อ.อชิ ว่าต่อ ถึงโรคปริทันต์ หรือรำมะนาด ... เกิดขึ้นจากการที่เราแปรงฟันไม่สะอาด ทำให้คราบฟันไปเกาะที่บริเวณเหงือกเยอะ คือ เชื้อโรคในช่องปากของเรามีหลายชนิด บางชนิดจะชอบอยู่ในเหงือก เวลาที่แก่ตัวไปหรืออายุมากขึ้น เชื้อโรคพวกนี้จะมีความรุนแรงมากขึ้น ทำให้มีการทำลายบริเวณของเหงือกและกระดูกที่รองรับฟันอยู่ ฟันก็จะเริ่มดูยาวขึ้น หรือภาษาอีสานจะเรียกว่า "แข่วซวก" ... ที่ประชุมบอก "แข่วเจิง" จ้ะ (ตอนนี้ อ.รัชฎา แซวไว้ คือ อ.อชิ อยู่ห้องตรวจ ของคณะทันตฯ ม.ขอนแก่น ก็มักจะได้ฟังอาการของโรคจากคนไข้ เยอะแยะมากมายเลย ก็เลยพยายามที่จะสื่อภาษาอีสานละค่ะ)

... คือ จะมีฟันยื่นยาวขึ้นเรื่อยๆ และดูไม่สะอาด ที่สำคัญเวลาที่มีโรครำมะนาดแล้ว จะมีความรู้สึกอะไรอีกอย่างหนึ่ง คือ ไม่กล้าคุยกับคนอื่น เพราะว่าจะมีกลิ่นปาก ซึ่งเวลาเป็นโรครำมะนาด ก็จะมีกลิ่นปากค่อนข้างเยอะ โรคปริทันต์จะมี 2 ระดับ เริ่มจากการที่เหงือกอักเสบธรรมดา ไปจนถึงมีการทำลายกระดูกด้วย

ปัจจัยพื้นฐานที่ทำให้เป็นโรคปริทันต์ คือ มีคราบจุลินทรีย์ หรือที่เราเรียกว่า ขี้ฟันนั่นเอง มันจะเกิดอยู่ตามร่องเหงือกที่สกปรก ถ้าคุณยายคุณตาที่ไม่เคยไปหาหมอฟัน แต่วันนี้คุณหมอฟันพามาเอง ก็คิดว่า สุขภาพช่องปากจะต้องดีอย่างแน่นอนละครับ

ควรจะไปพบหมอฟันในการขูดหินปูน ทำความสะอาดทุกๆ 6 เดือน โดยเฉพาะพวกที่ยังมีฟันอยู่ เพื่อจะได้ไม่ให้มีคราบเกิดขึ้นเยอะ เหงือกจะได้ไม่ร่น ฟันจะได้ไม่โยก นอกเหนือจากนี้ การที่มีฟันรูปร่างที่ผิดปกติ หรือการอุดฟันแล้ว ขอบไม่เรียบ ก็อาจทำให้มีการสะสมของขี้ฟันเยอะ ฟันก็จะผุเพิ่มขึ้น หรือมีโรคปริทันต์เพิ่มมากขึ้นก็ได้

สาเหตุของโรคปริทันต์ จะเกิดจากเชื้อโรคที่เกาะอยู่ตามผิวฟัน ซึ่งจะย้อมสีติดให้เห็นชัดเจนขึ้น ซึ่งเราต้องทำความสะอาดคราบจุลินทรีย์นี้ให้หมด ท่านผู้สูงอายุหลายท่านสามารถทำความสะอาดได้ดี โดย เราก็ต้องค่อยทำค่อยเป็นค่อยไป

นี่คือ ภาพขยายเชื้อโรคที่อยู่บนแผ่นคราบจุลินทรีย์ หรือแผ่นคราบฟัน หรือขี้ฟัน ค่ะ

เมื่อย้อมสีฟัน สีจะติดให้เห็นที่แผ่นคราบจุลินทรีย์

นอกเหนือจากนี้แล้ว ยาบางชนิด อย่างเช่น ยากดภูมิคุ้มกัน ที่รักษาโรคลมชัก อาจทำให้เหงือกบวมโตได้ และทำให้การทำความสะอาดยาก เพราะฉะนั้น โรคเหงือกเองเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย

โรคเบาหวานเป็นโรคที่ต้องบอกหมอฟันนะครับ เพราะถ้าท่านมีฟันผุเมื่อไร คนไข้จะมีโรคปริทันต์ที่รุนแรง ค่อนข้างมาก ฟันจะโยกมาก และยิ่งเป็นเบาหวานและสูบบุหรี่ด้วย ก็จะยิ่งเป็นหนัก

สุดท้ายก็คือ โรคเอดส์ ซึ่งเป็นที่รู้จักกันในปัจจุบัน จะทำให้มีการทำลายของเหงือก และเนื้อเยื่อที่รุนแรงมาก เป็นลักษณะของโรคปริทันต์เหมือนกัน

รวมเรื่อง "ลานหมู่เฮาแข่วดี" ที่ขอนแก่น