ผมไปเป็นนักเรียนเรียนเรื่องราวในวง Humanized Educare ซึ่งเป็นการจัดต่อเนื่องครั้งที่ ๓ ผม “จุก” จึงอยากจะหาเพื่อนร่วม “จุก” จึงแบ่งปันเรื่องราวยาวเหยียดแบบไม่บันยะบันยังซะกัลยาณมิตรจุกไปตามกัน

เพิ่งจะนึกออกว่ามิบังควร

อาหารอร่อยต้องค่อยละเลียดให้ลิ้นได้สัมผัสและซาบซ่านกับความเอร็ดอร่อย

ทยอยแบ่งปันความอร่อยไปในหลายมื้อ แทนที่จะจุกในมื้อเดียว

กว่าจะคิดได้หลายคนจุกไปแล้ว

มิธรรมดาบางคนขนาด “มันจุกอก”

คิดช้าดีกว่าคิดไม่ได้ใช่ไหมครับ

พอคิดได้ผมจึงขอแบ่งบันทึกนี้เป็น ๔ บันทึก ๔ เรื่องราว กระจายความอร่อยออกไปมิให้จุก ดังนี้ครับ

บันทึกที่ ๑ คือบันทึกนี้

บันทึกที่ ๒ คือ Humanized Educare ตอน จิตอาสา ร.ร.หนองตาบ่ง

บันทึกที่ ๓ คือ Humanized Educare ตอน โรงเรียน (วัดกระบังมังคลาราม) น้อย

บันทึกที่ ๔ คือ Humanized Educare ตอน แรลลี่จักรยาน ที่ ร.ร.ชำฆ้อพิทยาคม

 

นี่คือบันทึกที่ ๑ ครับ

 

“จุกครับ !!!”

ผมหันไปบอก อ.ขจิต ฝอยทอง ที่นั่งห่างออกไปราว ๑ เมตร

ในการแลกเปลียนเรียนรู้ Humanized Educare ซึ่งเป็นการจัดต่อเนื่องครั้งที่ ๓

 

งานนี้ผมขอไปเรียนรู้ในฐานะผู้สังเกตุการณ์

วันนี้ผมพาตัวเองเข้าห้องประชุมด้วยท่าทีเก้ ๆ กัง ๆ

เห็นวงประชุม ๒ วง วงโน้นอยู่ทางด้านหน้าห้องประชุม กับวงนี้อยู่ติดกับประตูบานยักษ์ที่ผมผลักเข้าไป

ผู้ร่วมพูดคุยทั้งสองวง นั่งบนเก้าอี้ล้อมเป็นวงกลม บนพื้นพรมทีมีผ้าสีขาวปูลาด ทุกคนมีหมอนวางบนตัก สมุดบันทึกแทนที่จะอยู่บนตักเพียว ๆ จึงมีหมอนรองรับไว้ จำนวนผู้เข้าร่วมในแต่ละวงคะเนคร่าว ๆ น่าจะมีราวไม่เกิน ๑๐ คน

ผมพบ อ.ขจิต ฝอยทอง นั่งอยู่ข้างวงที่อยู่ใกล้ประตู ทำหน้าที่บันทึก/สรุปประเด็นการพูดคุย มีคุณเอก - จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร เป็น ผู้ดำเนินรายการ ผมถูกเชื้อเชิญให้นั่งวงนี้

นอกจาก อ.ขจิต และ คุณเอก แล้ว ผมยังพบสมาชิก G2K อีกสองท่านคือ ดร.ยุวนุช ทินนะลักษณ์ หรือ คุณนายดอกเตอร์ และ คุณศิลา - ภิรัชญา วีระสุโข หรือ Sila Phu-Chaya

คุณศิลา ทำหน้าที่เดียวกับคุณเอกสำหรับวงที่อยู่ด้านใน สำหรับ คุณนายดอกเตอร์ ทำหน้าที่เดียวกับ อ.ขจิต ที่อยู่วงเดียวกับคุณเอก

ผมเข้าไปในห้องประชุม หลังจากกิจกรรมเริ่มมาได้เกือบครึ่ง

เวลาที่เหลือในช่วงเช้า ผมจึงได้รับฟังคำเล่าจากผู้บริหารโรงเรียน และคุณครูจากบางโรงเรียน เรื่อยไปถึงบ่าย และเย็นย่ำ

ผมฟังเรื่องเล่าจากผู้อยู่ในวงอย่างอิ่มและเอร็ดอร่อย กระทั่งจุกเมื่อใกล้จะหมดวัน

...

เคยมีอาการจุกไหมครับ

อาการที่เกิดจากการรับประทานอาหารอร่อย ๆ ที่เราชอบอย่างไม่บันยะบันยัง และเกรงอกเกรงใจกายหยาบ

กว่าจะรู้ตัวอีกทีพุงแทบปลิ้น และหากไม่ยับยั้งชั่งใจก็จะประสบชาตะกรรมเดียวกับเฒ่าชูชก

ผมมีอาการแบบนั้นครับ

เพียงแต่การจุกนั้นมิใช่อาหาร แต่มันเรื่องเล่าของคุณครูที่หลากสีสัน หลายรส สรรพลีลา...

...

ทั้งที่โรคาพยาธิไม่หมดไปจากตัว แทนที่จะเข้านอน ผมกลับฝืนมานั่งเขียนบันทึก

ทีแรกผมอยากจะเขียนบันทึกถึงงานนี้สักสองประเด็น

ประเด็นแรกคือเรื่องราวดี ๆ ที่ได้รับผ่านเรื่องเล่าของผู้เข้าร่วมที่ล้วนเป็นตัวจริงเสียงจริง

ประเด็นที่สองคือข้อสังเกตของผมต่อเวทีการพูดคุย

คิดไปคิดมา ประเด็นที่สองผมคิดออกไม่มาก และเป็นประเด็นพื้น ๆ ไม่มีอะไรน่าสนใจ จึงตั้งใจแค่บันทึกสั้น ๆ เก็บไว้ในสมุด สิ่งที่อยากจะบันทึกมาแบ่งปันจึงเหลือเพียงประเด็นแรก

ผมรับรู้และจดจำเรื่องเล่ามาเป็นเรื่อง ๆ จึงขอเล่าไปทีละเรื่อง

หากว่าท่านอ่านถึงตอนใดรู้สึกอิ่ม จะพักหรือพอ ไม่ว่ากัน มิฉะนั้นจะเกิดอาการเดียวกับผมที่เจอมาในวันนี้

“จุก” ครับ

...

เรื่องที่หนึ่ง...

  

หลังจากได้เวลา ฤกษ์งามยามดี ตามที่ได้ดูตำรามา

ก่อนเคาะประตูขออนุญาตแล้วย่างกรายเข้าห้องผู้อำนวยการ ก็ยังอุตส่า กระทืบเท้าสามครั้ง เอาฤกษ์เอาชัย...

เพียงไม่นาน คุณครูท่านนี้ก็เดินออกมาจากห้องที่เข้าไป...

บทและสคริปถูกประดิดประดอยมาอย่างพิถีพิถัน ถูกนำไปปรึกษาหารือกับเพื่อนครูหลายรอบ กระทั่งนั่งท่องข้ามวันข้ามคืนจนขึ้นใจ ตั้งใจจะนำไปบอกกล่าวกับท่านผู้อำนวยการฯ

มิทันที่จะได้เอ่ยคำ...

วาจาขวานผ่าซากที่มาพร้อมกับรังสีอำมหิตตรงเข้ามาทิ่มแทง ข้อความที่จดจำมาเพื่อสื่อสารพลันเลือนหายไปสิ้น

คุณครูน้ำตาตกใน เดินคอตกออกจากห้อง โดยมิเหลียวหลังกลับ

สิ้นสุดกันที่ ไม่ว่าชาตินี้ชาติไหน เท่านี้ก็สาแก่ใจ ซาบซึ้งทรวงในอกเรา... (แหะ แหะ อันนี้ของผมเอง...)

คุณครูเล่าถึงประสบการณ์ขมขื่น ที่ได้ประสบด้วยตนเองจากผู้อำนวยการคนก่อน

ครุณครูเล่าว่า มิใช่ท่านคนไม่ดี ท่านเป็นคนดี เป็นคนเก่ง แต่ท่านเจ้าระเบียบ เจ้ายศเจ้าอย่าง ที่สำคัญอารมณ์รุนแรง ด่ากราดไปหมด ไม่เว้นหน้าอินทร์หน้าพรม ครูทุกคนในโรงเรียนโดนกันถ้วนหน้า

“...เช้ามาครูโดนด่า ครูไม่รู้จะไปลงที่ใครก็มาลงกับเด็ก ด่าเด็กซะครึ่งชั่วโมงกว่าจะเข้าสู่บทเรียน เช้ามาชั่วโมงแรกสมองยังใส ใจเปิดรับพร้อมที่จะเรียนรู้ โดนครูด่าไปซะครึ่งเวลา ใครจะมีจิตใจที่ไหนจะเรียน ครูสอนได้ก็ไม่เต็มที่เพราะใจยังไม่หายขุ่นมัว นักเรียนเองก็หมองหม่นรับเนื้อหาวิชาได้เพียงกระท่อนกระแท่น เป็นอย่างนี้นักเรียนรับผลเต็ม ๆ...”

คุณครูเล่าให้ฟังถึงบรรยากาศที่โรงเรียนเมื่อสมัยที่ผู้อำนวยการฯ ท่านนั้นยังอยู่

คุณครูยังเล่าต่อไปว่า

เพราะเป็นเช่นนี้ครูจึงไม่ค่อยอยากมีใครมาโรงเรียน คุณครูจับกลุ่มคุยกันก็หาว่านินทา ผอ. เวลานอกเหนือจากการสอนก็จับครูแยกกันไปอยู่ตามที่ต่าง ๆ ไม่ให้มีเวลาว่าง

คุณครูท่านนี้เล่าให้ฟังมิใช่ตั้งใจจะฟื้นฝอยหาตะเข็บ แต่เพราะอยากให้เป็นบทเรียนว่า บรรยากาศที่เคร่งเครียดจากการบริหารงานของผู้บริหาร ส่งผลกระทบโดยตรงถึงเด็ก ครูเครียด เด็กก็ได้รับผลกระทบตามไปด้วยอย่างมิมีทางจะเลี่ยง ทั้งการเป็นที่ระบายอารมณ์จากครู ทั้งการมิได้รับวิชาจากครูอย่างเต็มที่ ทั้งการสร้างอารมณ์ที่ขุ่นมัวที่ทำให้ปิดกั้นศักยภาพการเรียนรู้ของนักเรียน

ท่านผู้อำนวยการคนใหม่ที่มารับช่วงต่อบอกว่า เข้าไปรับรู้ได้เลยว่าเด็กไม่มีความสุข ไม่อยากเรียน เนื่องจากครูดุ เสียงดัง และรู้ต่อมาว่าที่ครูเป็นเช่นนั้น ได้รับเชื้อมาจาก...

นั่นเป็นบทเรียนจากความผิดพลาด

ที่ตั้งใจเล่าเรื่องนี้เพราะผมคิดว่าผิดพลาดเป็นครู

ครูผมสอนว่า “ความผิดพลาดเป็นมารดาแห่งความสำเร็จ”

ใช่หรือไม่ว่าที่เราได้ใช้หลอดไฟฟ้าทุกวันนี้เพราะการเรียนรู้จากความผิดพลาดแต่ละครั้ง และครั้งแล้วครั้งเล่าของเอดิสัน

  

สำหรับประสบการณ์การบริหารดี ๆ ที่ในวงนำมาแบ่งปันก็มีมากมาย

เสียดายผมไปช้า รับรู้เรื่องราวเพียงท่อนปลาย ๆ จากการพูดคุยในส่วนนี้

นี่เป็นส่วนหนึ่งของประสบการณ์จาก อ.ไพโรจน์ สังหาร ผู้อำนวยการ ร.ร.ทับโกบ อ.สะเดา จ.สงขลา

อาจารย์เล่าว่าการทำงานในโรงเรียนเน้นการมีส่วนร่วมในทุกระดับ ตั้งแต่การวางเป้าของโรงเรียน และเมื่อการกำหนดร่วมกันได้แล้ว ก็จะเดินไปสู่เป้าร่วมกัน

 “...ผมจะปักธงร่วมกับเพื่อนครูทุกคนในโรงเรียน แล้วทุกคนเดินไปสู่จุดหมายนั้นด้วยกัน ใครที่เดินเร็วก็รอเพื่อนหน่อย ใครที่เดินช้าก็พยายามเร่งฝีก้าวขึ้น ใครที่เดินไม่ไหวผมก็จะเข้าไปช่วยประคอง ผมประคองไม่ไหวก็ผลัดคนอื่นมาช่วย...”

