ต่อเนื่องจาก คุยกับคนไข้...สะท้อนใจตัวเอง (อาจจะต้องย้อนไปอ่านอีกบันทึกนะครับ...เพราะถ้าเล่าใหม่จะยาวเกินไป)

คุณป้าที่ดูแลกันมา 2 ปี ผมประเมินว่าน่าจะเป็นช่วงสุดท้ายของชีวิตน่าจะเสียชีวิตใน 2 สัปดาห์ (last hour of life) ซึ่งบังเอิญว่าผมจะต้องไปดูงานที่อังกฤษตั้งแต่ 6-29 ตุลาคม ดูงานผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่ประเทศอังกฤษ  ซึง่คิดว่าอาจจะไม่ทันได้ดูแลผมรู้สึกเป็นห่วงก็เลยไปเยี่ยมบ้านในเช้าวันที่ 6 ก่อนที่จะขึ้นเครื่อง ผมได้พูดคุยกับลูกสาวคนไข้ที่มาจากทางภาคใต้...ถึงวิธีดูแลและฝากบอกน้องชายด้วยว่า "ช่วงนี้น่าจะเป็นช่วงที่สำคัญ" ก่อนผมจะกลับ รพ.

ผมบอกป้าว่า "ผมจะไปอังกฤษ 3 สัปดาห์ ป้าจะรอผมไหม"

ป้าไม่พูดอะไร ได้แต่ยิ้มแล้วพยักหน้า (ในใจผมคิดว่า...การเจอกันครั้งนี้น่าจะเป็นครั้งสุดท้าย)

คืนวันนั้น ลูกชายป้าโทรหาผมตอนที่ผมรอขึ้นเครื่อง

ลูกชายป้า "จากสายตาหมอ หมอว่าแม่จะอยู่ได้นานเท่าไหร่ครับ"

ผม"ผมไม่แน่ใจว่า..ผมจะกลับมาทันเจอป้าอีกไหม เลยไปเยี่ยมป้าก่อนเดินทาง"

"ช่วงนี้สำคัญมากนะครับ..สิ่งที่ทำให้กับแม่ เช่น กอด หอมแก้ม มันทำให้ป้ามีความสุขมาก"

"ผมบอกป้าว่า..พี่ก็พยายามดูแลคุณแม่เต็มที่ถึงภาระจะมากมายก็ตาม"

ลูกชายป้า " ผมเชื่อว่าหมอจะต้องกลับมาทัน"

ผมกลับมาถึงเมืองไทยก็ต้องแปลกใจว่า คุณป้ายังอยู่ครับ

ผมไปเยี่ยมคุณป้าวันอังคารที่ 3 พ.ย. คุณป้าผอมไปมากและหลับตลอด ผมสัมผัสมือป้า ซักพักป้าลืมตา

ผมถามป้าว่า "จำผมได้ไหม"

แกส่ายหน้า...ผมได้กลิ่นที่เฉพาะมาก ๆ ของคนไข้ที่ใกล้เสียชีวิตจากลมหายใจของป้า (กลิ่นไม่เหม็น....ผมบอกไม่ถูกเหมือนกันนะว่ากลิ่นเหมือนอะไร....ทางการแพทย์กลิ่นนี้เรียก fetor hepatis...เป็นกลิ่นที่บอกว่าการทำงานตับล้มเหลว)  คิดว่าคงเป็นสาเหตุให้แกซึม

ผม "ผมหมอโรจน์ที่ดูแลป้ามา 2 ปี เพิ่งกลับจากอังกฤษเลยรีบมาเยี่ยม"...แกพยักหน้าแล้วยิ้มที่มุมปาก

ผมตัดสินใจนำจิตป้า เพราะคิดว่าน่าจะเป็นสิ่งที่ผมทำได้ดีที่สุดในสถานการณ์แบบนี้ ผมวางมือที่ตรงไหล่ของคุณป้าสัมผัสแผ่วเบาแล้วตั้งจิตให้นิ่ง...แล้วพูดอย่างมีสติว่า

"ป้าครับ...ถ้าคุณป้าเหนื่อยอาจจะไม่ต้องพูดอะไรก็ได้นะครับ แต่อยากให้ตั้งใจฟังผมดี ๆ"

"ช่วงเวลานี้เป็นช่วงเวลาที่สำคัญมาก...หมออยากให้ป้านึกถึงแต่คุณงามความดีที่เคยทำมา....ป้าดูแลลูกได้ดีมากจนลูกได้ดีมีหลักมีฐานทั้ง 2 คน ป้าเป็นครูที่ดูแลเด็ก ๆ อย่างทุ่มเทมาตลอด....เป็นที่รักของญาติพี่น้อง"

"หมออยากให้ป้าปล่อยวางความทุกข์..ความกังวลทุกอย่างลง...ปล่อยให้จิตใจสงบ ผมให้กำลังใจป้าเสมอนะครับ"

ป้าพยักหน้าแล้วหลับตา หลังจากผมเดินทางกลับได้ 2 ชั่วโมง...ป้าดวงจันทร์เสียชีวิตอย่างสงบที่บ้าน ผมได้มีโอกาสไปงานศพของป้าในวันนี้ร่วมกับทีมพยาบาลและทีมสถานีอนามัยท่าสายลวดที่ร่วมดูแลผู้ป่วยร่วมกัน

พี่ออ(หัวหน้า สอ.ท่าสายลวด) ซ้าย และพี่ใจ(พยาบาล PCU แม่สอด) ขวา

 พี่ออ พี่มดและน้องหนุ่ย เจ้าหน้าที่ สอ.(ซ้ายไปขวา)

พวกเราร่วมเป็นเจ้าภาพในงานศพนี้.... 

ผมเจอลูกชายป้า ในงาน ผมบอกกับเขาว่า "เหนื่อยหน่อยนะครับพี่"

สีหน้าลูกชายดูมีแววตาของความโล่งใจที่ได้ดูแลแม่จนถึงที่สุด

"แม่ผมรอหมอจริง ๆ ด้วย เห็นไหมละครับ"

ผมนึกในใจว่า "พี่นี่เก่งนะ...คาดการแม่นกว่าผมอีก"

ผมไหว้ศพป้าและได้คุยกับพี่สาวป้า

พี่สาวป้า"ก่อนเขาจะไป เขาพนมมือ...เขาไปสงบมาก ค่อย ๆ หายใจช้าลง...ฉันก็บอกขออโหสิกรรมซึง่กันและกัน ฉันเฝ้าดูจนเขาหยุดหายใจ...เขาไปแล้วจริงๆ"

ผมเองก็รู้สึกตื้นตันใจที่ป้าให้โอกาสได้พบแกในวันสุดท้ายของชีวิต....ขอให้ป้าไปสู่สุขคตินะครับ.....บทเรียนที่ป้าให้ผม ทำให้ผมรู้ว่า "แม่มีความหมายต่อลูกขนาดไหนโดยเฉพาะวันที่แม่จากเราไป....ผมโชคดีเหลือเกินที่แม่ผมยังมีชีวิตอยู่