วันหยุดปิยมหาราช ๒๓ ตุลาคม ที่ผ่านมา ผมไปช่วยน้องสุทธิพงศ์.. อ.นพ.สุทธิพงษ์  ทิพชาติโยธิน จัดกิจกรรมจริยธรรมสัญจร ให้แพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู ม. สงขลานครินทร์ ท่ี หาดแก้วรีสอร์ต สงขลา

หัวข้อที่ผมรับผิดชอบ คือ ทักษะการสื่อสาร ด้วยกิจกรรมบทบาทสมมุติ

ความที่มีน้องแพทย์ประจำบ้าน แพทย์ใช้ทุนสาขานี้ทั้ง ๓ ปี แค่ ๖ คน จึงเป็นกลุ่มเล็กที่สุดที่ผมเคยจัดกิจกรรมให้ แต่ชอบมาก เพราะจัดการง่าย และได้ประสบการณ์กันเต็มที่ ที่ไม่ชอบเอามากๆ ก็คือ คนขอให้จัดเรื่องทักษะการสื่อสาร แต่คนเข้าครึ่งร้อย ก็ไม่รู้จะไปทำได้ยังไง

น้องหมอกลุ่มนี้สนิทสนมกันดีอยู่แล้ว ผมจึงไม่ต้องเสียเวลา..ทำความรู้จัก จึงเริ่มนำเข้าเรื่อง เปิดใจ กันเลยเป็นกิจกรรมแรก

ผมใช้คลิป Imagine จากภาพยนตร์ชุดเรื่อง Glee เป็นตัวกระตุ้น อันนี้ผมได้มาจาก อาจารย์สกล ที่เป็นคนเอามาเผยแพร่ ผมชอบเพราะเป็นเรื่องของการสื่อสาร ข้อจำกัด การเปิดใจ และการร่วมใจกันทำเรื่องใดเรื่องหนึ่งด้วยกัน

หลังจากนั้นเราใช้กระบวนการสุนทรียสนทนากลายๆ เล่าความรู้สึกที่มีต่อคลิปดังกล่าว เพื่อฝึกการเปิดใจรับฟังคนอื่น การเรียนรู้ผ่านการฟัง

ก่อนจะเริ่มการแสดงบทบาทสมมุติ ผมย้ำเรื่อง พื้นที่ปลอดภัย เพื่อให้ทุกคนมั่นใจ จะได้เต็มที่กับประสบการณ์ ไม่ต้องคอยกังวลว่า จะทำได้ไม่ดี  กลัวจะสู้รุ่นน้องไม่ได้ และ พื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ ที่เราจะได้เปิดใจ เรียนรู้จากคำวิพากษ์วิจารณ์ของผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์

ความที่คนน้อย ผมก็เลยแจกบทให้ทุกคนได้แสดง มี ๓ กรณีที่อ. สุทธิพงษ์เตรียมไว้ก่อนแล้ว

- การรับฟังปัญหาของคนไข้และญาติ

- การให้ข้อมูลก่อนคนไข้ยินยอมรับการตรวจรักษา

- การบริบาลบรรเทาในคนไข้อัมพาต

แต่ละเรื่อง จะมีคนแสดง ๒ คน สำหรับน้องที่เหลืออีก ๔ คน ผมแจกงานให้สังเกตประเด็นต่อไปนี้ ประเด็นละคน

๑. ภาษาพูด การเริ่มต้น ปิดท้าย

๒. ภาษาพูด การตั้งคำถาม การทวนประโยค การสะท้อนความคิดความรู้สึกของคู่สนทนา

๓. ภาษากาย ท่าทาง

๔. อารมณ์

โดยแต่ละคนจะสลับหมุนเวียนกันแสดง สังเกตภาษาพูด ภาษากาย ผลัดเปลี่ยนกันไปไม่ให้ซ้ำกัน

ผมบอกน้องๆว่า ถ้ารู้สึกติดขัด อึดอัดตอนแสดง ก็ยกมือ ขอเวลานอกได้ แต่สุดท้ายก็ไม่มีใครใช้ตัวช่วยอันนี้ แถมผมยังต้องคอยเคาะระฆังให้เลิกแสดงได้แล้ว เพราะน้องแต่ละคนแสดงแบบ..เล่นไม่เลิก

แต่ละกรณี เราใช้เวลาตั้งแต่แสดง ฟังความเห็นของคนแสดง ผู้สังเกต ต่อด้วยความเห็นเพิ่มเติมของอาจารย์ที่นั่งอยู่รอบนอก กรณีละครึ่งชม.เท่านั้น รวมกับกิจกรรมเปิดใจตอนแรก ใช้เวลาทั้งหมด ๒ ชม.​พอดี