เวทีชุมชนที่โครงการหลวงบ้านวัดจันทร์ :ศึกษาศักยภาพชุมชนด้วยกระบวนการเฮฮา(ภาคต่อ)


ยิ่งเรามีเวลาถอดบทเรียนมากเท่าไหร่ เราจะได้ข้อมูลมากขึ้นเท่านั้น ประเด็นสิ่งดีๆนอกจากจะทำให้ผู้เข้าร่วมเวทีได้เห็นภาพชุมชนตัวเอง ๓๖๐ องศาเเล้ว เราเองก็ได้รู้ข้อมูลชุมชนแบบละเอียด แต่การเจาะลึกนั้นต้องใช้กระบวนการเก็บข้อมูลที่เหมาะสมต่อไปครับ...

>>> บันทึกแรก เวทีชุมชนที่โครงการหลวงบ้านวัดจันทร์ :ศึกษาศักยภาพชุมชนด้วยกระบวนการเฮฮา(ภาคแรก)

 

หลังจากทำกิจกรรม ทำความเข้าใจเรื่อง CBT. ในบันทึกก่อนหน้านี้แล้ว  

ในเวทีเดียวกัน กระบวนการต่อไป>>

 

Frog  เรามาเล่นกับความฝันต่อ กันดีกว่าครับ ...

กิจกรรมแบบนี้สนุกครับ เพราะเราใช้จินตนาการ(Imagine)กันเต็มที่ เด็กผู้ใหญ่ไม่เกี่ยงวัย ชอบหมดครับ

Frog  ให้วาดชุมชนในฝัน กรณี "หมู่บ้านท่องเที่ยว" ที่ต้องการ ที่ฝัน

ผมแบ่งเป็นสามกลุ่มเช่นเดิมแต่แจกกระดาษ เอสี่ก่อนครับ ให้ทุกคนวาดชุมชนในฝันกันเต็มที่ ภายใต้เสียงเพลง(ที่ผมชอบ)เบาๆ ออกเห็นแก่ตัวนิดหน่อย ผมเปิดเพลงเอาใจตัวเองครับในช่วงทุกคนวาดรูป :) บรรยากาศแบบนี้ผมเห็นทุกคนกลายเป็นเด็กอีกครั้ง ทุกคนสนุกสนานกับการวาด ละเลงสี ส่วนผมก็มีหน้าที่แซวผู้เข้าร่วมเวทีไปเรื่อยๆ พร้อมกับลุ้นบ้าง ชมบ้าง วิธีการนี้เหมาะมากครับ สำหรับกลุ่มที่เข้าร่วมเวทีที่หลากหลาย และบางท่านมีปัญหาเรื่องการเขียน การรู้หนังสือ กิจกรรมนี้ใช้ จินตนาการ ครับ

เสร็จแล้ว...

ให้ทุกคนในกลุ่ม อธิบายรูปที่ตัวเองวาดให้เพื่อนได้รู้ว่าเรามีชุมชนในฝันอย่างไร?? ต่อจากนั้นผมให้ทั้งสามกลุ่มเอาภาพมาต่อความคิดกัน หมายถึงเอาภาพมารวมกัน วาดลงกระดาษปรู๊พขนาดใหญ่ ให้ทุกคนวาดรูปร่วมกัน เสียงหัวเราะ ครื้นเครงมาอีกแล้วครับ บรรยากาศสนุกสนานดีมาก พร้อมเสียงเพลงที่ผมชอบคลอเบาๆ :)

ได้ภาพใหญ่ทั้งสามกลุ่ม..เป็นชุมชนในฝัน ทุกคนออกมาเล่าด้วยความภาคภูมิใจรวมของกลุ่ม กิจกรรมนี้ทำให้เราได้เห็นความคิด วิธีคิดของชุมชนในการจัดการชุมชนที่ทุกคนต้องการ

 

 

ความสนุกสนานของการวาดรูปของผู้เข้าร่วมเวที

--------------------------------------------------

ตรงนี้เราจะเติมแนวคิดการจัดการชุมชนเข้าไป ทำอย่างไรให้เราจะได้มีชุมชนในฝันนั้น เป็นการย้ำจิตสำนึกผู้เข้าร่วมเวทีได้เป็นอย่างดี

 

ทั้งกิจกรรมสองสามกิจกรรม ก็ใช้เวลาเกือบครึ่งวันแล้วครับ ผู้เข้าร่วมเวทีมีความสุขแทบไม่หิวข้าว หิวน้ำกันเลยครับ ...เราก็ได้ภาพของชุมชน วิธีการคิดต่างๆ เป็นการประเมินผ่านกิจกรรมที่เราจัดขึ้น

