เมื่อวานนี้น้องผอบแวะมาคุยเรื่องงานกับฉัน   ระหว่างพักงานได้ยินเสียงบ่นแว่วๆว่า  “น้องหยุดออกกำลังกายไปตั้งเดือนหนึ่งแล้ว   ไม่มีเวลาเลย     เมื่อสองวันก่อนไปออกกำลังกายใหม่   เหนื่อยมากเลย  ไม่รู้ทำไม”  

“แล้วทำไมตอนนี้ น้องผอบมีอาการเหนื่อยอีกละ   มีโรคอะไรเกิดกับเธอ”  ฉันนึกในใจ   ก็เธอเคยเล่าว่า “น้องรำคาญตัวเองที่เป็นหวัดบ่อย ไม่สบายบ่อย  และก็แพ้อากาศจนหอบด้วย  พอน้องถูกส่งไปเรียนเป็นครูสอนแอโรบิก   น้องจึงมีโอกาสไปออกกำลังกาย  หมอเชื่อไหม ไอ้ที่เคยไม่สบายทั้งหลาย หายหมดเลย“    ด้วยความสงสัยฉันจึงถามเธอว่า “ทำไม น้องจึงหยุดออกกำลังกายไปเสียเล่า ยุ่งมากหรือไง   หรือคิดว่าแข็งแรงแล้วเลยหยุด”     

เธอตอบว่า  “ใช่ค่ะหมอ  พอมันสบายไม่ค่อยป่วย น้องชักจะขี้เกียจ  ก็ออกกำลังกายติดต่อกันมาตั้ง 2  ปีแล้ว  หยุดมั่งคงไม่เป็นไรมั๊ง  ”   

ฉันให้เธอเล่าว่า ครั้งใหม่นี้ เธอออกกำลังกายวิธีไหน  นานเท่าไรถึงได้เหนื่อย    เธอบอกว่า  “น้องเดินที่หลังบ้าน  เดินไปยกแขนชูขึ้นลงพร้อมไปด้วยตลอดเวลา  เดินได้ประมาณ 15 นาทีก็เริ่มรู้สึกเหมือนเหงื่อซึม  เริ่มเหนื่อยแล้ว  ก็เลยเดินต่ออีกหน่อยให้ครบครึ่งชั่วโมง   พอลองนับชีพจรดูได้ตั้ง 140 ครั้ง/นาที  เท่ากับอัตราหัวใจเต้นสูงสุดของน้องเลย  แต่ก่อนตอนออกกำลังกาย ถ้าออกแรงระดับนี้ ชีพจรน้องแค่ 100 ครั้ง/นาที เท่านั้นเอง   วันนั้น อีกครึ่งชั่วโมงต่อมา น้องเลยเดินขึ้นลงบันไดบ้าน 1 ชั้นต่ออีก 30 นาทีให้ได้แรงระดับแอโรบิกอย่างที่หมอเคยบอก  ครบ 30 นาทีแล้วก็เดินช้าๆแล้วก็พัก  ตอนพักรอตั้งนานกว่าใจที่เต้นแรงจะหาย   และนานกว่าจะหายเหนื่อย ”    บอกแล้วเธอก็มองหน้าฉันนิ่งนานเหมือนรีรออะไร  

ลูกน้องฉันค่อนข้างรู้ใจเธอว่า  ถ้ามีท่าทางอย่างนี้  น้องผอบมีอะไรในใจที่อยากถาม แต่ไม่กล้า   จึงช่วยเปิดประเด็นคุยต่อว่า  “ อบอยากรู้อะไร  ก็พูดซิ  ดีเราจะได้รู้ด้วย ”    คำถามเธอ คือ “ หมอค่ะ ทำไมหนูจึงเหนื่อยเร็วกว่าเดิมนะ ในเมื่อแต่ก่อนเต้นแอโรบิกตั้งครึ่งชั่วโมง  ไม่เห็นเป็นไรเลย”   ฉันจึงถามว่า “อดนอนไหม   กินข้าวอิ่มเกินไปไหม ”    คำตอบคือ “ไม่”      

ฉันจึงบอกเธอว่า  “การที่คนส่วนใหญ่เข้าใจว่า  ความแข็งแรงที่เกิดหลังการออกกำลังกายจะสะสมอยู่นานไม่มีวันหมดนั้นเข้าใจผิด   การออกกำลังกายให้ผลคล้ายกับการเผากระดาษ   เปรียบการออกกำลังกาย คือ กระดาษ  ความแข็งแรงที่เกิดจากการออกกำลังกาย คือความร้อนที่เกิดจากการเผากระดาษ   เมื่อเผากระดาษ  ความร้อนจะได้จากไฟและขี้เถ้าที่ยังร้อน  เมื่อไฟมอด ขี้เถ้าเย็น  ความร้อนก็จะหายไป     ประสบการณ์ของน้องผอบ ที่เล่าก็เหมือนกับการเผากระดาษ   เคยเผานาน 2 ปี  หยุดเผา 2 เดือน อย่าว่าแต่ไฟเลย ขี้เถ้าก็หายไปหมดแล้ว   เมื่อมาเริ่มใหม่ก็เลยเหมือนเริ่มเผากระดาษใหม่  ให้ไฟลุกจะได้ให้ความร้อน   เมื่อเริ่มออกกำลังกายใหม่หัวใจก็ต้องปรับตัวใหม่   ก็เลยใจเต้นแรงไงเล่า   ที่เหนื่อยก็เพราะความแข็งแรงถอยไปเหมือนเมื่อ 2 ปีก่อนไงเล่า”        

น้องผอบบอกว่า  “น้องไม่อยากติดวัณโรค  แต่น้องขี้เกียจ  คอยแก้ตัวกับตัวเองว่า เอาไว้ก่อน”

ฉันบอกเธอว่า  “ถ้าจะใช้วิธีเดินออกกำลังกาย  และเดินให้สนุก ให้ไปที่ blog  health2you  อ่านเรื่อง  8 วิธีเดินออกกำลังให้สนุกและไม่เบื่อของ อาจารย์ น.พ. วัลลภ พรเรืองวงศ์ ดู มีคำแนะนำดีอยู่ให้เลือก“ 

30 มกราคม 2551