หมอหนูนา ตอนนี้ไม่หนูเท่าไรแล้ว แต่ดิฉันชอบเรียกเธออย่างนี้มาแต่ไหนแต่ไรค่ะ เพื่อไม่ให้เสียชื่อคนมาไกล เลยพูดซะเยอะเลย แต่ไม่เป็นไรค่ะ เล่าให้ฟังหมดเลย

หมอนาบอกว่า ... ตอนแรกเหมือนกับที่อื่นๆ ว่า เบลอๆ ว่ามาอีกแล้ว ว่า ผู้สูงอายุก็จะเอา โรงเรียนส่งเสริมฯ ก็อยากจะได้ และยังเด็กเล็กอีก ซึ่งเราก็จะเป็นผู้ที่จะต้องลงไปกระตุ้นให้เขาทำงาน เราก็เลยมีความรู้สึกว่า ทำยังไงให้คนในพื้นที่ของเรามีความรู้สึกที่ดีกับตรงนี้

• สสจ.เชียงรายจะมีเรื่องของการรักษาด้วย ก็คิดว่า เหมือนกับการทำทดแทนให้พ่อแม่เรา ก็เป็นสิ่งที่ชดเชยกันได้ แม่ตัวเองเป็นสรรพากรจังหวัด บอกว่า ถ้าจะไปเก็บภาษีทันตแพทย์เนี่ยะ ทันตแพทย์เก็บเงินแพงมาก ถ้าจะไปพบทันตแพทย์ ก็คือ รูด ขูด ถอน ... รูดคืออะไร คือ ต้องไปเอาบัตรออก เพราะว่าหมอฟันเขาจะเอาเงิน เขาไม่เอาหรอกบัตรเครดิต ขูดหินปูน ก็คือ ขูด ถอน ก็คือ ถอน แต่ถ้า รูด ขูด ถอน สรรพากรก็บอกว่า ถ้าจะไปเก็บภาษีทันตแพทย์ ต้องมีความละเอียดว่า เขาจะไปเก็บเงินคนไข้อย่างไร ประมาณนั้น ... นี่สะท้อนจากแม่ที่เป็นสรรพากรจังหวัด
• สะท้อนจากพ่อ พ่อเป็นตำรวจ พ่อบอกว่า พ่อไม่ไปทำฟันเทียมใหม่หรอก (พ่อทำฟันเทียมหาย ตอนไปให้ข้าวไก่) ... เราสะท้อนใจมาก บ้านเป็นบ้านสวน ไก่มันคาบไป พ่อไม่ยอมทำฟันเทียมใหม่ เพราะบอกว่ามันแพง เราไม่เคยทำฟันให้พ่อ ให้แม่เลย จนพ่อแม่ต้องไปเยี่ยมเราที่เชียงรายเพื่อทำฟัน เราก็รู้สึกว่า มันเป็นอะไรที่รู้สึกว่าไม่ดี
• ถ้าเราทุกคนในที่นี้ มีความรู้สึกที่ดีกับผู้สูงอายุ พ่อแม่เราก็จะไปที่ไหน พ่อแม่เราอาจไปอยู่ลำปางก็ได้ ก็ไปรักษาได้ เพราะว่าทุกคนมีเครือข่ายที่ดี แผ่ขยายไปทั่วประเทศ คิดว่าตรงนี้เป็นสิ่งที่ดี เพราะมันสะท้อนมาจากตัวเรา ซึ่งพวกเราทุกคนได้เริ่มทำในสิ่งที่ดีแล้ว มันก็จะฝัง เหมือนกับถ้าเราดูละครดีดี ดูทุกวัน ก็อยากจะสนับสนุนเขา
• ตรงนี้ก็รู้สึกว่าเป็นสิ่งที่ดี เหมือนกับวงกลม 3 วง ของคุณหมออ้อย แม่ทะ เขียนไว้ว่า มันเป็นชมรมผู้สูงอาย สิทธิประโยชน์ และฟันเทียมพระราชทาน
• เหมือนกับเปรียบเทียบกับ 30 บาทรักษาทุกโรค มันเหมือนเราเดินไปตามฝูงชน และตะโกนว่า เฮ้ย ทุกคนก็จะหันไปมอง และรู้สึกว่า มันเป็นผีบ้าหรือเปล่า เพราะว่าเป็นจุดสนใจ เช่นเดียวกับ ฟันเทียมพระราชทาน ก็ใช่เหมือนกัน หรือ 30 บาทรักษาทุกโรค เพราะว่า การตลาดเป็นเรื่องที่สำคัญ
• พอทุกคนหันมาดูว่า ฟันเทียมพระราชทานนั้น อยู่ๆ มีคนทำฟันเทียมให้ฟรี ใครไม่สนใจล่ะ คนสนใจมาก เมื่อนั้นแหล่ะที่เขามาสนใจเรา แล้วเราบอกเขาหรือเปล่าว่า ทำอย่างไรให้ดูแลตัวเอง อันนี้เป็นจุดการตลาดที่สำคัญมาก