 

Frog  กิจกรรมภาคบ่าย เป็นการระดมความคิดทั้งหมด "สิ่งดีๆของชุมชน" ออกมาเป็น Mind map กิจกรรมนี้ เราจะได้เห็นภาพรวมของทรัพยากรอันเป็น"ทุน" ของชุมชนที่นี่ทุกมิติเลยครับ  ยิ่งเรามีเวลาถอดบทเรียนมากเท่าไหร่ เราจะได้ข้อมูลมากขึ้นเท่านั้น ประเด็นสิ่งดีๆนอกจากจะทำให้ ผู้เข้าร่วมเวทีได้เห็นภาพชุมชนตัวเอง ๓๖๐ องศา เเล้ว เราเองก็ได้รู้ข้อมูลชุมชนแบบละเอียด แต่การเจาะลึกนั้นต้องใช้กระบวนการเก็บข้อมูลที่เหมาะสมต่อไปครับ...

ทั้งหมดเป็นกระบวนการเวทีของผมในครั้งนี้ที่วัดจันทร์

ถือว่าเป็นการศึกษาความเป็นไปได้ร่วมกับชุมชนเบื้องต้น  ได้เห็นภาพรวมของชุมชนในเวลาที่สั้น และเป็นการกระชับความสัมพันธ์ของชุมชนได้เป็นอย่างดี

ผมคุยกับเจ้าหน้าที่โครงการหลวงว่า เราต้องมีเวทีศึกษา เรียนรู้ และพัฒนาร่วมกับชุมชนอีกหลายๆเวที จนกว่าชุมชนจะได้จัดการท่องเที่ยวด้วยตนเองได้

ผมคิดเรื่องของหลักสูตร "การท่องเที่ยวโดยชุมชน" ว่าจะลองนั่งเขียนออกมาให้ชัดในแต่ละกระบวนการเพื่อเป็นคู่มือการเรียนรู้พัฒนาชุมชน ในประเด็นดังกล่าวด้วยครับ

แลกเปลี่ยนเรียนรู้กันครับผม

 

 

 



ความเห็น (15)

สวัสดีครับ คุณเอก

  • แวะมารับฟัง และอ่านบันทึกประสบการณ์ของคุณเอกครับ
  • ยังมิมีความรู้และความคิดเห็นมานำเสนอนะครับ ... ความรู้น้อย :)

ให้กำลังใจครับ :)

สวัสดีครับอาจารย์เอก

ดูจากการเตรียมการแล้ว บ้านจันทร์มีโอการด้านการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและเชิงอนุรักษ์สูงมาก

ทีนี้ต้องมาดูต่อไปว่าการควบคุมธุรกิจการท่องเที่ยวที่จะตามเข้าไป เราสามารถที่จะทำได้มากน้อยขนาดไหน

อาจต้องมีการนำเอาแกนนำเข้ามาศึกษาข้อมูลความจริง ปัญหา ในพื้นที่ตัวอย่าง(ปาย)บ้างสักครั้งน่าจะเป็นแนวทางที่ดีสำหรับการที่จะกลับไปคิดต่อ

 

อ่านแล้ว

วัดครึ่งหนึ่ง  กรรมการครึ่งหนึ่ง

ภาคชุมชนครึ่งหนึ่ง ภาควิชาการ วัฒนธรรม วิชาการ ครึ่งหนึ่ง

มืออาชีพครึ่งหนึ่ง  มือสมัครเล่นครึ่งหนึ่ง

มาหลอมรวมเป็นเรื่องเดียวกัน  ดีไหมหนอ

สวัสดีครับ อ.Wasawat Deemarn

ขอบคุณครับ ผมคิดว่าเวทีนี้เรามาแชร์ความรู้ร่วมกัน แน่นอนว่าเราถนัดต่างกัน ก็แบ่งปันกันครับ

มิมีข้อเสนอ แต่มาเยี่ยม เท่านี้ผมก็ปลื้มแล้วครับผม :) ได้กำลังใจเป็นกองเลยครับ

--------------------------------------------

สวัสดีครับ พี่กระท้อนMr. Kraton Pai

โอกาสสูงครับ เมื่อเราระดมความคิดผ่านแผนที่ความคิดแล้ว มากมายน่าภาคภูมิใจครับผม

นี่หละครับ เป็นสิ่งที่น่าเป็น นักธุรกิจจ้องตาเป็นมันครับ

----------------------------------------------

สวัสดีครับพ่อครูบา สุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์

ทุกอย่างในเวทีผมก็พยายามให้เป็นธรรมชาติ ให้สนุกสนานและได้งานตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ จากนั้นเป้นการเก็บข้อมูลเชิงลึกแต่ละประเด็น สร้างนักวิจัยชุมชนด้วย

