ถอดบทเรียน สว. สูงวัย กับสุขภาพช่องปาก (2) ภูมิปัญญา การดูแลสุขภาพช่องปาก ของ สว.


 

เมื่อมีการเริ่มทำกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพช่องปากให้กับผู้สูงอายุ หลายแห่ง เริ่มต้นด้วยการ แสวงหาประสบการณ์จากผู้สูงอายุ ในเรื่องของสุขภาพช่องปาก

(http://gotoknow.org/blog/km-dental-nonta/17561, http://gotoknow.org/blog/km-dental-nonta/24741, http://gotoknow.org/blog/km-dental-nonta/46493)

1. ผู้สูงอายุที่สูญเสียฟัน จะรู้สึกว่า เสียใจที่ไม่เคยสนใจดูแลฟันเลย รู้สึกว่า ฟันมีความสำคัญ ต้องช่วยให้ผู้ที่ยังไม่มีฟันอยู่ รักษาฟันให้ยังคงใช้งานได้ต่อไป

2. สาเหตุของฟันที่เป็นโรค คือ สุรา บุหรี่ ลูกอม

3. ความรู้เกี่ยวกับการดูแลรักษาฟันของผู้สูงอายุ

  • การทำความสะอาดฟันด้วยวิธีต่างๆ
    - เกลือสินเธาว์ คั่วให้เหลือง เอานิ้วมือถูตามฟัน
    - เอาถ่านเผาไฟ ไปตำให้ละเอียด เอานิ้วมือถูตามฟัน
    - เปลือกหมาก / ใบข่อย ถูฟัน
    - กิ่งข่อย / ไม้คนทา ทุบปลายถูฟัน
    - เวลาที่ทำความสะอาดฟัน คือ ตื่นนอนตอนเช้า และก่อนนอน
    - ตื่นเช้า อมเกลือ ก่อนแปรงฟัน ทำให้ฟันทน ลดกลิ่นปาก ฆ่าเชื้อโรค
    - หมั่นแปรงฟันหลังอาหาร หลังกินของหวาน การดูแลความสะอาดช่องปาก จะบ้วนปาก แปรงฟันก่อนนอน
    - ใช้หนังก่อขัดฟัน หรือยาเส้น (ยาฉุน) ทำให้ฟันทน
    - แปรงฟันหลังอาหารกลางวัน หรือหลังอาหารทุกมื้อ
    - ใช้แปรงซอกฟัน หรือไหมขัดฟันสำเร็จรูป ทำความสะอาดซอกฟัน และใช้ไม้จิ้มฟันช่วยเขี่ยเศษอาหาร แปรงลิ้นด้วย
    - ไม่ใช้ฟันกัดของแข็ง ไม่ใช้ของแข็งทิ่มกระแทกฟัน ระวังอุบัติเหตุกับฟัน
    - ไม่รับประทานอาหารหวาน
    - ไม่สูบบุหรี่ เพราะทำให้ฟันเหลือง
    - พบหมอฟันเป็นประจำ
    - เวลาปวดฟัน ใช้เปลือกต้นมะขาม หรือเปลือกต้นดอกแค หรือเมล็ดหมากดิบ ต้ม แล้วอมบ้วนปากหรือ สีเสียด หรือสารส้มผสมเกลือ ตำแล้วอม หรือใช้ยาสีฟันไบโอเทค อม เพื่อบรรเทาอาการก่อน
    - เมื่อเสียวฟัน ควรไปอุดฟันที่โรงพยาบาล
    - ผู้ที่ใส่ฟันเทียม ถอดแช่น้ำไว้ก่อนนอน
  • ไม่ใส่ฟันเทียมกับหมอเถื่อนการดับกลิ่นปาก เคี้ยวรากของเสี้ยวโผล่
  •  การรักษาเมื่อปวดฟัน รมควันด้วยสมุนไพรข่อย เคี้ยวหมาก ต้นสบู่ดำเผาไฟมากดที่ปวด
  • ยาบำรุงฟันให้แข็งแรง พญามือเหล็ก บอระเพ็ด กล้วย หรือกระเทียมโทนดองน้ำผึ้ง อมเลือดงูเห่า

4. ผู้สูงอายุสามารถนับฟันที่ตนเองมีในช่องปาก รู้ว่าตนเองมีฟันกี่ซี่

5. ความหมายของสุขภาพฟันดี คือ เคี้ยวอาหารได้ดี ยิ้มสวย พูดออกเสียงได้ชัดเจน ดูแลฟันได้ดีไม่เป็นโรค ฟันที่สะอาด ไม่มีกลิ่นปาก ฟันไม่ปวด ไม่ผุ ไม่มีหินปูน ฟันไม่โยก ต้องไม่ใส่ฟันปลอม ไม่มีหินปูน เหงือกไม่อักเสบ ฟันทนทาน ไม่หลุด คอฟันไม่สึก ไม่บิ่น ไม่เก ฟันมีสีตามธรรมชาติ (ไม่ตกกระ)

6. กิจกรรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุในชมรม

  • ดูฟัน หรือตรวจฟันสมาชิกในชมรม
  • ร่วมกันแปรงฟันในเวลาที่มาออกกำลังกาย ร่วมกันในชมรม
  • การรณรงค์ ด้วย เพลง
  • การประกวดผู้สูงอายุฟันดีแต่ละประเภท เช่น กลุ่มที่มีฟันมากกว่า 20 ซี่ กลุ่มที่มีฟันไม่ถึง 10 ซี่
  • การให้คำแนะนำเรื่อง การแปรงฟัน อาหาร ควรไปหาหมอปีละ 1 ครั้ง
  • การจำหน่ายแปรงสีฟัน ยาสีฟัน คุณภาพดี ราคาถูก
  • สามารถหางบประมาณสนับสนุนจาก อบต.
  • มีการอบรมให้ความรู้ในกลุ่
  • ให้สมาชิกในกลุ่ม ที่มีความรู้เรื่องการดูแลปากและฟันถ่ายทอดประสบการณ์
  • สาธิตการดูแลรักษาปากและฟันภายในกลุ่ม พร้อมการปฏิบัติจริง
  • จัดบอร์ดให้ความรู้แก่บุคคลทั่วไปได้อ่าน
  • สมาชิกกลุ่มให้ความรู้เรื่องการดูแลรักษาปากและฟัน กับคนทั่วไป บุตรหลานและคนในครอบครัว
  • เดิน หรือปั่นจักรยานออกไปแนะนำผู้สูงอายุ เรื่อง การรักษาฟัน
  • สาธิต และร่วมกันฝึกการแปรงฟันที่ถูกต้อง
  • จับคู่กันตรวจฟันให้กัน

ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ มีการดูแลสุขภาพช่องปากแบบพื้นบ้าน เช่น การใช้เกลือทำความสะอาด มีภูมิปัญญาการใช้สมุนไพร ช่วยสร้างความแข็งแรงให้กับเหงือกและฟัน มีความรู้เรื่องสิ่งที่เป็นโทษกับฟัน เช่น บุหรี่ ลูกอม สุรา

 

หมายเลขบันทึก: 434122เขียนเมื่อ 4 เมษายน 2011 22:17 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 ธันวาคม 2012 13:40 น. ()สัญญาอนุญาต: สงวนสิทธิ์ทุกประการจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (2)

พี่หมอนนคะ

ชอบใจจัง ทีมงานทำงานกันได้ดีเลยนะคะ ^_^

  • ขอบคุณค่ะ
  • จะว่าไปแล้ว
  • ทีมงานของเรา มีทั่วประเทศเลย เพราะว่า ถ้าพี่ๆ น้องๆ เราไม่ทำกิจกรรม เราก็คงจะไม่มีเรื่องมาเล่ากันมากมายขนาดนี้ละค่ะ
พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท