52.โครงการหนึ่งโรงพัก หนึ่งวัด หนึ่งโรงเรียน สานสามัคคี ทำความดีปลูกต้นไม้ เพื่อพ่อ และแม่ของแผ่นดิน


ไปปลูกป่า....ที่ศาลพันท้ายนรสิงห์ ใกล้หลักประหาร

  

โครงการ 1 วัด 1 โรงพัก 1 โรงเรียน ของตำรวจ สภ. โคกขาม อ.เมืองฯ จ.สมุทรสาคร

 

 

ตัวอย่างผู้สุงอายุ อย่างคุณมณฑล ไกรวัตรนุสรณ์ หรือเฮียม้อ ของคนสมุทรสาคร ท่านก็มาปลูกเหมือนกัน

นายกอบต.โคกขาม (เสื้อสูทสีดำ) และผู้ใหญ่มล เสื้อดำด้านซ้ายมือ ท่านก็มาดูแลเด็กๆลูกบ้านของท่าน

วันที่ 1 ธันวาคม 2551

เวลา 09.00 น.ฉันซักซ้อมนักเรียน เรื่องขบวนพาเหรด ของโรงเรียนสหกรณ์นิคมเกลือ เพือเข้าร่วม

                    กิจกรรมการแข่งขันกีฬากลุ่มโรงเรียนพันท้ายนรสิงห์

เวลา09.30 น. ท่านผู้อำนวยการโรงเรียน นายทรงศักดิ์ บุญเทียม ได้ประชุมหารือเรื่องกิจกรรมปลูกป่า

                    และมอบหมายให้ฉันนำเด็กๆเข้าร่วมกิจกรรม ตามคำเชิญของ สภ.โคกขาม

                    ฉันรับคำด้วยความยินดี และประชุมนัดหมายนักเรียนอีกครั้ง  น่าเสียดายที่เรามีเสื้อผ้ากัน

                    มาเพียงชุดเดียว และเด็กๆก็โห่ร้องยินดี เพราะนั่นหมายถึงการเติมเต็มผืนป่ากำลังจtเกิดขึ้น

เวลา12.00 น.ฉันและคณะนักเรียนจำนวน 50 คน เดินทางไปยังเป้าหมาย คือ ศาลพันท้ายนรสิงห์

                   ต.โคกขาม  อ. เมืองฯ จังหวัดสมุทรสาคร โดยรถ เมล์ 2 แถวที่ทาง สภ. โคกขามได้จัด

                   เตรียมไว้ให้ พร้อม กับนายดาบตำรวจท่านหนึ่ง ซึ่งกรุณามารับและเป็นเพื่อนเดินทาง

ณ  ที่นัดหมาย พวกเรานั่งรอ และซักซ้อมความเข้าใจเรื่องการลงน้ำปลูกป่า วันนี้อากาศเย็นมากทำให้เด็กนักเรียนโรงเรียนสหกรณ์นิคมเกลือซึ่งฉันเป็นผู้ควบคุมมา บ่นว่าหนาว ก็ประมาณ 22 องศา  เวลาที่เราอยู่ใกล้ป่า อุณหภูมิจะต่ำลงเล็กน้อย ถึงมาก ขึ้นอยู่กับความสมบูรณ์ของป่า แต่ที่นี่ ป่าถูกทำลาย ยังมีพื้นที่โล่งให้เราเติมเต็มผืนป่าอีกมาก

เรารู้สึกหวั่นใจ เพราะว่ามีลมแรง แต่ด้วยความมุ่งมั่น ฉันปลอบเด็กโดยให้เด็กๆร้องเพลง

เสียงเพลงจากเด็กๆดังขึ้น

                                           กิจกรรมเป็นสื่อนำ ความสำเร็จ

                                           กิจกรรมเป็นเหตุให้สนุกสนาน

                                          กิจกรรมนำเราให้เบิกบาน

                                          กิจกรรมสร้างงาน นำชาติเจริญ

ร้องเที่ยวแรกเสียงอ่อน ต้องกระตุ้น ให้ลืมความหนาวลม  เราจึงร้องอีกเพลง

                       ลมเย็นๆ ฉันมาเดินเล่นใต้ต้นพยอม (ซ้ำ)

