บันทึกจากเมืองคอน ชายเลฝั่งปากพนัง - แหลมตะลุมพุก

อย่างไรก็ตามครับ ผมเป็นที่ผ่านมาเท่านั้นเอง อาจหยิบเพียงสิ่งที่ได้รับรู้เพียงชั่วไม่กี่ชั่วโมงขึ้นมาเขียน ข้อมูลที่เขียนก็อ้างอิงจากการพูดคุยในวงสนทนาเท่านั้น อาจขาดความเชื่อถือในตัวข้อมูล แต่ผมก็เชื่อว่า ปัญหาเหล่านี้เป็นปัญหาจากพื้นที่จริงๆ เป็นปรากฏการณ์ในพื้นที่ที่ค้นพบ กระบวนการแก้ไขปัญหาที่นี่ผมยังไม่ได้เรียนรู้

พื้นที่สีเขียวของเมืองคอนมองผ่านหน้าต่างเครื่องบินก่อน Landing ลงสนามบิน มองเผินๆพื้นที่ที่นี่คล้ายคลึงกับเชียงใหม่ แต่มีพื้นที่สีเขียวมากกว่า ภูเขาที่สูงใหญ่ด้านหน้า น่าจะเป็นเขาหลวง ที่ผมเคยคิดว่าอยากจะพิชิต คร้งที่มาเยือนคีรีวงเมื่อปีกลาย

จากสนามบินไปถึงชายเล ด้าน อ.ปากพนัง แหลมตะลุมพุก ตลอดระยะทางก็เห็นความอุดมสมบูรณ์ของเรือกสวนไร่นา น่าชื่นใจว่าเมืองเรานี้ มีแหล่งอาหารธรรมชาติที่ปลูกได้เกือบทุกชนิด หากเราปลูก เรากินสิ่งที่เราปลูก คงไม่มีภาพการขาดแคลนอาหารเหมือนบางประเทศ

ชายเล ด้าน อ.ปากพนัง ยังเงียบ สงบ สวยงาม ผู้คนไม่เยอะ ผมถือโอกาสนั่งปลดปล่อยอารมณ์กับความเวิ้งกว้างของทะเลเมืองคอน เป็นอีกบรรยากาศหนึ่งจากความแออัดจากกรุงเทพที่ผมรู้สึกปลอดโปร่ง

นั่งสนทนาประสาคนทำงานกับพี่ๆในพื้นที่สองสามคน...

จุดประเด็นจากสิ่งที่ผมสังเกตในพื้นที่

ผมพบอย่างหนึ่งว่า เจ้าหน้าที่ที่ทำงานพัฒนาในพื้นที่ก็ยังคงก่นด่ารัฐ ถึงรูปแบบการพัฒนาที่ไร้ทิศทาง พัฒนาตามกรอบนโยบายที่หมดไปเป็นปีๆ และส่วนการบริหารระดับท้องถิ่นก็ยังให้ความสำคัญกับโครงสร้างพื้นฐานต่อไป ...นี่เป็นปัญหาร่วม ปัญหาเดิมๆของประเทศไทยเรา จบท้ายที่ระบบการศึกษาที่ผิดพลาด เราก็คุยกันทำนองนี้ทุกครั้ง ผมคิดว่าปัญหาเหล่านี้ เรารู้ และเราพับเก็บไว้ก่อน เพระแก้ไขได้ยาก ใช้เวลา ไม่แน่ใจว่าชั่วชีวิตผมจะมีโอกาสได้เห็นการแก้ไขปัญหาเหล่านี้หรือไม่

อ.ปากพนัง หัวไทร เชียรใหญ่ ที่ผมผ่านไป พร้อมกับพูดคุยกับคนทำงานที่นี่ ปัญหาที่นี่น่าสนใจ จะว่าคล้ายกับปัญหาทั่วๆไปที่บ้านเราผจญกันก็ว่าได้ ปัญหาที่นี่เกิดจากการพัฒนาที่ผิดพลาด เหมือนที่ผมเขียนไว้ตอนต้น แต่ด้วยบริบทที่ต่างของที่นี่ ชุดปัญหาบางอย่างผมก็เพิ่งได้เรียนรู้ เท่าที่คุยกันผมพอประมวลปัญหาได้ดังนี้

