เมื่อวานไปทำงานที่บ้านพักคนชรา โดยมีนักศึกษาทันตแพทย์ ป. ตรี ตามไปดูงานด้วย

มีคนไข้คนนึงที่ผู้เขียนตรวจพบเมื่อ 2 อาทิตย์ที่แล้วว่าฟันปลอมบน (บางส่วน) แบบถอดได้หลวม และสกปรก จนเหงือกอักเสบและมีเชื้อราขึ้น (denture stomatitis /thrush) นอกจากนี้ยังพบว่าท่านไม่ถอดฟันปลอมตอนนอนด้วย (พบได้บ่อยมากค่ะในกลุ่มประชากรนี้)

[ภาพจาก nature.com]

[ภาพจาก dentalhealth.org.uk]

ก็ให้ยาหาทั้งบนเหงือกและบนฟันปลอมแล้วก็กำชับกับพยาบาลว่าให้ถอดฟันปลอมให้บ่อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ เช่นเวลาอยู่คนเดียวในห้อง ไม่ต้องเจอใคร ไม่ต้องทานอะไรก็ให้ถอด นอกจากนั้นให้แปรงให้สะอาดด้วยน้ำสบู่ธรรมดานี่แหละแล้วถอดฟันปลอมตอนนอนด้วย ให้เก็บแบบแห้ง ไม่ต้องแช่น้ำใดๆทั้งสิ้น เพราะจะทำให้เชื้อโรคขึ้นง่ายในสภาพแวดล้อมแบบนี้

นั้นคือเหตุการณ์เมื่อ 2 อาทิตย์ที่แล้วนะคะ

พอได้ consent for treatment กลับมาจากลูกสาวคนไข้ เมื่อวานก็กลับไป follow-up และ นัดจะพิมพ์ปากเพื่อเสริมฐานฟันปลอมที่หลวม (reline) ด้วย tissue conditioner เพื่อปรับสภาพเนื้อเยื่อให้ปกติก่อนทำการเสริมฐานถาวรในลำดับต่อไป

ปรากฎว่า....หาฟันปลอมเจ้าปัญหาไม่เจอแล้ว พยาบาลก็ไม่รู้ คนไข้ก็เป็น dementia ท่านบอกด้วยท่าทางอารมณ์ดี ว่าฟันปลอมเหรอ ก็ใส่อยู่นี่ไง ... เอ๊ะยังไง ก็เห็นๆอยู่ว่าไม่มี มีแต่ฟันธรรมชาติที่เหลืออยู่บางส่วน

น้องนักศึกษาที่ดูอยู่ก็ช่วยถามอีก ยายๆ ฟันปลอมบนหล่ะ ยายเก็บไว้ไหน ไปหาที่ห้องไม่เจอเลย

ยายชี้ไปในปากที่มีฟันเหลืออยู่บ้างว่า นี่ไงใส่อยู่ ไม่เคยถอดเลย แล้วก็ทำท่าเคี้ยวหงับๆให้ดู ต่อด้วยการหัวเราะร่วน

น้องนักศึกษาทำหน้าแบบว่า งงมากๆ ผู้เขียนก็ยิ้มแล้วก็เออออไปกับยายว่า เหรอยาย โอเคๆ แล้วก็หันมายิ้มให้น้องนักศึกษา แล้วน้องนักศึกษาก็หัวเราะออกมาในที่สุด คือเกิดมาก็คงไม่เคยเจออะไรแบบนี้มาก่อน : ) ทำเอางงกันไปทั้งคลีนิก

ผู้เขียนตรวจดูในปากของคุณยายก็พบว่าเหงือกที่อักเสบนั้นหายแล้วเป็นปลิดทิ้ง ตกลงวันนี้ก็ทำอะไรต่อไม่ได้ เพราะหาฟันปลอมไม่เจอ

สิ่งที่ผู้อ่านทำต่อไปคือ พลิกอ่านแฟ้มคนไข้ว่า นักโภชนาการประเมินภาวะโภชนาการและการรับประทานอาหารไว้อย่างไร

intake แต่ละมื้อมากหรืิอไม่ อาหารอ่อนเท่านั้น หรืิอ อาหารปกติ ระดับสารอาหารเป็นอย่างไร แล้วคนไข้มีความสุขในการทานอาหารหรือไม่

แล้วก็จะไปคุยกับลูกสาวของคนไข้ต่อว่าจะเอาอย่างไรต่อไปดี

ตอนนี้เหงือกหายแล้ว ไม่มีเชื้อราแล้ว ต้องการทำฟันปลอมใหม่หรืิอไม่ ถ้าทำก็ perfect ไปเลย

แต่ในขณะเดียวกันตอนนี้คุณยายทานข้าวได้ดีอยู่ ไม่มีภาวะขาดสารอาหาร นอกจากนั้นฟัน 4 ซี่หน้ายังอยู่เวลายิ้มก็ไม่หลอ ซี่ที่หายไปคือเขี้ยวขวาและ ฟันหลังทั้ง 2 ข้างบางซี่ แล้วท่านก็ยังคิดเสมอว่าท่านก็ยังมีฟันปลอมในปาก ประกอบกับฟันปลอมที่นี่แพงมากๆ ถ้าไม่ทำฟันปลอมใหม่แต่ว่าหมอมาตรวจคอยดูเพื่อประเมินสถานการณ์ให้ทุก 6 เดือน ก็ได้ ทางพยาบาลเองก็จะแจ้งหมอถ้าสังเกตว่าคนไข้มีปัญหาในการทานข้าวหรือเกิดถามถึงฟันปลอมขึ้นมา

โอยยย...ท่านเกิดมามีบุญจริงๆ มีปัญหาในสายตาคนอื่นๆ แต่สำหรับตัวเองไม่มีอะไรที่เป็นปัญหาเลย!

-------------------------------------------------------------------------------

คลิกเพื่ออ่าน:

เรื่องเล่าจากประสบการณ์การทำงานทันตกรรมผู้สูงอายุ (5)