เราต่างเคยได้ฟังมา เกี่ยวกับพุทธทำนายที่ว่า ศาสนาพุทธจะมีอายุยืนยาวในโลกเพียง ๕,๐๐๐ ปี จากนั้นก็จะสูญสลาย

คุณคิดยังไงกับสิ่งที่ได้ยินมานี้คะ

เท่าที่ดิฉันศึกษา พบว่ามีความคิดแยกเป็นสองสาย คือสายหนึ่งเชื่อว่าพระศาสนาจะเสื่อมสลายในเวลานั้นจริงๆ เพราะทุกอย่างล้วนเป็นอนิจจัง ย่อมมีการเกิด ตั้งอยู่ และดับไป แต่อีกสายเชื่อว่า พระศาสนาจะดำรงอยู่ไปตลอด เพราะมีพุทธพจน์ที่ตรัสต่อภิกษุที่ว่า หากภิกษุปฏิบัติชอบ โลกจะไม่ว่างจากพระอรหันต์เลย

(ทวยเทพฟ้อนรำด้วยความยินดีหลังจากที่พระพุทธองค์ตรัสรู้)

แล้วชาวบ้านอย่างเราจะเชื่อทางไหน ?

สังเกตไหมคะ พระองค์ใช้คำว่า โลกจะไม่ว่างจากพระอรหันต์ ไม่ใช่คำว่าพุทธศาสนาจะดำรงอยู่ตลอดไป เหตุเพราะพุทธศาสนาเป็นเรื่องเกี่ยวกับกฎเกณฑ์ธรรมชาติ พระพุทธองค์จะอุบัติหรือไม่ กฎเหล่านั้นก็ยังคงมี และดำรงอยู่ พระองค์เพียงทรงค้นพบ แล้วนำมาเปิดเผย

หรือนี่อาจเป็นคำตอบคะ หากทุกสิ่งเกิด ตั้งอยู่ ดับไป จริง ก็คงมีสิ่งใหม่ที่ใจความเดียวกัน เกิด ตั้งอยู่ ดับไป แล้วเกิด ตั้งอยู่ ดับไป อย่างนี้เวียนไปเรื่อยๆ ตราบใดที่กฎแห่งธรรมชาติยังดำรงอยู่

เลิกคิดเรื่องนั้นดีกว่าค่ะ เรามาช่วยกันหาเหตุผลดีกว่านะคะ ว่าทำไมพุทธศาสนาจึงไม่เสื่อมถอย และทำอย่างไร เราจึงจะเสริมสร้างศรัทธาในพระศาสนาให้เพิ่มขึ้นได้

ท่านพุทธทาสได้บรรยายว่าเหตุที่พุทธศาสนาเสื่อมถอย ก็เพราะการกระทำต่างๆที่ดิฉันอยากเรียกว่า การเติมเปลือก และการไม่สอนแก่น

นั่นคือมีการเติมพิธีการต่างๆลงไปในพิธีกรรมทางศาสนา ศาสนาทุกศาสนาต้องมีเปลือกหุ้มแก่น เพื่อให้เนื้อตัวของศาสนาดำรงอยู่ได้ เพราะคนส่วนใหญ่ยัง หลับ อยู่ จึงยังหลงในพิธีกรรมที่ช่วย เรียก ความศรัทธา เมื่อคนศรัทธาแล้ว จึงจะรับหลักธรรมมาปฏิบัติทั้งในแง่ศีลธรรม ที่ช่วยให้คนอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข และแง่จุดสูงสุดของศาสนา ที่ทำให้ปัจเจกบุคคลหลุดพ้นจากการเวียนว่าย

(ท้าวสหัมบดีพรหมทูลอาราธนาให้เผยแพร่พรธรรมวินัย ให้ชาวโลกได้มีโอกาสพ้นทุกข์บ้าง)

แต่หากไม่มีการสอนแก่น ชาวพุทธก็รู้แต่ในแง่ศีลธรรมและพิธีการ นานๆเข้า ก็กลายเป็นสีลพัตตปรามาส และบูชาด้วยการสวดอ้อนวอน แทนการปฏิบัติตรง บูชาพระพุทธรูปแบบเทพเจ้า เข้าใจว่าพระพุทธรูปสามารถดลบันดาลสิ่งต่างๆให้ ไม่ใช่บูชาที่เป็นรูปแทนพระพุทธองค์ บูชาที่ทรงค้นพบหนทางพัฒนาจิตจนถึงจุดสูงสุดมาสู่มนุษย์ ให้มนุษย์หลุดพ้นจากความงมงาย

