพราะไม่มีความรู้น่ะค่ะ

(^__^)

 


เข้ามารับธรรมะค่ะ

พยายามทำแต่สิ่งที่เป็นกุศลและรู้ตัวบ่อยๆเพื่อจิตจะได้ไม่ขุ่นมัวค่ะ

สวัสดีครับคนไม่มีราก เฉลยนะครับ
เพราะพิมพ์ผิด นั่นเอง :)

ขอบคุณอาจารย์หมอ อัจฉรา เชาวะวณิช ครับ พรุ่งนี้ที่โรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์ จ.นครสวรรค์มีจัด การประชุมวิชาการอายุรศาสตร์ สวรรค์ประชารักษ์ครั้งที่ 8 ;วันที่ 23-25 กุมภาพันธ์ 2552 ครับถ้าอาจารย์ หรือมีผู้สนใจ เรียนเชิญนะครับ  

อ้าว....จริงอ่ะคุณกวิน....

ไม่ได้ตั้งใจจับผิดนะคะ นึกว่าเป็น...ฉันทลักษณ์อะไรทำนองนั้น...

ขอโทษค่ะ

T__T

ขอบคุณที่ช่วยตรวจทานคำผิดให้นะครับ  :)

การทำดีแล้วจิตใจยังขุ่นมัว(คือไม่บริสุทธิ์ใจ) ข้องอยู่ด้วย อิฏฐารมณ์  (ลาภ ยศ สุข สรรเสริญ) แสดงว่ายังมีอัตตาอยู่ และไม่ใช่เป้าหมายของพุทธศาสนาที่สอนให้ละ ตัวกูของกู (ตัวมึงของมึง)

..ขอบคุณมากค่ะอ่านแล้วรำลึกถึงตัวตนบทบาทของตน  ยิ่งทบทวนยิ่งเห็นพ้องด้วยว่า หัวโขน ใส่แล้วต้องร้องเล่นเต้นโขนเป็นอย่างนี้มาพักใหญ่รู้สึกว่ามันหนักอึ้งและไม่ใช่ตัวตนของเราจึงตัดสินใจถอดหัวโขนอย่างไม่อาลัยอาวรณ์..รู้สึกอิสระและเบาสบายมากค่ะ...

หายไปนานจัง..กำลังคิดถึงหัวโขนก็ได้อ่านเป็นบุญแท้ๆ

ขอบคุณพี่นุสครับ

เวลา นั้นเป็นสิ่งสัมพัทธ์ ตามทฤษฎีสัมพันธภาพ ครับ คิดว่านานก็นานคิดไว่ไม่นานก็ไม่นาน  

กวินขอเป็นกำลังใจให้พี่ ในทุกๆ เรื่องนะครับ

  • การยึดติดในความดีที่เป็นอัตตา
  • ขอบพระคุณค่ะ
  • กำลังดู คนค้นคน ตอนที่เกี่ยวกับน้องอ้อม เด็กดักแด้อยู่ค่ะ
  • บันทึกเทปคำพูดของน้องอ้อมบอกว่า
  • "ผ่านความเจ็บปวดไปได้ ก็ผ่านความตายไปได้เช่นกัน เพราะมันเป็นเรื่องธรรมชาติ จึงไม่ใช่เรื่องที่ต้องวิตกกังวลแต่อย่างใด"
  • มันเป็นเรื่องที่เรารู้กันแล้วก็จริง แต่คงต้องยอมรับและชื่นชมในตัวผู้ปฏิบัติจริงค่ะ

ขอบคุณที่เข้ามาอ่านครับ ผมก็พูดในสิ่งที่เป็นอุดมคติ ไว้นะครับ จริงก็ด็ยังทำไม่ได้ อย่างภาพที่สร้างเอาไว้หรอกครับ ผมก็เป็น จิตรกร เหมือนกัน :)

คุณกวินคะ

พ้นกฎอัยการศึก ... เมื่อไหร่ อยากชวนมาเขียนเรื่องเกี่ยวกับการศึกษา ให้ข้อคิด ข้อเท็จจริงของนักศึกษาแพทย์ดีกว่าค่ะ

...บางเรื่อง แม้เป็นเรื่องจริง ถ้าไม่มีประโยชน์ จะเขียนไปทำไมคะ...จริงไหม

....มีความสุขกับการได้อยู่กับ "ตัวเอง" นะคะ....

(^___^)

สวัสดีครับคุณกวิน

ตามคุณคนไม่มีรากมาทักทายคุณกวิน

สบายดีนะครับ ท่านกวีเอก ไม่ค่อยมีผลงานในช่วงนี้

คงยุ่งกับงานมาก ขนาดเป็น "กฎอัยการศึก"

พ้นช่วงนี้อย่าลืมรังสรรค์ผลงานใหม่ ๆ นะครับ

ขอบคุณอาจารย์คนตัดไม้ครับ วันนี้จะเขียนน่ะครับ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท