เมื่อ 3 วันก่อน คุณนง จากกองทุนพัฒนาระบบบริการเฉพาะโรค (โรคมะเร็ง) สปสช.โทรถามผมเรื่องปัญหาการใช้ morphine ผม list ไป แค่ 2 เรื่องคือ

1.ปัญหาการขาด morphine ออกฤทธิ์เร็วที่ยังไม่ถูกกระจายมายัง รพ.ทั่วไป- รพ.ชุมชน

2.ยาฉีด morphine ที่ขาด stock เป็นช่วงๆ ต้องใช้ pethidine แทนซึ่งอันนี้ตามตำราว่าผิดแต่ผมก็จนใจ

2 วันก่อน คุณ ไพรินทร์ พยาบาล โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชปัวโทรมาปรึกษาผมว่า คนไข้ rectal cancer ปวดมากไม่ยอมมา รพ. จะทำอย่างไรดี เพราะ MST หมด รพ.ผมเลยบอกว่าให้ใช้ morphine iV ผลิตเป็น morphine syr ไปก่อน

ในคืนนั้นผมได้ e-mail จากอาจารย์เต็มศักดิ์ เรื่องทางเครือข่าย palliative care ในโรงเรียนแพทย์จะทำหนังสือไปที่แพทยสมาคมฯ เรื่องการขาดแคลน morphine ซึ่งอยู่ท้ายบทความนี้

เมื่อวานผมมีคนไข้มะเร็งตับมารับยาที่ รพ. เริ่มเกิดปัญหาว่า morphine sustain release tablet ขนาด 10 mg หมด stock เหลือแต่แบบ 30 mg ที่ถ้าพูดง่ายๆ คือ ผมต้องใช้ยาทื่แรงขึ้น 3 เท่า ซึ่งยาขนาดต่ำมีประโยชน์ในช่วงแรกในการปรับยาที่บ้าน ถ้าคนไม่เคยใช้แล้วใช้ 30 mg ทีเดียวท่าจะหัวทิ่มแน่นอน

ผมเลยคิดว่าปัญหาเรื่องนี้เริ่มที่รุนแรงขึ้น ไม่รู้เพื่อน ๆ มีปัญหานี้กันบ้างไหมครับ....เล่าให้ผมฟังบ้างนะครับ

 เรื่อง ปัญหาการขาดแคลนยาระงับปวดสำหรับผู้ป่วย
เรียน นายกแพทยสมาคม

เนื่องจากในปัจจุบัน ได้เกิดภาวะขาดแคลนยาระงับปวดที่จัดอยู่ในกลุ่มวัตถุที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาทหลายชนิดและรูปแบบ และได้มีองค์กรและสมาคมวิชาชีพทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องทำเรื่องร้องเรียนไปยังสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา(อย.) ซึ่งเป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบเรื่องนี้โดยตรง แต่กลับยังมิได้ดำเนินการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรมและไม่ทราบกำหนดเวลาว่าจะแก้ปัญหาดังกล่าวได้เมื่อไร ส่งผลกระทบให้ผู้ป่วย โดยเฉพาะผู้ป่วยในระยะสุดท้ายที่จำเป็นต้องได้รับการดูแลรักษาตามอาการอย่างมีประสิทธิภาพ ต้องประสบกับความเจ็บปวดทุกข์ทรมานอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
    เครือข่าย palliative care ในโรงเรียนแพทย์มีความเห็นว่า หากยังปล่อยให้ปัญหาดังกล่าวไม่ได้รับการแก้ไขอย่างจริงจัง จะก่อให้เกิดผลกระทบต่อผู้ป่วยและครอบครัว รวมถึงมาตรฐานระบบสาธารณสุขของประเทศในภาพรวมอย่างรุนแรง เนื่องจากสิทธิที่จะได้รับการดูแลรักษาความปวด เป็นสิทธิขั้นพิื้นฐานที่มนุษย์ทุกคนพึงได้รับ และเป็นมาตรฐานสากลที่ทุกประเทศควรให้ความสำคัญเป็นลำดับต้นๆ จึงเห็นสมควรที่ท่านนายกแพทยสมาคม ในฐานะตัวแทนขององค์กรและสมาคมวิชาชีพทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง จะได้ทำหนังสือร้องเรียนไปยังผู้บังคับบัญชาของหน่วยงานนั้น ให้ชี้แจงการดำเนินการเกี่ยวกับยาระงับปวดกลุ่มดังกล่าว ได้แก่ มอร์ฟีนชนิดออกฤทธิ์เร็วและออกฤทธิ์ช้า ยาระงับปวดทดแทนอื่นๆ แต่ละขนาดปริมาณยาและรูปแบบต่างๆ ในประเด็นดังต่อไปนี้ เพื่อจะได้ชี้แจงแก่สาธารณชนต่อไป
    ๑. ระยะเวลาในการแก้ปัญหาขาดแคลนยาที่กำลังเกิดอยู่ในปัจจุบัน
    ๒. มาตรการป้องกันภาวะขาดแคลนยาในอนาคต
    จึงเรียนมาเพิ่อโปรดพิจารณาดำเนินการต่อ จักเป็นพระคุณยิ่ง