อุบัติการณ์เบาหวานความดัน ๑ ต่อ ๖ ซึ่งก็หมายถึง อ.เชียรใหญ่ มี ประชากร ๖๐,๐๐๐ คน มีผู้ป่วยเบาหวานความดัน ๑๐,๐๐๐ คน ซึ่งข้อมูลน่าตกใจ - - -ผมคิดว่างาน health promotion อาจต้องเข้มข้น
การเปลี่ยนนาข้าว เป็นนากุ้ง พร้อมกับเกิดนากุ้งร้างจากสารเคมีเข้มข้น ๑ ใน ๓ ส่วน ถูกทิ้งไว้ปล่อยร้าง เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงรำคาญ ทั้งนี้ชาวบ้านได้ทิ้งนาร้าง ไม่ได้ทำนาเหมือนในอดีตถึง ๗๐,๒๕๘ ไร่ (ตัวเลขนี้อ้างอิงจาก ศูนย์ข้อมูล จ.นครศรีธรรมราช)
ป่าพรุ ถูกทำลาย ระบบนิเวศที่ขาดความสมดุล ความสมบูรณ์ของ พรุ หายไป ซึ่งหมายถึง แหล่งชีวนิเวศที่หายไป แหล่งอาหารชุมชนหายไป อ.เชียรใหญ่ อ.ปากพนัง อ.หัวไทร ส่วนหนึ่งอพยพออกไปทำงานต่างจังหวัดในหัวเมืองใหญ่ๆ เหลือแต่ผู้สูงอายุและเด็ก
นาข้าว มีน้ำเค็มเอ่อท่วม ทำให้เกิดปัญหาดินเสื่อมสภาพ
พืชเชิงเดี่ยว เช่นปาล์ม ทำให้ระบบเกษตรเดิมของชุมชนเสียไปพร้อมกับการหายไปของสวนสมรม
ปัญหาอื่นๆ

ผมสนใจทุนของพื้นที่เหล่านี้มากกว่า เรายังไม่ได้คุยกัน แต่ที่สังเกต เห็นพื้นที่สีเขียว เห็นศักยภาพที่ยังมีอยู่ ทุนเหล่านี้เองที่คนทำงานพัฒนา ชุมชนต้องมาช่วยกันระดมความคิดในการวางแผนพัฒนา พลิกฟื้น วิกฤติที่เกิดขึ้นเป็นโอกาส ชุมชนต้องพึ่งตนเองมากขึ้น เพราะวันนี้เราต้องคิดว่า การพึ่งตนเอง น่าจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด ผมยังคิดว่าพอทำได้

จริงๆเมื่อคืนหลังจากสนทนากับคนพื้นที่ ที่ชายเลจนมืดค่ำ ยุงชายเลก็มาไล่ (ส่วนใหญ่เป็นยุงรำคาญ) ต้องกลับที่พัก เพื่อพักผ่อน เช้ามืดต้องเดินทางไปสงขลา หาดใหญ่ต่อไป

รำพึงกับตัวเองว่า "พรุ่งนี้ก็เช้าแล้ว" ...

ผมปลดปล่อยความคิดที่ล่องลอยไว้เพียงเท่านี้ ผมโบกมือลาเมืองคอนในวันรุ่งขึ้น

เขียนใน GotoKnow โดย จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร
ใน The ultimate leader

คำสำคัญ (Tags): #นครศรีธรรมราช#พัฒนาชุมชน#อ.ปากพนัง#อ.เชียรใหญ่#แหลมตะลุมพุก

หมายเลขบันทึก: 183038เขียนเมื่อ 18 พฤษภาคม 2008 06:54 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 19:04 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่าน

ความเห็น (47)

แก้ว..อุบล จ๋วงพานิช

เขียนเมื่อ 18 พฤษภาคม 2008 07:14 น. ()

ตามมาเยี่ยมพื้นที่ด้วยค่ะ

พี่คุยกับอาจารย์แพทย์ท่านหนึ่ง..บอกว่า

สาเหตุของเบาหวาน ส่วนหนึ่งน่าจะมาจากการดื่มกาแฟ ดื่มชาเย็น ฯลฯ

ซึ่งร้านขายกาแฟสด มีเกลื่อนทุกปั๊มน้ำมัน เข้าไปถึงหมู่บ้าน ชาวบ้านส่วนมากดื่มกแฟ ซึ่งอุดมด้วยน้ำตาล ครีม ดื่มทุกวัน

ต่อไปทั่วประเทศไทย คงพบคนที่เป็นเบาหวานทุก 5 คน

จตุพร วิศิษฏ์โชติอังกูร