                       พยอมหอมหวาน เมื่อไหร่ จะบานนะ ดอกพยอม

                      จะบานก็บาน จะเด็ดเอาก้านไปสานชะลอม (ซ้ำ)

                      จะตูมก็ตูม จะเด็ดใส่ตุ่ม..มังกร

                   สิ้นเสียงเพลง พวกเราได้เจอกับภูมิปัญญา.......ชายผู้หลงป่า(ชายเลน)

คุณลุงนรินทร์  บุญร่วม ของเด็กๆ  อดีตข้าราชการประมงอำเภอ 10 กว่าปีแล้ว ที่ฉันจะพบเห็น การทำงานของท่านในลักษณะ จิตอาสา  เราดีใจที่ได้พบกัน ฉันแนะนำให้เด็กๆรู้จัก และทักทาย เราพบกันเมื่อชาติต้องการ แล้วเสียงหัวเราะก็ดังขึ้น

วันนี้ ..วันที่เด็กนักเรียน โรงเรียนสหกรณ์นิคมเกลือ พากันไปปลูกป่าชายเลนที่ศาลพันท้ายนรสิงห์ ใกล้หลักประหารชีวิตของพันท้ายนรสิงห์ ที่ ที่เคยเกิดเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์สมัย พระเจ้าเสือ

ฉันเรียกลุงนรินทร์ว่า พี่  ครั้งหนี่งนานมาแล้ว เราเคยร่วมกันทำงานเกี่ยวกับโครงการหนี่ง มีท่านผศ. ทัศนีย์ อินทรสุขศรี ร่วมกับนักศึกษา ป. โท ของมหาวิทยาลัยมหิดล เราทำงานร่วมกันเกี่ยวกับการปลูกจิตสำนึกให้กับเด็กๆ แย่จังที่ฉันเก็บความทรงจำดีๆนี้ ไว้ โดยไม่ได้บันทึกวันเวลา

                  วันนี้พี่นริทร์ บุญร่วมก็มาปรากฏตัวให้พวกเราได้ดีใจ ที่ท่านยังคงปลูกป่า อนุรักษ์ผืนป่าชายเลน โดยไม่เคยว่างเว้น

        

   พิธีเปิดอย่างเป็นทางการได้เริ่มขึ้น ตัวแทน และบุคลากรทั้งภาครัฐ และเอกชน ต่างพร้อมใจกันปลูกป่าเพื่อพ่อ และแม่ของแผ่นดินอีกครั้ง

            ภาพพิธีใหญ่โตสำหรับความรูสึกของฉัน มันเป็นการรวมพลัง ของการแสดงเจตนารมย์เดียวกัน ที่จะปลูกต้นไม้เพื่อพ่อ แม่ของแผ่นดิน ศูนย์รวมจิตใจของปวงชน ชาวไทย ที่นี่ ที่ศาลพันท้ายนรสิงห์

             ผู้รับผิดชอบโครงการยักษ์ คือ พันตำรวจโท เจนณรงค์ สมเสถียร  สวญ.สภ .โคกขาม พร้อมนายตำรวจอีก 60 นาย

 

นักเรียนจากโรงเรียนพันท้ายนรสิงห์ และโรงเรียนสหกรณ์นิคมเกลือ เยาวชนผู้รักผืนป่าชายเลน  รวมทั้งตำรวจจาก 3 อำเภอ คืออำเภอเมืองสมุทรสาคร อำเภอบ้านแพ้ว อำเภอกระทุ่มแบน ร่วมด้วย อสม.โคกขาม นำโดนคุณธิติ วรดาสำลี

ประชาชนต.โคกขาม และวงดุริยางค์ของโรงเรียนสมุทรสาครวิทยาลัย ส่วนฉันเก็บภาพ และรอปลูกป่า

แม่บ้านอสม.โคกขาม นำโดยคุณป้าธิติ วรดาสำลี ก็มาร่วมกันปลูกป่า ขอปรบมือดังๆ ให้ 3 ทีค่ะ

 

เด็กถูกฝึกมาให้ทำงานเป็นระบบ แม้เวลาเดิน ยังรักษาระเบียบ ด้วยความเคยชิน ...

วันนี้ปลูกกันคนละ 2 ต้น สู้กับอากาศหนาว

ฉันเลือกปลูกชายฝั่ง ส่วน น้องๆตำรวจ เขาลงน้ำ ปลูกกันเลย  แล้วเจ้าตัวเล็กของฉันก็ไม่เบา เผลอแผล็บ

เดียวลงน้ำไปปลูกกับเขาบ้าง บอกว่าอยู่ริมฝั่งเท่านั้นนะลูกน้ำมันเย็นนนน..

เด็กๆ ปลูกต้นกล้าแล้ว จับต้นกล้าให้ตรง ดึงเชือกออกจากไม้หลัก แล้วมัดต้นกล้าให้ติดกับไม้

จ๊ากกกก...ลงกันทั้งชุดนักเรียน โอ๊ะๆๆๆ   กว่าจะถึงโรงเรียน ก็หนาวแย่ เด็กๆส่วนมากเห็นน้ำไม่ได้ ฉันเองก็เป็นเช่นนั้น ยิ่งการแหวกว่ายไปตามแหล่งน้ำธรรมชาติ ที่ให้ความรู้สึกเสมือน เราเป็นปลาดำผุด ดำโผล่

เมื่อเด็กๆเริ่มทยอยกันขึ้น ฉันนำแผนปฏิวัติ ความหนาว ขจัดสิ้นความเยือกเย็น ด้วยการรวมพลัง แบ่งปันไออุ่นจากกายให้กันและกัน ร้องเพลง เต้นรำ กระโดด ..เพื่อให้ร่างกายอบอุ่นมากขึ้น และใช้วิธีการวิ่งไป

ขี้นรถ แทนการเดิน

รุ่นเดอะ เขาก็ปลูก ด้วยวิธีการเดียวกัน

ตำรวจจากสภ.เมืองสมุทรสาคร พายเรือจองพื้นที่ปลูก ......จองแล้วปลูกให้เต็มนะจ๊ะลุงตำรวจ

 

 ที่ต. โคกขาม นอกจากจะมีศูนย์เรียนรู้หมู๋ 8 ซึ่งมี ลุงอรรถ ปั้นทองคำ (ลุงเปียก) ยังมีศูนย์เรียนรู้ และปฏิบัติการอนุรักษ์ฟื้นฟู ทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม มหาชัยชายฝั่งตะวันออก หมู่ 3 ซี่ง มีพี่นรินทร์ บุญร่วม อยู่ประจำศูนย์นี้

จ่าประสิทธิ์ สุขสมศักดิ์ จนท.บริการประมง 6 กับทีมงานได้กรุณาให้ข้อมูลเกี่ยวกับกรมทรัพยากรฯ ย่อๆค่ะ

สำหรับกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ซึ่งมาร่วมลงนามนั้น มีที่ทำงานเรียกว่า

ศูนย์อนุรักษ์ ทรัพยากรทางทะเล และชายฝั่งที่ 2 จ.สมุทรสาคร อยู่ที่หมู่3 ต.โคกขาม เริ่มตั้งเมื่อ ตุลาคม

 2551 นี่เอง มีบทบาท และหน้าที่ ดังนี้

-อนุรักษ์ฟื้นฟู

-ควบคุม การใช้มาตราการ การดูแลทรัพยากรทางทะเล และชายฝั่ง

        เกี่ยวกับพรบ.ประมง 2490  พรบ.อุทยานแห่งชาติ  และพรบ.สัตว์ ที่ชายฝั่ง ของจังหวัดสมุทรสาคร

 

             ก็มีปลาโลมา  และปลาวาฬ วูดาร์

กรมทรัพยากรมีสิ่งน่าสนใจคือ เขารับผิดชอบพื้นที่ จังหวัด ต่างๆดังนี้ ฉะเชิงเทรา กรุงเทพฯ สมุทรปราการ

สมุทรสาคร  สมุทรสงคราม  และเพชรบุรี  มีเรือตรวจการขนาด 80 ฟุต ก็ประมาณ 22 เมตร จำนวน 1 ลำ

เรือเร็ว 24 ฟุต 2 ลำ และกำลังจะได้รับเพิ่มในเร็วๆนี้ อีก 1 ลำ

 

 

เผยแพร่กิจกรรมดีๆ โดยKrutoi ....ยังลงไม่หมดค่ะ...ง่วงแล้วจ้า 

 

