ธรรมาสน์เสาเดียว....   เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ผมสนใจเป็นพิเศษ  และยิ่งได้รับฟังข้อมูลจากท่าน ผอ.ศักดิ์พงศ์  หอมหวล (เม็กดำ 1)  ก็ยิ่งทวีความสนใจขึ้นเท่าตัว  หรืออาจเป็นแรงส่งจากครั้งหนึ่งในสมัยที่ผมบรรพชาเป็นสามเณรเคยได้ขึ้นนั่งธรรมาสน์ “เทศน์ใบลาน”  ในบุญเดือนสี่ (บุญผะเหวด)  เลยยิ่งสะกิดเตือนให้ผมสนอกสนใจในเรื่องนี้มากก็เป็นได้...

   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">วันที่  10  เมษายน  ผมพร้อมคณะไปเยือนชุมชนเม็กดำตามภารกิจที่สะท้อนไว้ในบันทึกที่แล้ว  …</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p>   </p><p> </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ธรรมาสน์เสาเดียวของที่นี่  บอกเล่าเป็นเสียงเดียวกันว่าสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2491 และเฉพาะในภาคอีสานเท่าที่รู้มาอย่างไม่เป็นทางการมีพบเห็นที่จังหวัดมุกดาหารและกาฬสินธุ์  </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ครั้งหนึ่งท่าน ผอ.ศักดิ์พงศ์ ฯ    เคยได้แสดงเจตนารมณ์ในการที่จะบูรณะธรรมาสน์เสาเดียวต้นนี้เป็นอย่างมาก  </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">แต่เป็นที่น่าเสียดายว่าลวดลายเหล่านั้นได้ลบเลือนไปจนสิ้น  คงมีก็แต่ลวดลายใหม่ ๆ  ที่ชาวบ้านช่วยกันเขียนแต้มประดับไว้เป็นสีสันหยาบ ๆ  ตามประสาที่พึงทำได้</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ดังนั้นในตอนนี้,  สิ่งท่าน ผอ.เม็กดำ  กับชุมชนพึงปรารถนาที่สุดก็คือการสร้างธรรมาสน์เสาเดียวขึ้นมาใหม่  เป็นเสมือนการจำลองจากธรรมาสน์อันเดิมในทุกรูปแบบ  ดังนั้นจึงจำเป็นต้องอาศัยบุคลากรจากมหาวิทยาลัยไปช่วยดำเนินการในการร่วมเสวนาแลกเปลี่ยนกับชาวบ้าน  เพื่อถอดปากคำประวัติศาสตร์อันเป็นข้อมูลปฐมภูมิจากชาวบ้านให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p>    </p><p> </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมไม่มีความรู้เรื่องนี้เลย…  แต่เห็นว่าแรงใจอันกล้าแกร่งของท่าน  ผอ.ศักดิ์พงศ์ฯ   ยิ่งใหญ่นัก  จึงคิดที่จะสานฝันของท่านให้เป็นจริง  อีกทั้งสิ่งที่เกิดขึ้นก็เป็นประโยชน์ต่อชุมชนอย่างแท้จริงจึงไม่ลังเลที่จะลงไม้ลงมือประสานสิบทิศขอความช่วยเหลือจากภาคฝ่ายต่าง ๆ </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">เป็นความโชคดีของผมที่คณาจารย์ผู้รู้จากมหาวิทยาลัย  ไม่ว่าจะเป็น  โครงการจัดตั้งพิพิธภัณฑ์ ,  สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน หรือแม้แต่คณะสถาปัตยกรรมฯ  ก็เทใจที่จะเป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมครั้งนี้  อาทิ  อาจารย์ทม  เกตุวงศา อาจารย์สันทนา  ภิรมย์เกียรติ  ซึ่งต่างก็ลงพื้นที่ศึกษาข้อมูลอย่างเอาการเอางาน</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">   </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ธรรมาสน์เสาเดียว  ถือเป็นภาพสะท้อนภูมิปัญญาด้านสถาปัตยกรรมและจิตรกรรมของชาวบ้านที่ล้ำค่าเสมอ  เรื่องราวที่เขียนเป็นลายสีสื่อสะท้อนวิถีความเชื่อ ความศรัทธาในทางพระพุทธศาสนาอย่างแรงกล้า  โดยเฉพาะที่เราเห็นอย่างเลือนลางและบางเบานั้นเป็นภาพชูชกในมหาชาติ  ขณะที่หลังคาธรรมาสน์ก็ถูกทอสานขึ้นจากไม้ไผ่อันคงทน – ผ่านพ้นการสึกกร่อนมาอย่างเหลือเชื่อ</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">และแน่นอนที่สุดว่า…  สุดท้ายปลายฝันของพวกเราก็คือการสร้างธรรมาสน์เสาเดียวขึ้นมาใหม่  โดยการคงรูปลักษณ์ให้เหมือนเดิมทุกอย่าง  ทั้งขนาดและเนื้อหาอันเป็นภาพเขียน  ซึ่งท้ายที่สุดธรรมาสน์เดิมก็จะได้รับการอนุรักษ์เป็น “ห้องเรียน”  ของชุมชนและสังคมสืบไป</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>     <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ณ  บัดนี้  ความฝันของท่าน ผอ.ศักดิ์พงศ์ฯ  และชาวบ้าน  กลายมาเป็นส่วนหนึ่งของการเรียนรู้ของผมและชาว มมส  อย่างสนิทแน่น  </p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>   <p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal">ผมฝันและเฝ้าฝันที่จะเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อนเช่นนั้น  ยิ่งมีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถในด้านนี้มาเป็นแรงกายและแรงสมอง  ผมยิ่งมั่นใจว่าภารกิจเหล่านี้จะลุล่วงไปได้ด้วยดี</p><p style="margin: 0cm 0cm 0pt" class="MsoNormal"></p>   <p>โปรดรออีกสักระยะนะครับ…  ผมและทีมงานจะไปเยือนที่นั่นอีกครั้ง  ไปเพื่อทำความฝันของคนที่นั่น  หรือแม้แต่ความฝันของผมเองให้เป็นรูป - เป็นร่าง – มีชีวิต  และมีลมหายใจ</p><p></p>