EATING AND NORMAL AGING ... ... การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของการกิน

เราพบว่า ผู้สูงอายุจะรับรู้รสชาติ (Taste sensation but not discrimination is diminished) ได้น้อยลง ต่อมรับรสอยู่ค่ะ แต่ว่า sensitive น้อยลง มันไม่ไว เพราะฉะนั้น เราก็จะทะเลาะกันเรื่อย อาจารย์ก็จะบอกว่า "แม่ อย่ากินเค็ม" ลูกก็บอกว่า "ได้ยินมั๊ย อาจารย์บอกว่า ไม่ให้กินเค็ม" ... แม่ก็บอกว่า "ไม่เค็ม" ลูกก็บอกว่า "ไม่เค็มได้ยังไง เค็มปิ๊ดปี๋เลย บอกว่าเค็มแล้ว ก็ยังเหยาะเข้าไปอีก" แม่ก็บอก "ก็มันไม่เค็ม" ... นึกออกมั๊ยคะ ... เขาไม่รู้สึกค่ะน้อง เพราะฉะนั้น เขาก็เหยาะลงไปเยอะขึ้น โดยเฉพาะ ทั้งหวาน ทั้งเค็ม

นี่คือ เหตุ ... ทำไมผู้สูงอายุจึงชอบกินของขมๆ พอมีความขม ติดลิ้นนิดหนึ่งแล้วมันจะ differtiate ความหวาน มันจะรู้ความหวานมากขึ้น ... ผู้สูงอายุจึงชอบกินของขมๆ กินมะระได้ กินสะเดาได้ กินสะเดาที่ขมปุ๊บ เขาก็รู้สึกถึงความหวานของน้ำปลาหวาน

และ "Diminished olfactory function further impairs taste sensation" คือ จมูกที่ได้กลิ่น เวลาที่ไปกินอะไรก็ต้องได้กลิ่นด้วย บางทียังไม่ได้กินเลย ... เขามีปัญหาเรื่องการดมกลิ่นก็ลดลงด้วย ก็จะยิ่งทำให้ taste รสชาติยิ่งแย่ขึ้นไปใหญ่ ... ตัวจมูก รับรสชาติไม่ได้ และการรับรู้ของความเค็ม หรือความหวานแย่ลง และในผู้สูงอายุ เรื่องของรส กลิ่น เขาจะบอกว่า "อาจารย์กินอะไรไม่รู้รส กินอะไรไม่อร่อย"

เมื่อวานอาจารย์ตรวจคนไข้ อาจารย์ถามว่า "แม่ แม่กินยาอะไรบ้าง" ก็บอกว่า "นี่เอามานี่ด้วยแล้ว" และก็จับโยนลงมา ตู๊ม พยาบาลบอกว่า "โอ้โห" ...เยอะมาก อาจารย์บอก "ไม่เป็นไร เดี๋ยวอาจารย์กองให้" สรุปได้ 16 รายการ แกบอกว่า "อาจารย์ลิ้นมันขม กินอะไรไม่อร่อย และลมก็ขึ้น อืดท้อง เสียดท้อง" อาจารย์บอก "แม่จ๋า อาจารย์เลือกยาไว้ 5 รายการ "แม่กลับไปกินยา 5 รายการพอ ที่เหลือนี้เก็บไว้เลยนะ"

... อาจารย์ตอบไม่ได้หรอกค่ะว่ายาตัวไหน แต่ยานั่นละ ที่ทำให้แกลิ้นขม

... คุณเคยไหมละที่กินยาแก้อักเสบ หรือไม่สบาย กินยาแก้หวัดมากๆ แล้วคุณจะรู้สึกลิ้นขมไปหมด บางครั้งยาตัวเดียวไม่เป็น มียา 2 ตัว กินตัวนี้ก็ไม่เป็น กินตัวนี้ก็ไม่เป็น พอกิน 2 ตัว เป็นค่ะ มันร่วมด้วยช่วยกัน ประมาณนี้

... อาจารย์บอกว่า "แม่ อาจารย์ไม่รู้หรอก ... แต่ว่ามันเป็นจากยา และอาจารย์หยุดได้ประมาณนี้ละ" เลือกได้แค่ 5 รายการ ยาความดันก็กิน ยาลดไขมันก็กิน ยาตัวนี้ต้องกิน ... อาจารย์ดูแล้ว คลื่นไฟฟ้า หัวใจ แกดีหมดเลย แต่กินยาหัวใจตั้ง 2-3 เม็ด ... เพราะว่า 3 หมอ สรุปว่า เอาไปกินแค่ 5 ตัวนี้ก่อน อีก 2 อาทิตย์ค่อยมาดูกัน ว่าลิ้นหายไหม ... เพราะว่าจะมาขอยาให้ลิ้นหายขม มันไม่มีหรอก เรียนมาตั้งเยอะแยะแล้ว ไม่มีค่ะ ส่วนใหญ่มันมีเหตุ และเราหาเหตุนั้นละ ... ยานี้อาจทำให้ smell และ taste การดมกลิ่นและรสเปลี่ยนไป

เรื่องที่เราเจอบ่อยๆ แต่ไม่ใช่ normal หมายความว่า เราจะเจอในผู้สูงอายุ แต่มันเป็นสิ่งผิดปกติ ... Xerostomia คือ ปากแห้ง และที่เราต้องดูบ่อย คือ อาจเป็นเรื่องของยาด้วย ยาหลายตัวมีผล

วันก่อนอาจารย์รักษาแม่เพื่อน บอกว่า "แม่ฉันนอนไม่หลับเลย ถ้านอนหลับซะได้ อย่างอื่นก็น่าจะดี ... แม่ไม่สบาย เป็นไข้ ไอมาหลายวัน จับฉีดยาไปก็ดีขึ้น แต่ว่า แม่ไม่ยอมกินยาเลย เบื่ออาหารมาก และบอกว่า ให้ช่วยให้ยา" อาจารย์ก็บอกว่า "เอายาเบาๆ ก็แล้วกัน" อาจารย์ให้ยาต้านเศร้า อาจารย์คิดว่า แม่น่าจะมีเรื่องของเศร้าด้วย อาจารย์ก็คิดอยู่ตั้งนาน ว่าจะเอาอย่างไรดี เพราะว่ายาต้านเศร้าค่อนข้างมีปัญหาเยอะ ก็บอกว่า เอาตัวนี้ก็แล้วกัน น่าจะเบากว่าตัวอื่น

... ปรากฎว่า ไม่เบาเลย เพราะแกอายุ 80 ปีกว่า บ่นปากแห้ง คอแห้ง ความจริงก็มียาตัวอื่นที่กินแล้วปากแห้ง คอแห้งตั้งเยอะ ยาตัวนี้ ก็คิดว่า เบาๆ แล้ว แต่ปรากฎว่า แม่ไม่เบาเลย ปากแห้งไปเลย แกก็พยายามจะอ้าปากให้ กว่าจะอ้าได้ ก็มันติดกันไปเลย ก็คือ แห้งจริง ... ปากแห้งจะเจอบ่อยอยู่แล้ว ในคนสูงอายุ ยานี่ทำให้เป็นมากขึ้น

รวมเรื่อง สุขภาพช่องปากที่สัมพันธ์กับโรคทางระบบ