 

หมายเลขบันทึก: 226649เขียนเมื่อ 1 ธันวาคม 2008 17:49 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 19:56 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (32)

รออ่านรอดูภาพอยู่นะคะคุณครูต้อย

ป้าต๋อย ไม่ย้อม ไม่ยอม รออ่านนะคะ

สวัสดีครับ krutoi  มาชื่นชมกิจกรรมดีดีแบบนี้น่าเผยแพร่ไปทุกแห่งหน  สามัคคีคือพลังเป็น  out come ที่ตามมา  และมาขอบคุณที่ไปให้กำลังใจคนป่วยอีกครั้งได้เข้าไปศึกษาธรรมะของ หลวงพ่อพุธ ฐานิโย แล้วดีมากครับ ทำให้รู้สึกว่าอาการเกือบจะหายเป็นปกติแล้วครับ  ขอขอบคุณมากที่ห่วงใยเป็นกำลังใจให้เสมอมา ขอบให้โชคดี มีความสุข ตลอดไปและตลอดกาล

มาชม

เห็นภาพกิจกรรมน่าชื่นชมดีจริงนะนี่

-ขอบคุณค่ะP 

-ป้าต้อยเอาภาพมาลงให้ดูพอหอมปากหอมคอค่ะ

- พรุ่งนี้ ต้องเอาเด็กไปปลูกที่ ชายทะเลอีก ค่ะ

-สนุกค่ะ

-อากาศหนาวว..แล้ว

-แล้วไปดูใหม่นะคะ

P 

-มาแก้ตัวน้องคนพลัดถิ่น

-งานน้อยลงสวนทางกับอายุจ้า...

-พี่ครูต้อยว่าจะเปิดให้ลงทะเบียนคนพลัดถิ่นนะเนี่ย อิอิ

Pขอบคุณน้องAdd น้องใหม่P

ปัญหานำทะเลกัดเซาะชายฝั่งทะเล เป็นปัญหาระดับชาติ แต่เห็นการทำงานร่วมมือกันแบบนี้แล้ว เบาใจ ว่าผืนกินที่หายไป จะค่อยๆกลับคืนมาค่ะ

 

มาแวะดูภาพกิจกรรมแล้วนะคะ

เยี่ยมมากๆ

P 

-ท่านประจักษ์

-อาการดีขี้นครูต้อยดีใจมากค่ะ

-เคยได้ยินเรื่อง ยาผีบอกไหมค่ะ

-กระเพราแดง 1 กำมือ

-กระเพราขาว 1 กำมือ

-เหล้าขาว 1 เป็ก (สามารถใช้น้ำฝนแทนได้)

-ตำกระเพราทั้งสองด้วยครก(เท่านั้น) ให้ละเอียด

-ค่อยๆ บรรจงเติมน้ำ หรือ เหล้าขาว

-ผสมกันให้ได้ที่ เอาแต่น้ำ ดืม ทันที โบราณว่าแก้โรคหอบหืดค่ะ

-แต่หืดขึ้นคอรักษาไม่ได้ อิอิ

 

P 

-อ.ยูมิ เห็นภาพกิจกรรมแล้วชื่นชม

-หากเห็นของจริง๕รุต้อยคิดว่า อ. ต้องกระโดดเข้าใส่เลย

-เพราะมันน่าปลูก...ค่ะ

-ขอบคุณค่ะ

สวัสดีครูต้อย น่าชื่นชมในความสมานฉันท์นะครับ

มาดูกิจกรรมดีๆที่สร้างสรรค์ค่ะ

หัวใจสีเขียวค่ะ

ธรรมชาติ..รักเรา...ถ้าเรารักธรรมชาติค่ะ

ขอพี่ครูต้อย...มีความสุขในการทำงานนะคะ

สวัสดีครับ อาจารย์  เห็นภาพของงานแล้วยิ่งใหญ่ ขอชื่นชมกับผู้อยู่เบื้องหลังแห่งความสำเร็จนี้ทุกท่าน การที่จะได้ผู้ร่วมงานหลายๆฝ่ายอย่างนี้ต้องยอมรับผู้ประสานว่า ท่านเก่งจริง ๆ  ครับผม