และในการตัดสินใจเรื่องสำคัญ ๆ ของโรงเรียน อาจารย์จะไม่เป็นผู้ตัดสินใจเพียงลำพัง แต่เรื่องดังกล่าวจะถูกนำเข้าปรึกษาในวงประชุมคณะครูทั้งโรงเรียน

“...ผมจะใช้ที่ประชุมตัดสินใจ แต่หากที่ประชุมไม่ตัดสินใจ ผมจะเป็นคนตัดสินใจ แต่ก่อนผมจะตัดสินใจในที่ประชุม ผมจะพักเบรกประชุมราว ๑๐ – ๑๕ นาที แล้วให้คุยกันนอกรอบว่าจะเอาอย่างไร ถ้าไม่ตัดสินใจอีก ผมจะเป็นผู้ฟันธง...”

และเนื่องจากในโรงเรียนมีภารกิจที่หลายหลายและมากมาย การใช้คนให้ถูกกับงานจึงเป็นอีกแนวทางหนึ่งที่อาจารย์นำมาปรับใช้ในการบริหารโรงเรียน

“...ผมจะให้ครูทำงานตามความถนัด และความสนใจ ผมมีแบบสำรวจความคิดเห็นและต้องการของครูว่าอยากอยู่ประจำชั้นไหน อยากสอนวิชาอะไร อยากทำงานอะไร ครูก็จะกรอกมาแล้วผมก็พิจารณาควบคู่กับความสามารถของครู แล้วก็จัดไปตามนั้น ครูส่วนใหญ่ก็รับได้และมีความสุข...”

โรงเรียนทับโกบ เป็นโรงเรียนขนาดเล็ก มีครูเพียง ๑๑ คน รวมผู้อำนวยการ ครู ๑๐ คน แค่ทำหน้าที่สอนให้เด็กได้รับความรู้อย่างเพียงพอก็แทบแย่แล้ว แต่ครูก็ยังมีภาระอื่น ๆ นอกเหนือการจัดการเรียนการสอนอีก อ.ไพโรจน์ ในฐานะหัวเรือใหญ่ ได้ช่วยแบ่งเบาภาระของครูอย่างเต็มแรง จึงไม่แปลกที่หากใครไปเยี่ยมเยียนแล้วจะไม่พบท่านอยู่ที่ห้องพักผู้อำนวยการ และหากจะหาท่านอาจต้องเดินเลยไปที่ห้องธุรการที่ท่านสวมวิญญาณครูธุรการช่วยแบ่งเบาภาระครูผู้สอน หรือไม่ก็เดินเลยไปยังสนามฟุตบอลที่ท่านอยู่ปะปนกับเด็กนักเรียนของท่านที่นั่น

คุณครูแก้วตา ทองบุญ จากโรงเรียนเดียวกันพูดถึงท่านว่าเหมือนพระมาโปรด ท่านเป็นผู้บริหารที่เป็นกันเอง ไม่เจ้ายศเจ้าอย่าง ใจกว้าง เป็นแบบอย่างที่ดีสำหรับครูและนักเรียน เป็นบุคคลที่เอื้อต่อการทำงานของครูในโรงเรียนเป็นอย่างมาก ลูกน้องสามารถสั่งงานผู้บริหารได้ทางโทรศัพท์

“...ครับ ครับ ผมจะทำตามที่บัญชามาทุกประการ หากขัดข้องประการใดกลับไปจะทำบันทึกชี้แจงให้ทราบครับ...”

คำพูดทีเล่นทีจริงผ่านโทรศัพท์มือถือ จาก อ.ไพโรจน์ ผู้อำนวยการซึ่งเป็นเจ้านายแท้ ๆ ของตนเอง เมื่อคุณครูแก้วตาร้องขอความช่วยเหลือเมื่อท่านเดินทางไปติดต่อราชการที่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา

...

 

อิ่มไหมครับถ้ายัง เชิญชิมต่อครับ

เลือกได้ตามชอบใจครับ

Humanized Educare ตอน จิตอาสา ร.ร.หนองตาบ่ง

Humanized Educare ตอน โรงเรียน (วัดกระบังมังคลาราม) น้อย

Humanized Educare ตอน แรลลี่จักรยาน ที่ ร.ร.ชำฆ้อพิทยาคม