เมื่อได้ข้อมูลพร้อม เราก็จะจัดการข้อมูลนั้นเพื่อใช้ในการขับเคลื่อนงานพัฒนาครับ

ดูเหมือนง่ายๆแต่ยาวนานครับ

แน่นอนว่า ที่พ่อว่าครึ่งๆนั้น มันผสมปนเปกันเป็น "แก๋งโฮะ" แล้วครับ หลากหาย แต่อร่อยอย่าบอกใครผม

 

 

สวัสดีครับพี่วิทยากรที่เคารพรัก
เข้ามาอ่านทุกๆครั้งครับ แต่ครั้งนี้มีส่วนร่วม พ่อหลวงดาที่วังไผ่คิดถึง และถามว่าเมื่อไหร่อาจารย์เอกจะไปแอ่วหาอีก กระบวนการเวทีต่อไปทั้งที่หมอกจ๋ามและวัดจันทร์ เป็นยังไงต่อ และน้องๆผู้ช่วยอย่างพวกผมต้องทำอะไรต่อ กระซิบดังๆผ่าน โมโตโรล่า มาได้นะครับ
ขอบคุณแทน คนวังไผ่ และคนวัดจันทร์ด้วยครับ ที่คนไทยบ่ลืมกั๋น
สวัสดีปีใหม่ครับพี่เอก

  • เป็นเวทีที่ช่างเต็มไปด้วยจิตวิญญาณจริงๆ  
  • ขออนุญาตนำเทคนิคไปใช้บ้างนะคะ

คุณเอก..

  • กิจกรรมต่าง ๆ น่าสนใจครับ
  • เรื่องการใช้งานศิลปะมาใช้ในการสื่อความคิดนี้ เป็นวิธีที่ดีครับ เพราะในโลกของการสื่อสารนี้นอกจากภาษาพูดและเขียนแล้ว ยังมีภาษาสัญลักษณ์ ภาษาท่าทาง และการสื่อผ่านงานประดิษฐ์อื่น ๆ ในทางการสอนเขาสอนว่า เด็กมี 100 ภาษา ครูจึงต้องมีวิธีการอ่านภาษาเหล่านั้นให้ออก
  • ในเรื่องศิลปะก็มีเทคนิคเยอะ อย่างที่คุณเอกทำก็เป็นการช่วยให้แต่ละคนได้คิดเดี่ยวก่อน แล้วนำมาเป็นสื่อสำหรับการพูดคุยกัน อันนี้ดีมาก เพราะแต่ละคนจะได้มีเวลาคิดมากขึ้น เวลาพูดก็จะเรียบเรียงถ้อยคำได้ง่ายขึ้น ต่างจากการให้พูดแบบ "ฉับพลัน" ซึ่งต้องอาศัยทักษะที่ซับซ้อนกว่า
  • การนำเรื่องมาต่อกันเป็นภาพใหญ่ก็ช่วยให้ข้อมูลแต่ละคนมันไหลเข้าหากัน ความคิดเป็นกลุ่มก้อนมากขึ้น ด้วยหลักการนี้ เขาเลยมีการใช้เทคนิคอื่นมาประกอบด้วย
  • เทคนิคที่ผมเคยใช้ในกิจกรรม cooperative art ก็มีการใช้ 1-3-6 consensus คือ การให้วาดรูปเดี่ยว แล้วจับกลุ่ม 3 คนผลักกันเล่าเรื่องนำภาพมาต่อกันแล้วเติมให้เป็นเรื่องราวเดียวกัน จากนั้นรวมสองกลุ่ม(6 คน) เล่าเรื่อง แล้วรงมกันเป็นภาพใหญ่ต่อเติมภาพให้สมบูรณ์
  • การเล่าเรื่อง อาจใช้วิธีการให้คนอื่นมาดูภาพแล้วเล่า โดยตีความจากภาพ ถ้าไม่ถูกก็แย้งได้ อันนี้เป็นการสร้างสถานการณ์ให้เกิด  arugment แล้วลงข้อสรุป   

สวัสดีค่ะคุณเอก

ตอนนี้ท่องเที่ยว กลายมาเป็นนโยบายหลัก ของการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศแล้ว

 โดยอาศัยทุนธรรมชาติ และทุนวัฒนธรรมของบรรพบุรุษ

หลายประเทศก็ได้ก่อสร้างประเทศได้อย่างเป็นล่ำเป็นสันจากรายได้จากการท่องเที่ยว ยกตัวอย่างกัมพูชาที่อาศัยนครวัด นครธมเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญ แม้แต่ประเทศเจริญแล้วอย่างญี่ปุ่น ก็ยังหันกลับมาอาศัยการท่องเที่ยว โดยการทำแคมเปญ Visit Japan Year เมื่อปี พ.ศ. 2546 นะคะ

สวัสดีครับคุณเอก

            คล้ายกับ AIC นะครับ แต่ภาพที่นำมาต่อกันน่าสนใจ  ผมห่างหายไปจากกระบวนการ man power มานานมากแล้ว อาจเป็นเพราะอยู่ในพื้นที่นาน ๆ เกินไป แต่ก็ยังสนใจเรื่องนี้อยู่มากครับ

            เป็นกำลังใจให้สู้กับสิ่งที่ยากยิ่งต่อไปด้วยความเข้มแข็งครับ

น้องเอกสบายดีนะ

เข้ามาทักทายกลัวลืม     แฮ่   แฮ่   แฮ่ 

น้อง "เจ้าหน้าที่มักเหล้า"

ชื่อก็บอกยี่ห้อเลยนะครับ!!!

ยินดีเป็นอย่างยิ่งครับผม สำหรับการแลกเปลี่ยน ผมเองก็ต้องการให้พื้นที่นี้เป็นพื้นที่ในการเรียนรู้ซึ่งกันและกัน "ปี้ฮูสอง น้องฮู้หนึ่ง" ครับผม

วันนี้ผมเพิ่งกลับมาจาก กำแพงเพชร ผมไปประเมินชุมชน ทดลองท่องเที่ยว แลละไปที่พิษณุโลกไปเข้าร่วมนำเสนองานวิจัยประเด็น"การท่องเที่ยวโดยชุมชน"

เห็นว่า มันเกี่ยวข้องเชื่อมโยงกันหมดครับ

ภาคเหนือล่างมี มรภ.พิบูลฯ เป็นจุดเชื่อม เราเห็นความเป็นไปได้ของเครือข่าย ซีบีที ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้ชัดมากขึ้น ในฐานะที่ผมเป็นผู้รวบรวมฐานข้อมูลภาคเหนือ

มองกลับมาที่โครงการหลวง ในงานวิจัยที่ผมทำกับกระทรวงท่องเที่ยวฯ ล่าสุดที่ยังปิดไม่ลง ด้วยปัจจัยหลายๆประการ ผมก็รวมเอาเครือข่ายโครงการหลวงเข้าไปด้วยครับ เพราะในโอกาสต่อไป กลุ่มท่องเที่ยวโครงการหลวงจะเข้มแข็งมากยิ่งขึ้นไป ผมเชื่อแบบนั้นครับ

วันนี้ผมเดินทางกลับมาที่ปาย ผมคิดช่วงบนรถเรื่องความเป็นไปได้ในการทำ "ข้อเสนอ" ผ่าน สกว. ใน based การทำงานโครงการหลวง เอานำร่องสองแห่งก่อน คือที่ หมอกจ๋าม (แม่อาย) และ วัดจันทร์ (แม่แจ่ม) สองพื้นที่นำร่องก่อน ผมจะลองร่าง proposal เป็นการเบื้องต้นก่อนครับ

เมื่อคืนก็ได้คุยบางประเด็นกับ จนท.สกว.ท่านหนึ่งเรื่องความเป็นไปได้ในการทำงานร่วมกัน ของ โครงการหลวง กับ สกว.

ผมยังไม่ลืมนะครับ ยังระลึกถึงเสมอ และหากทุกอย่างเคลื่อนต่อไปได้ดีกว่านี้ ผมอาจโดดมาเป็นพี่เลี้ยงทั้งสองแห่ง ทำงานแบบใกล้ชิดกันเลย

หากน้อง จนท.มักเหล้า ไม่ท้อเสียก่อนนะครับ

ผมสู้ๆ เสมอเลยครับ

----------------------------------

พยายามทบทวน ความคาดหวังของ อ.ต้อม และ น้องน้ำหวาน น้อง จนท.มักเหล้า เสมอ รวมถึง น้องทางโครงการหลวงหมอกจ๋ามด้วยครับ

เราเดินไปด้วยกันครับผม

 

 

คุณดอกไม้น้อยๆ

ยินดีเป็นอย่างยิ่งครับ เวทีที่ผมนำเสนอไป ในบรรยากาศจริงก็มีความสุขครับ พยายามถ่ายทอดกระบวนการให้ง่ายต่อการนำไปใช้ นำไปประยุกต์ ครับผม

ผมพยายามเขียนบันทึกให้เห็นกระบวนการอย่างเป็นธรรมชาติ

หากมีข้อเสนอแนะ เพิ่มเติมยินดีเสมอครับ

พี่ศศินันท์

การท่องเที่ยวกระแสหลักสร้างรายได้ และสรางปัญหาให้กับพื้นที่พอๆกันหากเราไม่มีการจัดการที่ดี ดังนั้น กระแสการท่องเที่ยวทางเลือกจึงถูกนำมาพูดคุยกันมาก เพราะเป็นเรื่อง KM ด้วย เป็น การจัดการทรัพยากรด้วย

คาดว่าประเด็นนี้อยู่ในความสนใจของการท่องเที่ยวระดับโลกครับผม

 

คุณสุมิตรชัย

ยินดีครับสำหรับการแลกเปลี่ยน เรื่องของเทคนิค ก็คงเป็นเรื่องเทคนิค หลายท่านบอกว่าต้องใช้กระบวนการนี้ กระบวนการนั้น ผมคิดว่าไม่มีสูตรสำดร็จตายตัว ผมยึด "ความเป็นธรรมชาติ" และดัดแปลง ให้เข้ากับกลุ่มได้ ใช้เทคนิคมากมายเข้าด้วยกัน เพื่อผลลัพธ์ที่มาจากข้างใน ทำกันด้วยใจครับ

งานสาธารณสุขเองก็มีนวัตกรรมที่น่าสนใจมากมาย ผมให้กำลังใจในการทำงานด้วยครับ

เมื่อคืนคุยกับผู้ใหญ่ท่านหนึ่ง เรื่อง งานวิจัย งานสร้างความสมานฉันท์ระดับชุมชน ผมกำลังคิดว่าจะร่าง Proposal งานถอดบทเรียน เพื่อเป็นห้องเรียนใหญ่ๆ สำหรับการเรียนรู้ในสถานที่จริง และ ในสื่ออื่นๆครับ

โอกาสต่อไป ผมจะนำมาแลกเปลี่ยนนะครับ

 

พี่สิทธิรักษ์

คิดถึงเช่นกันครับ

ช่วงนี้ชีพจรลงเท้าบ่อยครับ มีแนวโน้มว่า จะต้องเดินทางบ่อยและไปต่างแดนด้วยครับ

พี่สบายดีนะครับ...แลกเปลี่ยนกันครับผม

 

 

สวัสดีครับ ดร.เฉลิมชัย

ยินดีมากๆครับ

ผมอ่านข้อเสนอแนะอาจารย์ด้วยใจจดจ่อ มีความสุขจังครับ

นี่เป็นการเรียนรู้ที่ดีมากๆครับ สำหรับผม และผู้อ่านบันทึก ต่อด้วยข้อเสนอแนะของอาจารย์

อย่างที่ผมเกริ่นมาบ้างครับ ตัวเองก็ไม่ได้มีเทคนิคที่ตายตัว กลับเป็นว่าใช้ผสม ผสานกันไปหมด ยึด ความเป็น" ธรรมชาติ" ของคนเป็นหลักสร้างบรรยากาศให้มีส่วนร่วม มีความสุข ความภูมิใจ อาจช้าๆหน่อย แต่เราได้ทั้งข้อมูลและใจของทุกคน

ไม่ทราบว่าได้รับหนังสือ และโปสการ์ดจากผมหรือยังครับ...

ส่งไปให้ด้วยมิตรภาพและความขอบคุณครับผม

จะเข้ามาเพิ่มว่า ซื้อของให้เด็กแล้วค่ะ จะส่งให้วันอังคาร 23 นะคะ 2กล่องค่ะ

Hola! ได้เข้ามาดูอ่านครั้งแรกก็เข้าท่าดีนะคะแต่เคยไปเที่ยวที่วัดจันทร์มาแล้วหลายครั้งค่ะอากาสดีมักมากค่ะและความคิดพี่ดีจริงๆค่ะมีโอกาสอยากจจะเข้าร่วมนะคะ

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท