มาต่อตอนที่ ๒ ตอน "จับภาพ KM คนนอกระบบ แม่ฮ่องสอน (๒)"

หลังจากที่พวกเรา ไปที่ ศบอ.ปายแล้ว ได้สัมภาษณ์ท่านหัวหน้า ศบอ.ปาย และได้แลกเปลี่ยนกับ บรรรดาอาจารย์ที่นี่แล้ว พอเห็นกระบวนการที่วางแผนการแก้จนอย่างน่าสนใจ...สิ่งหนึ่งที่ประจักษ์ชัด

ท่าน หน.ศบอ. บอกว่า ต้องลงไปดูในพื้นที่จริง ที่บ้านโป่ง ต.เวียงเหนือ อ.ปาย ว่าตรงนั้นมี "ของดีที่อยากอวด"

อาจารย์สุรินทร์ หมูคำ ได้พา ไปที่ บ้านโป่ง ตามคำท้าทาย ในช่วงเย็นย่ำของวัน..

บรรยากาศช่วงเย็นที่ปาย ยังคงสงบร่มเย็น เห็นภาพวิถีชาวบ้านตลอดสองข้างทาง วิถีที่ไม่เร่งรีบแบบนี้ คนเมืองคงอิจฉาพวกเรา

ไม่นานพวกเราก็มาถึง บ้านพ่อกำนัน เห็นอาจารย์สุรินทร์ บอกว่า ได้นัดพบปะชาวบ้านกันที่นี่ อาจารย์ผุสดี ช้ามะเริง อาจารย์ กศน.ที่ทำงานคลุกคลีกับชุมชนที่นี่ เดินทางเข้ามาสมทบ ชาวบ้านทยอยเข้ามาสบทบเรื่อยๆ วงสนทนาก็เริ่มต้นขึ้น

"ของดีที่อยากอวดของชุมชน ก็คือ การสร้า้งอาชีพที่เหมาะสมกับชุมชนที่นี่  ถึงแม้จะไม่ได้รายได้เพิ่มเติมอะไรมาก แต่สิ่งที่เกิดขึ้นตอนนี้คือ ชุมชนลดรายจ่าย และ มีกระบวนการคิด อาชีพอื่นๆที่สามารถจะสร้า้งมูลค่าเพิ่มจากผลผลิต จากทุนที่พวกเขามีอยู่ " อาจารยผุสดี เอ่ยถึง..เรื่องราวเบื้องต้นให้พวกเราฟัง

อาจารย์ผุสดี ช้ามะเริง (ครูแตน) กำลังเล่ารายละเอียดของกระบวนการให้พวกเราฟัง

ที่บ้านโป่ง มีกลุ่มอาชีพ เพาะเห็ดฟาง และกลุ่มเย็บเสื้อไต(ไทยใหญ่) เป็นกลุ่มหลักๆสองกลุ่ม ที่มีการผลักดันจาก ศบอ. ภายใต้ความต้องการของกลุ่มชุมชนเอง

พี่สาวคนหนึ่ง ในวงสนทนา เป็นหนึ่งในสมาชิกของกลุ่มบอกว่า "อยากทดลองทำดู ตอนแรกก็ไม่ค่อยมั่นใจ แต่อาจารย์ผุสดี ท่านได้มาแนะนำเรื่อง การเพาะเห็ด เราก็มองว่า เห็ดเป็นอาหารที่เราชอบกิน และที่สำคัญเรารับเห็ดพวกนี้จากเชียงใหม่ หากเราไม่ได้ปลูก เพาะ เอง ก็เลยสนใจทดลองทำดู

ตอนแรก ทำแปลงเห็ดฟาง ได้สองวัน ก็มาดู สี่วันก็มาดูอีก ไม่มีเห็ดขึ้น ก็เริ่มท้อใจ แต่พอวันที่ เจ็ดเริ่มมีเห็ดเล็กๆแทรกขึ้นมา ให้เห็นพวกเราดีใจกันมากเลย ก็เลยบอกให้อาจารย์ผุสดีมาถ่ายรูป เพราะความดีใจ ไปทางไหนก็มีคนคุยเรื่องเห็ด

สมัยก่อนก็มีเวลาว่างเยอะ ไม่ได้ทำอะไร ตอนนี้ทุกบ้านที่เป็นสมาชิก ก็เพาะเห็ดได้มีเห็ดขายบ้างกินบ้าง พี่คิดว่าดีมากเลย.."

พี่สาวคุยให้ฟังอย่างตื่นเต้น เรื่อง "ความสำเร็จในการเพาะเห็ดฟาง"

อาจจะดูเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่กระบวนการที่อาจารย์ผุสดีนำลงไปในชุมชน น่าสนใจ เพราะก่อนที่จะคิดอาชีพต่างๆลงไป มีการพูดคุยกับชาวบ้านอย่างต่อเนื่องหลายครั้ง ดูงานก็หลายครั้ง ก่อนที่จะตัดสินใจทดลองทำดู..ไม่ลองไม่รู้ อาจารย์บอกอย่างนั้น

จากเพาะเห็ดฟาง สู่ การเย็บผ้าไทยใหญ

่

กลุ่มเย็บผ้าไตใหญ่ ก็เป็นสมาชิกของชุมชนที่มีความสนใจที่คล้ายคลึงกันอีกกลุ่มหนึ่ง ปัจจุบันการเย็บเสื้อไต ไม่เพียงพอกับความต้องการของตลาด เหตุเพราะ การเย็บ การปักใช้เวลามาก กว่าจะได้เสื้อ ๑ ตัว ผู้ตัดเย็บและปัก ต้องอาศัยทักษะ มาก...กลุ่มนี้จึงจำกัดเฉพาะสมาชิกไม่กี่คนที่สนใจ

ทั้งสองกิจกรรม เป็นเหมือนการเริ่มต้น ที่ชาวบ้านคิดกิจกรรมแก้จนขึ้นมา โดยมี ศบอ.ปาย เป็นผู้สนับสนุนกระบวนการ

หากถอดกระบวนการโดยละเอียดแล้ว ความมีชีวิตชีวา ในการทำกิจกรรมในหมู่บ้าน ชุมชน กศน.มีบทบาทเป็นอย่างมาก

การปรับเปลี่ยนบทบาทของ กศน. ในเรื่องการจัดการศึกษา อาจต้องดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง และมุ่งเป้าไป ในเรื่องการจัดการความรู้ของชุมชน ตามปรัชญา "การศึกษาตลอดชีวิต"

เรื่องราวดีๆยังมีอีกมาก ที่ คนนอกระบบ ที่ปายได้สรรค์สร้าง...ในโอกาสหน้าจะได้นำมาเล่าสู่กันฟังอีก

"น้อยก็หนึ่ง

เล็กแต่งาม

ศบอ.ปาย "