บ้านเมืองของเรามีสิ่งดีๆอย่างนี้มากๆ แล้วประชาสัมพันธ์ไปมากๆก็ดีนะคะ

สวัสดีค่ะครูต้อย ใยมดคิดถึงค่ะ

แต่ไม่มีเวลาอ่านบันทึกเลยน่ะค่ะ

ขอเอาแม่มาฝาก

ฝากแม่ให้เดินแถวนี้บ้างน่ะค่ะ

อิอิ

P

-สวัสดีค่ะ เบดูอิน
-ครูต้อยไปเหนือมา
-เอาเสื้อผ้าไปฝากพี่น้องชาวเขา
-และเด็กนักเรียนที่อ.แม่สะเรียง จ. แม่ฮ่องสอน หนาวดีค่ะ 
-ขอบคุณแวะมาให้กำลังใจ
-ยินดีที่ได้รู้จัก นับเป็นวาสนา
-ขอบคุณค่ะ

P

-สวัสดีค่ะน้องสายธาร
-วันนี้ถึงบ้าน
-งานรัดตัว
-พรุง่นี้ไปเป็นกรรมการค้ดตัวแทนนักเรียน
-เป็นแข่งขันความสามารถทางภาษาอังกฤษ
-มีหลายกิจกรรมมากเลย
-ใครชนะไปแข่งที่สุพรรณต่อ
-กิจกรรมบางอย่างสมุทรสาครไม่เคยจัดเลย
-อย่างเช่น spelling bee ที่แข่งเดี่ยว
-แต่กิจกรรมนี้ ที่อเมริกาเขาให้เด็กๆ แข่งเป็นกลุ่ม
-แต่ละกลุ่มต้องระดมสมองคิด แล้วเรียงตัวอักษร
-ครูต้อยเอามาเล่นในค่าย บ้าง ในชั้นเรียนบ้างสนุกมาก..ขอบอก
-ขอบคุณนะคะ

P

-สวัสดีค่ะ น้องหนุ่ม กร~natadee
-คิดเหมือนกัน และเป็นความสามรถของทางผู้อยู่เบื้องหลัง
-งานนี้ต้องปรบมือให้กับ สภ.โคกขาม อ.เมืองสมุทรสาคร
 จ.สมุทรสาคร
-การประสานงานอย่างมืออาชีพจริงๆ
-แต่สิ่งที่มองข้ามไม่ได้เป็นเรื่องของการ follow upค่ะ
-งานหลายๆงาน ที่ขาดสิ่งนี้ ไปทำให้มีคำว่า น่าเสียดาย
-ขอบคุณค่ะ