ท่านเล่าว่า มีการคัดค้านท่าน ไม่ให้เอาเรื่อง อิทัปปัจจยตา, อนัตตา, สุญญตา, มัชฌิมาปฏิปทา มาสอนชาวบ้าน เพราะ สูง เกินไป

แต่ปัจจุบันนี้ คำเหล่านี้ รู้กันดีในหมู่ฆราวาสผู้ศึกษา เราหลายๆคนจึงเป็นหนี้ท่าน เพราะไม่อย่างนั้น เราคงรู้จักแต่การทำบุญทำทานตามบุญกิริยาวัตถุ การไปสวรรค์ นรก แล้วก็คงวนเวียนอยู่อย่างนั้น ไม่รู้จักคำว่า ว่าง ไม่รู้จักการศึกษาที่จะพัฒนาจิตให้บรรลุจุดสูงสุด ซึ่งนั่นก็คือ นิพพาน

เราลองมองการสูญสลายของศาสนาพุทธในอินเดีย มาเป็นอุทาหรณ์ เพื่อหาทางป้องกันเหตุการณ์นั้นเกิดในบ้านเรากันหน่อยไหมคะ

ดร.สุชาติ หงษา เขียนไว้ว่าเหตุที่ศาสนาพุทธในอินเดียสูญสลายก็เพราะปัจจัยภายใน และปัจจัยภายนอก

(แม่พระธรณีบีบมวยผม ยืนยัยกุศลที่พระพุทธองค์เคยบำเพ็ญมา)

ปัจจัยภายในก็คือ

๑) ชาวพุทธใจกว้าง กลมกลืนไปกับสังคม ไม่สร้างกฏเกณฑ์ของตนเองจนลืมหลักของตนเอง

๒) ลืมเรื่องหลักกรรม หวังพึ่งการดลบันดาลของเทพจนตนเองเสียหลัก

๓) เมื่อมีวันสำคัญทางศาสนา ชาวพุทธก็วางเฉย ไม่ไปร่วม ปล่อยให้เป็นหน้าที่ของพระ

๔) เมื่อมีเหตุไม่ดีเกิดขึ้นเพราะพระภิกษุ ชาวบ้านไม่พิจารณาว่ามีการทำผิดเป็นรายๆไป แต่เหมารวมว่าพระผิด เลยเลิกนับถือพระ

๕) ชาวพุทธไม่มีข้อปฏิบัติประจำตัวที่ชัดเจนเหมือนศาสนาอื่น นานๆเข้าก็ย่อหย่อน จนถูกกลืนไปหมด

๖) พระสงฆ์สมัยนั้นได้รับการอุปถัมภ์จนสุขสบาย จึงย่อหย่อนในธรรมวินัย บ้างก็เหินห่างจากประชาชน จนไม่ได้เป็นที่พึ่งแก่ปวงชนอีกต่อไป

ปัจจัยภายนอกคือ ศาสนาอื่นใจไม่กว้างเหมือนพุทธ พยายามกำจัดให้หมดไป ไม่ว่าจะศาสนาฮินดูที่พยายามกลืนพุทธ หรืออิสลามที่บังคับขืนใจชาวพุทธเราให้กลายเป็นชาวอิสลามเขา พุทธศาสนาที่ประดิษฐานในอินเดียได้ ๑,๗๐๐ ปี จึงต้องอวสาน

แล้วพุทธศาสนาในไทยล่ะคะ จะดำรงอยู่ได้นานกี่ปี

เรามาช่วยกันแสดงความเห็นหน่อยดีไหมคะ ว่าทำอย่างไร หลักธรรมของศาสนาพุทธจึงจะดำรงอยู่ได้ เป็นที่พึ่งแก่ลูกหลานเราไปแสนนาน อยากอ่านความเห็นของคุณจังค่ะ

........................................................

อ้างอิงเรื่องและรูป

พุทธทาสภิกขุ ประณิธาน ๓ ประการของพุทธทาส ธรรมสภา ๑/๔ ๕ ถนนบรมราชชนนี กรุงเทพ

ดร.สุชาติ หงษา ประวัติศาสตร์พระพุทธศาสนา สำนักพิมพ์ศยาม ๑๑๗ ๑๑๙ ถนนเฟื่องนคร กรุงเทพ

เหม เวชกร สมุดภาพพระพุทธประวัติ ธรรมสภา 35/270 จรัลสนิทวงศ์ 62 บางพลัด บางกอกน้อย กรุงเทพ

เสถียรพงษ์ วรรณปก ราชบัณฑิต สิ่งแรกในพระพุทธศาสนา เกษมอนันต์พริ้นติ้ง 02-809-7452-4