• เมื่อจากตรงนี้แล้ว เราก็ไปบอกเขาว่า ทำอย่างไรให้ดูแลตัวเองให้ได้ เมื่อดูแลตัวเองได้ มันก็จะลุกลามไปขยายวง ไปสู่ ... ทำอย่างไรให้คนในจุดนี้ ซึ่งเป็นจุดที่สมบูรณ์แล้ว เข้มแข็งมากขึ้น ดีขึ้น เพียงคนกลุ่มน้อย แค่ชมรม ก็แล้วแต่
• ชมรมใดก็ตามที่เห็นว่ามี Key man เอามาเลย แล้ว Key man จะเป็นคนที่เข้มแข็ง จากที่เข้มแข็ง แล้วคนเหล่านี้จะไปกระจายวง อาจจะเป็น 1 ต่อ 10 และก็ 1 ต่อ 20 และจะแผ่ขยายต่อไปเรื่อยๆ ตรงจัดนี้จะทำให้เราไม่ต้องไปหาลูกค้าที่ไหนเลย เพราะว่าทุกคนอยากเป็นคนไข้ของเรา อยากรู้จักหมอ ถามได้เลยว่า ในตลาดทั้งหลาย ถ้าบอกว่า เป็นหมอฟัน และถ้าเป็นหมอฟันที่ดีด้วย ใครล่ะ เป็นญาติของเราทั้งนั้น
• มีคำอยู่คำหนึ่ง ถ้าเราถามคนไข้ ว่า ทันตแพทย์คืออะไร เรามักจะสอน นศ.ที่มาฝึกงาน แล้วก็คิดดูว่า โจทย์ที่พี่ให้ไป หลังจากการฝึกงานที่เชียงรายแล้ว พี่อยากให้ตอบโจทย์นี้ให้ได้ว่า ทันตแพทย์ เท่ากับ อะไร
• ถ้าถามคนไข้ คนไข้ก็อาจจะตอบว่า รูด ขูด ถอน ก็ได้นะ
• ทันตแพทย์คือ เงิน คืออะไรทุกอย่างที่เป็นเงิน
• แต่เราอยากให้ นศ. ตอบให้ได้ว่า ทันตแพทย์ เท่ากับ X + Y + Z ... และน้องแทนค่าไปสิ น้องอยากเป็นอะไรล่ะ แทนค่าด้วย ความรัก ความเมตตา ดูแลเขาเหมือนพ่อเหมือนแม่ และแทนค่าด้วยตัวเรามีสุขภาพที่ดี โดยเราได้รับอะไร เราได้รับบุญจากสิ่งที่เราไม่ต้องจ่ายเงิน จากวิชาชีพ เราหยอดกระปุกบุญทุกวัน
• ทุกวันที่เราทำงาน ตรงจุดนี้ถึงบอกว่า เรามีบุญที่ได้เป็นทันตแพทย์ แล้วเรามีบุญที่ได้เป็นจังหวัดนำร่องที่ได้นำตรงนี้ไป เรามีการขยายผลไปเรื่อยๆ ไม่ต้องกังวลว่าเราเริ่มจากจุดเล็กๆ เพราะว่าจากจุดเล็กๆ ที่เรามีอยู่แล้วนี่ ต่อไปมันจะขยายมากขึ้น เพราะว่ามันปากต่อปาก มันเป็นการตลาด ถึงแม้ว่าจะไม่มีเงินก็ตาม
• จริงๆ แล้ว การที่มีเงิน ทำให้เราทำงานได้ดีขึ้น อันนี้เป็นความจริง แต่ว่า ณ วันนี้ หลวงก็จ่ายเงินให้เราไม่ใช่น้อยๆ นะ เยอะแล้ว เราจะทำอย่างไรล่ะ ที่จะทดแทนตรงนี้ให้ ได้สมน้ำสมเนื้อ พอสมควร และเราก็ได้ประโยชน์ ประโยชน์อย่างสูงสุดที่ได้ในวันนี้ คือ ได้กลับมาบ้าน ได้มาเยี่ยมแม่ ได้เยี่ยมลูก และรู้สึกว่า เป็นประโยชน์อันดับ 1 ขอบคุณมากแล้ว อันนี้เป็นส่วนน้อยที่เราได้
• อยากให้เราตอบคำถามให้ได้ว่า สมการ ทันตแพทย์ เท่ากับ X + Y + Z นี่ ใครอยากจะใส่ตัวอะไรที่มันดีดี เข้าไปแทนค่าใน X, Y และ Z ช่วยกันค่ะ โครงการไม่ว่าจะโครงการอะไรดีทั้งนั้น แต่ว่า ถ้าบูรณาการกับ ข้างบนลงไปได้ เป็น package กัน จะยิ่งดีมากกว่านี้