Pคนพลัดถิ่น~ต้นตอ-natachoei(หน้าตาเฉย

-ครูต้อย ไปเหนือมา หาเน็ต 24 ชั่งโมงไม่ได้ เลยต้องกลับมา

-ไปแม่สะเรียงหนาวเยอะ แม่ฮ่องสอน ไปปราบโค้งมาจ้า-

-ปรายมา สวยมากค่ะ

-เชียงดาว หนาวกว่าแม่สะเรียง

-แม่สายไม่หนาวน้อย ริมโขงก็บ่หนาวมากเจ้า

-ลำปางหนาวน้อย

-ตากก็ไม่หนาวนิดๆ

-แล้วที่ไหนหนาวมาก ยังไม่เจอ

-ปีใหม่ต้องไปเพชรบูรณ์ คงหนาว

-หอบเสื้อผ้า ตั้งใจไปฝากจาวเขาที่ปราย

-เจอศูนย์รับบริจาคที่แม่สะเรียง

-เลยยกให้แม่สะเรียง 2 กระสอบ

-วิ่งรถเปล่าขี้นแม่ฮ่องสอน

P

-สวัสดีค่ะน้อง แตงไทย

-ขอบคุณค่ะ

-ครูต้อยขึ้นเหนือ แวะไปตามที่ต่างๆ เรียนรู้วิถึชีวิต

-โชคดีที่มี เครื่องนำทาง

-แต่บางครั้งเครื่องก็ บ่ได้ทำงาน

-เล่นเอาเครียดเหมือนกัน

-เอาโน๊ตบุ๊คไป แต่บ่ได้จ๊าดแบตฯ อิอิ

-หาเน๊ตค่าเฟ่ตามโรงแรม รีสรอท์ ปรากฎว่า ปิด 4ทุ่ม ไม่ทันได้ใช้งาน

-ไอ้ที่มี 24 ชั่งโมงในที่พัก  ก็ง่วงเสียก่อน

-กลับมาบ้านถึงได้ตอบ

-ขอบคุณ ....วันพ่อสุขสันต์ทุกคนค่ะ

สวัสดีค่ะ

  • หายหน้าไป  คิดถึงนะคะ
  • มาชมกิจกรรมจิตอาสา 
  • อากาศเป็นอย่างไรบ้างคะเมืองสมุทร...
  • ทางเหนือหนาวมาก ๆ ค่ะ
  • รักและคิดถึงนะคะ

P

-สวัสดีค่ะ ใบบุญ
-เชื่อว่า กิจกรรมดีๆในบ้านเมืองเรามีทุกแห่งหน
-แต่ข้อจำกัดทำให้พวกเรา รับทราบสิ่งเหล่านั้นน้อย
-โอกาสได้รับรู้สิ่งดีงาม ช่วยจรรโลงโลก และหัวใจช่วยให้ชุ่มฉ่ำ
-ขอบคุณค่ะ

P

-สร้อยต่อนาม เก๊ดีแฮะ
-ปลาแวคืออะไรจ๊ะ
-ครูต้อยคิดถึง เช่นกัน
-ไปเหนือคราวนี้ ไม่เจอมดเลย มดคงหนาว
-ตั้งใจจะหามาฝาก เลยอดเน๊อะ
-ขอบคุณค่ะ

สวัสดีคะพี่ครูต้อย

มาติดตามสิ่งดี ๆ คะ

ไม่อยู่หลายวัน กลับมาแล้วคิดถึงคะ

P

-น้องประกาย สบายดีนะคะ
-พี่ต้อยไปหลายวัน คิดถึงเช่นกัน
-ตั้งโปรแกรมไว้ ปีหน้าต้องลุยปายอย่างเดียว
-แต่ต้องหาที่พัก ให้แน่นอนก่อน
-อยากไปทำอะไร ตั้งหลายอย่าง
-เสียดายที่ปายไม่มีที่พัก
-ไม่งั้นได้ทำกิจกรรมอีกมาก
-และไม่มีโอกาสใส่บาตร ทำบุญที่ปาย ปีหน้าไปใหม่ค่ะ
-ขอบคุณค่ะ

P

-ขอบคุณค่ะน้อง ณัฐนันท์ ต่าย
-หนาวนี้เป็นไงบ้างคะ

ขอบคุนนะคะ สำหรับกำลังใจ

อยากปลูกป่า ชายเลนบ้าง

ต่างจากที่เคยไปเลยคะ

ส่วนใหญ่แล้ว พวกเราจะไปปลูกบนเขา

ซึ่งต้องเดินทางเข้าไปในป่า จนถึงบริเวณที่เกิดไฟไหม้ป่า

แล้วจึงลงมือปลูก..

ได้บุญดีนะคะ กิจกรรมเหล่านี้

สู้ๆ นะคะ ครูต้อย

P planrenovation Co.

เช่นกันค่ะ

ยินดีนะคะ มาเมื่อไหร่ ครูต้อยเต็มที่ค่ะ

เพื่อผืนแผ่นดินไทยให้คงอยู๋อย่างอุดมสมบูรณ์ 

เพื่อแผ่นดินแม่ แผ่นดีเกิดค่ะ

งานปลูกป่า เมื่อครั้งไปเหนือก่อนปีใหม่

ครูต้อยแอบเอาเมล็ดมะขามห่อดินเหนียว ไปยิงเข้าป่า เป็นร้อย

 เล่นเอาเมื่อยมือ เมื่อยแขน

ต้องแอบๆยิง เกรงคนเห็นจะเข้าใจผิดว่าไปยิงสัตว์

ขี้เกียจตอบคำถามด้วย ก็อยากทำอะไรแบบเงียบๆดูบ้าง

 สนุกดี และเป็นสุขใจค่ะ

ขอร่วมอนุโมทนา กุศลบุญ ในกิจกรรมที่ทำคะ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท