ปลูกผักเชื่อมโยงสายใยมิตรภาพและสุขใจ

         บันทึกการปลูกผักของพี่ใหญ่นาง นงนาท สนธิสุวรรณ เป็นเจตนาดีที่พี่ใหญ่ต้องการจะถ่ายทอดและบอกเล่าบรรยากาศแห่งสัมพันธภาพอันงดงามของพี่ใหญ่และอาจารย์ ขจิต ฝอยทอง  เจ้าพ่อแห่งเมล็ดพันธุ์  สำนักบ้านไร่พนมทวน  และเชื่อมโยงเกี่ยวพันรัดแน่นกับพวกเราน้อง ๆ กัลยาณมิตร GotoKnow ตอนแรกที่อ่านบันทึกการปลูผักของพี่ใหญ่ เราต่างก็แลกเปลี่ยนและให้กำลังใจต่อกัน  แต่วันนี้กลับมาอ่านอีกครั้งเกือบจะตอนสุดท้ายทำให้เกิดความรู้สึกเอ็นดูผักทุกต้นของพี่ใหญ่ และทราบอีกเจตนาหนึ่งที่สำคัญคือปลูกผักด้วยความรักที่จะสร้างบรรยากาศเพื่อเป็นการเรียนรู้ธรรมชาติของพี่ใหญ่มากกว่านั่นคือ “ความสุขและสดชื่น” ในมุมมองของชีวิตที่งอกงาม

       อาจารย์ขจิต ฝอยทอง   ได้ส่งเมล็ดพันธุ์บวบเหลี่ยม   เมล็ดฟักทอง  และเมล็ดพริกชี้ฟ้า  พี่ใหญ่จึงเห็นคุณค่าของ “การปลูกผัก” จึงได้เชิญชวนกัลยาณมิตรทุกท่านที่สนใจ เข้าร่วมปลูกผักกินได้ด้วยกัน โดยใส่คำสำคัญ กลุ่มคนปลูกผักกินได้ เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ รวมทั้งเสนอให้    อาจารย์ขจิต ฝอยทอง เป็นแกนนำคนสำคัญ 

            “กลุ่มคนปลูกผักกินได้”  จึงเบ่งแตกดอก ออกช่อ เบ่งบาน รวยรื่นอยู่บนหน้า GotoKnow แลกเปลี่ยนกันอย่างหลากหลาย  ด้วยมีวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน และมีความสำคัญคือ “ความสุขทางใจ”  ผลพลอยได้สำหรับคนมือใหม่ ป้ายแดง หรือป้ายเหลือง ก็แล้วแต่ได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้  พัฒนาการปลูกผักของตนเอง  แลสำคัญได้รู้ว่า “การปลูกผักต้องไม่ขาดความเมตตาต่อธรรมชาติ”

              เจ้าพ่อแห่งเมล็ดพันธุ์ผัก ดร.ขจิต แห่งไร่พนมทวน  ได้ทำหน้าที่บริการหลังขายอย่างเอาใจใส่  คอยติดตามไถ่ถามการเติบโตของลูกเมล็ดพันธุ์ผัก ที่ฟูมฟัก จึงเป็นแรงบันดาลใจของพี่ใหญ่ต่อความท้าทายเป็นอย่างยิ่ง 

             หากติดตามบันทึกอาจารย์ขจิต ฝอยทอง จะคัดเลือกเมล็ดพันธุ์  บรรจุซองพลาสติกเล็ก ๆ และประกาศแจกจ่ายแก่ผู้ที่ต้องการ  รวมทั้งจัดส่งให้ถึงมือผู้รับ  ผักบางชนิดก็ต้องนำมาทายชื่อกันสนุก ๆ

          หลังจากเพาะเมล็ดพันธุ์ได้  ๕ บวบงู พริกชี้ฟ้า พริกหอม ได้แทงรากและใบอ่อนออกมาประกาศให้พี่ใหญ่ทราบว่า “นี่คือคำตอบ” ยิ่งทำให้ต้องใส่ใจดูแล ประคบประหงมด้วยความเป็นลำต้นผักสูงขึ้นพ้นกระถางและไหวเอนไปมาว่าจะฉุดรากที่อ่อนแอหลุดจากพื้นดิน จึงต้องปักไม้โดยรอบ พร้อมขึงเชือกโอบล้อมสร้างอาณาบริเวณที่ปลอดภัยจากกระแสลมและแรงเมล็ดฝนที่กระหน่ำลงมาในบางวัน

                จนกระทั่งเวลาครบ ๓๐ ต้นผักได้ส่อสัญญาณชีวิตที่แสดงความงอกงาม ให้พี่ใหญ่ได้นำสื่อแห่งพลังใจ  ไปถึงท่านเจ้าพ่อเมล็ดพันธุ์ผักว่า “มิเสียแรงที่เฝ้าเวียนมาลุ้นอย่างใจจดจ่อ”

           ผลของการเติบโตของต้นผัก  ทำให้พี่ใหญ่มีพลังใจที่อยากจะเพาะพืชผักอย่างอื่นต่อไป “ฮ่องเต้”  จึงถูกเลือกมาทำการเพาะเมล็ดลงไปในกระถาง  ระยะนั้นฉันกำลังเพาะเมล็ดพันธุ์ผักกาดเช่นเดียวกัน  เราต่างก็คอยลุ้นผักกันที่หน้าจอ “ต้นเล็กบ้าง โตบ้าง ห่างบ้าง”  และที่สำคัญต้นฮ่องเต้ของพี่ใหญ่ดกและทึบมากเพราะเมล็ดพันธุ์ถี่และเบียดกันเกินไป  หากเพาะเพื่อรับประทานหรืออาชีพคงใช้ไม่ได้ (ขออภัยค่ะพี่ใหญ่) เพราะมีประสบการณ์เดียวกันมาก่อน  แต่ถ้าเพาะเพื่อ “ชีวิต” แล้ว  ความสำเร็จจริง ๆ มันให้ความรู้สึกที่สดชื่น สวยงาม

         เป็นแรงใจทั้งผู้ให้และผู้รับ “เห็ดนางฟ้าภูฐาน”  ถูกหอบหิ้วมาจากงานเกษตรที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม ตรงดิ่งสู่ กทม. ที่บ้านสวนผักของพี่ใหญ่ 

           การบอกเล่าของพี่ใหญ่เพื่อต้องการสื่อ  ผ่านตัวหนังสือที่ออกจากใจจริง  เพื่อให้พวกเราทราบว่า “ความหมายของมิตรภาพ” ในสังคมแห่งนี้เต็มไปด้วยความรัก ความปรารถนาดี  และมีความหมายที่ยิ่งใหญ่ ซาบซึ้ง ประทับใจเกินบรรยาย 

         พร้อมหนังสือคติธรรม ชื่อ "มีขันติ คือให้พรตนเอง " ของท่านอาจารย์มิสุโอะ คเวสโก ที่ให้ข้อคิดดีๆในการสร้างความอดทน เพื่อยังประโยชน์สู่ความสำเร็จที่พึงประสงค์อย่างมั่นคงยั่งยืน เพื่อผลผลิตที่งอกงามในสวนของพี่ใหญ่อย่างสุขใจ

                  คุณ KRUDALA   เป็นสมาชิกอีกท่านหนึ่งที่มีธรรมชาติแวดล้อมอันเป็นบรรยากาศของพืชผักและต้นไม้   ที่ดูแลและรดน้ำทุกวัน ต้นมะนาวที่เพาะเมล็ด เพียง ๒ ปี มะนาวก็ติดลูกเป็นพวงแล้ว 

               มะนาวที่เพาะพันธุ์ด้วยเมล็ดก็สามารถเติบโตได้ หากเราทำเพื่อบริโภคในครอบครัว  และได้ดูแลด้วยตนเอง  ทำให้มีชีวิตชีวาเป็นคุณค่าทางใจ คุณ KRUDALA มีความสุขที่ได้เห็นเพียงดอกของมะนาว

          นอกจากยังมีต้นฟักข้าวเลื้อยขึ้นพันต้นมะม่วงและคอยลุ้นลูกฟักข้าวจากสีเขียวเปลี่ยนสีเหลืองและสีแดงจึงได้เก็บภาพสวย ๆ มาฝากให้พวกเราชมในบันทึก    

             ผู้ที่ยังไม่เคยเห็นต้นฟักข้าวอย่างเป็นธรรมชาติเช่นคุณ KRUDALA  ก็ไม่มีวันที่จะไปฉกฉวยเอาความรู้สึกที่เกิดขึ้นในหัวใจของ คุณ KRUDALA มาได้เลย  นอกจากเป็นการจุดประกายให้อยากรู้อยากเห็น ในการเรียนรู้มากขึ้น

            รางจืดมีดอกสีม่วงเป็นพวงห้อยระย้าสวยงาม คลุมต้นมะม่วงเขียวเสวย เพื่อทำให้บ้านร่มครึ้มและเย็นสบายในหน้าร้อน  จนยอมเสียสละที่จะไม่กินผลมะม่วง 

          นับเป็นการสื่อจากความรู้สึกที่ให้ความสำคัญต่อธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม  หากตัดรางจืดทิ้งไป  ได้ทานมะม่วง แต่มะม่วงไม่นานก็หมดการออกดอกออกผล  ส่วนรางจืด นานวันก็แตกกิ่งก้านสาขา  ย้อยระโยงระยางให้ความร่มรื่น

           ต้นกล้วยป่าปลูกเพื่อใช้ใบทำกรวยดอกไม้ไปวัด

          กล้วยไม้ป่าก็ได้ทราบว่าไม่ได้เกิดที่ในป่าเท่านั้น  และสามารถตัดใบไปทำประโยชน์ แทนการตัดกล้วยน้ำว้าที่ให้ผล

          ต้นปะคำดีควาย  ที่ระลึกเตือนความทรงจำกับการได้รับรางวัลโรงเรียนจัดกิจกรรมป้องกันโรคไข้เลือด  ใบอ่อนจิ้มน้ำพริกและลาบได้ 

         คุณ KRUDALA  ได้บอกให้ทราบว่า “ความทรงจำ”  มีความหมายต่อชีวิต  ทำให้มีพลังใจในการทำงานและการดำรงอยู่  เชื่อเถอะว่าผู้ที่เห็นต้นประคำดีความแล้วซึ้งใจกับคุณค่ามีคุณ KRUDALA เพียงคนเดียว  และต้นนี้เท่านั้น 

               “ได้อะไรจากการปลูกผัก” ถึงวันนี้บันทึกที่ ๑๑  แล้วฉันไม่สามารถบรรยายได้ให้สอดคล้องกับประเด็นและให้โดนใจผู้อ่าน 

             มิตรภาพ  หากไม่มีมิตรภาพ  ก็จะไม่มีการแบ่งปัน  การพบปะ การแลกเปลี่ยน  จนต่อยอดมาถึงกิจกรรมนี้

             วิถีชีวิต  แต่ละท่านมีความแตกต่างของบริบทแวดล้อม  มีผลต่อความเป็นวิถีชีวิตของบุคคล  อาจารย์ขจิต ฝอยทอง เติบโตและสัมผัสกับธรรมชาติ พืชผักมาตั้งแต่เล็กจนโต  จึงรู้จักและเห็นความสำคัญของพืชผักพื้นบ้าน แบ่งปันประสบการณ์เพื่อให้พืชผักเหล่านี้แพร่หลายไม่สูญพันธุ์   พี่ใหญ่นาง นงนาท สนธิสุวรรณ อยู่ใน กทม.สัมผัสกับต้นไม้ดอก ไม้ประดับ ส่วนมากเป็นต้นไม้สำเร็จรูปที่เขาเพาะพันธุ์มาแล้ว การที่ได้ปลูกผักด้วยตนเองบ้าง  ก็อาจปลูกในกระถาง และมีความสุขที่ได้ให้การดูแล คุณ KRUDALA  มีบริบทสภาพแวดล้อมใกล้เคียงกับอาจารย์ขจิต ฝอยทอง  นับว่ามีความใกล้ชิดกับธรรมชาติเป็นทุนเดิม

        คุณค่าทางจิตใจ  จึงนับว่ายิ่งใหญ่ที่สุดของพี่ใหญ่นาง นงนาท สนธิสุวรรณและคุณKRUDALA  รวมทั้งฉันได้ความสุขในการร่วมกิจกรรม  มีโอกาสได้แสดงความรู้สึก  หากอาจารย์ขจิต ฝอยทอง ได้มาอ่านก็มีความรู้สึกไม่ต่างกัน 

         ขณะที่นั่งเขียนไปก็นึกถึง “ศิริพงษ์ จันทน์หอม”  ที่กล่าวถึง “ธรรมชาติให้กำเนิด ธรรมชาติทำลาย” ว่า “เมื่อเราต้องการอาหาร  เราต้องกินเนื้อสัตว์ พืช ผัก ผลไม้ เป็นธรรมดาและธรรมชาติของมนุษย์ เราต้องทำลายชีวิตของสัตว์ พืช ผัก ผลไม้  เพื่อเป็นอาหารอย่างหลีกไม่พ้น  แต่ขณะที่เราทำลายชีวิตเหล่านั้น ขอให้มีสติสัมปชัญญะที่สำนึกในบุญคุณของสิ่งมีชีวิตเหล่านั้น” 

        บทสวดภาวนาสำหรับพุทธศาสนิกร่วมสมัย “รดน้ำในสวน” ของหลวงปู่ ติช นัท ฮันห์ “น้ำและพระอาทิตย์ช่วยให้ต้นไม้เหล่านี้มีสีเขียว  เมื่อฝนแห่งความกรุณาตกลงมา แม้ทะเลทรายก็กลายเป็นมหาสมุทรเขียวขจี” 

           น้ำเป็นความเย็นเป็นตัวเกื้อหนุนของความกรุณาซึ่งสามารถทำให้คืนชีพขึ้นได้  ด้วยเหตุนี้พระโพธิสัตว์แห่งความกรุณาจึงมักทำให้เป็นรูปทรงถือแจกันไว้ในอุ้งหัตถ์ซ้าย  ในอุ้งหัตถ์ขวาถือกิ่งหลิว  ทรงโปรยปรายสายน้ำแห่งกรุณาลงมา เป็นความเยือกเย็นที่คอยชุบชีวิต  แม้จิตที่เหนื่อยล้าและจิตที่เป็นทุกข์ให้ฟื้นคืนชีพได้อีก  เราควรเคารพต้อบุญคุณของน้ำ

ที่มา : Present  Moment Wonderful Moment  Mindfulness  Verses  for  Daily  Living