• ที่ถามว่า ได้อะไรก็ไม่ต้องคิดมากเลย ก็คือ ได้บุญ ได้บุญเต็ม เต็ม เลย ... ง่ายๆ คือ ไปตลาดนะ แล้วซื้อผักแม่ค้า จะยังแถมให้เราอีก เงินก็ไม่เอา อันนี้ไม่เรียกว่า บุญ แล้วจะเรียกว่า อะไร คนเหนือเขาเรียกว่า กินบ่เซี่ยง สมัยก่อนไปเรียนเขาบอกว่าให้ซื้อเพชร หรือมรกต ทับทิมว่า มันมีตาอยู่ข้างใน เขาเรียกว่า กินบ่เซี่ยง แต่ก่อนไม่มีเงินซื้อหรอก แต่ปัจจุบันก็ไม่ซื้อหรอกค่ะ ก็บอกว่า ไม่เข้าใจว่า กินบ่เซี่ยงเป็นอย่างไร คือ ไม่เข้าใจลึกซึ้ง แต่วันนี้ขอพูดสักนิดหนึ่งว่า คำว่า กินบ่เซี่ยงวันนี่ เข้าใจลึกซึ้งมากเลย เมื่ออายุราชการครบ 25 ปี คือ เรากินสักเท่าไรเอง วันๆ หนึ่งกินสักเท่าไร ถ้าเราไม่เล่นการพนัน เรากินบ่เซี่ยง เดินไปที่ไหนก็มีคนอยากเอาของให้เรา เราไม่ได้โลภมาก แต่เรารู้ว่า นี่เรียกว่า กินบ่เซี่ยง นี่คือบุญค่ะ
• ก็ตอบได้อะไรจากโครงการนี้ ทุกโครงการดีหมด แต่ทำอย่างไรที่จะทำให้มันดียิ่งๆ ขึ้น และเราได้บุญ
• ในฐานะ สสจ. ที่จะทำอย่างไรต่อไป ... เราอยากให้โครงการนี้ยั่งยืนในใจเรา เหมือนที่พระเจ้าอยู่หัว หรือพระราชินีบอกว่า "ปลูกป่าในใจคน" เช่นเดียวกันค่ะ "ทำบุญในใจเรา" เริ่มจากงานเรานี่ละ งานทุกอย่างที่กระทรวงคิดไป ดี แต่ทำอย่างไรไม่ให้หนักตัวเรา นั่นก็คือ อย่างที่ รพ.แม่จัน เขาบูรณาการอย่างดี ไม่ให้เรา dominate ออกไป ช่วยกันค่ะ ช่วยกันคิด และเราเข้าไปช่วยกับฝ่ายอื่นด้วย ตรงนี้จะทำให้งานของเรายั่งยืน และจะไม่มีการบอกว่า มาอีกละ ช่างคิดจังเลย ถ้าเมื่อไรที่ช่างคิดแล้ว ในอีกประมาณปีหน้า หรือ 2-3 ปี ข้างหน้า เราเอามาคิดรวมกันทั้งหมด เราจะรู้ว่า มันคือ เนื้องานเดียวกัน
• เกิด แก่ เจ็บ ตายอยู่ในนี้หมด ทุกวัย มันคืองานแบบเดียวกัน ไม่ต้องคิดว่า ทำเถอะค่ะ ทำในจุดเล็กๆ น้อยๆ ไม่ต้องคิดว่า โควต้าน้อย หรืออะไร ตอนนี้เราทำได้ทุกงาน อะไรมาก็ทำได้ และคิดว่ามันไม่หนักตัวเรา และที่สำคัญคือ สุขภาพของเราสำคัญที่สุด ก็ให้ดูแลออกกำลังกายด้วยนะคะ

รวมเรื่อง การส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปาก 7-8 สค.51

  นี่คงเป็นบทสุดท้ายที่เรามา ลปรร. กันในครั้งนี้ ปีหน้าฟ้าใหม่ เราคงได้รับเรื่องเล่าดีดี ในเรื่อง การส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากของผู้สูงอายุ ตามชุดสิทธิประโยชน์ทางทันตกรรม ที่มีความก้าวหน้า และมีพัฒนาการต่อไปเรื่อยๆ นะคะ