อาจมองเทคโนโลยีเป็น 1 ใน 4 องค์ประกอบหลักของ KM (people, process, content, technology) ก็ได้   หรือจะมองเป็นตัวช่วย (enabler) ต่อกิจกรรม KM ก็ได้   โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อ KM ขององค์กรสมัยใหม่

         เทคโนโลยีเป็นตัวช่วยที่ช่วยการติดต่อสื่อสารระหว่างคน  ซึ่งจะส่งเสริมการแลกเปลี่ยนความรู้ภายในและภายนอกองค์กรเทคโนโลยีสำคัญได้แก่ portal, intranet และ extranet

Portal
         portal  เป็นเว็บไซต์ที่รวมเอาเว็บไซต์อื่น ๆ เข้ามาไว้ด้วยกัน   สำหรับให้พนักงานได้รับความสะดวกในการเข้าสู่แหล่งความรู้และการติดต่อสื่อสารทางอินเทอร์เน็ต   เมื่อพนักงานเข้าสู่ web portal ขององค์กร    ก็สามารถเข้าสู่ฐานความรู้ขององค์กรและสามารถท่องออกสู่เว็บไซต์อื่นที่สำคัญ ๆ ต่อการค้นหาความรู้สำหรับการปฏิบัติงาน   หรือต่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ภายในองค์กรและระหว่างองค์กรได้ทั้งหมด

         portal ทำหน้าที่เป็นประตูเพียงประตูเดียวที่เปิดออกสู่คลังความรู้ขององค์กร   และขณะเดียวกันก็เปิดออกสู่แหล่งความรู้ที่สำคัญต่อการปฏิบัติงาน

Intranet
         intranet ก็คือระบบอินเทอร์เน็ตที่ใช้ได้เฉพาะภายในองค์กร   ช่วยการติดต่อสื่อสาร   และช่วยให้บุคคลที่ได้รับอนุญาตสามารถเข้าถึงแหล่งข้อมูลและความรู้ขององค์กรผ่านระบบอีเล็กทรอนิกส์

         ตัวระบบอินทราเน็ตต้องมีการจัดระบบการจัดการเนื้อหา เอกสารและสารสนเทศ (management of content, documents & information) เพื่อทำให้ข้อมูลและสารสนเทศภายในอินทราเน็ตมีความทันสมัย  ตรงตามความต้องการและปลอดภัยต่อการถูกกลั่นแกล้ง

Extranet
         extranet ก็คือ intranet ที่ขยายขอบเขตการใช้งานออกไปนอก "กำแพง" (firewell) ขององค์กร   เพื่อให้พนักงานไปใช้จากบ้านหรือตอนเดินทางได้   รวมทั้งอาจเปิดให้คู่ค้าเข้ามาใช้ได้   ดังนั้นระบบป้องกันตัวเองจากการรุกรานจึงเป็นเรื่องสำคัญมากสำหรับเอ็กซทราเน็ต

ตัวอย่างเรื่องจริง
         หน่วยงานภาครัฐแห่งหนึ่งได้จัดให้มีอินทราเน็ต   ให้บริการสารสนเทศแก่เจ้าหน้าที่   หลังจากใช้งานไปได้ 12 เดือนก็มีการประเมินผลและทบทวน   มีการขยายขอบเขตบริการให้มี "พื้นที่แลกเปลี่ยนเรียนรู้" ของชุมชนแนวปฏิบัติ   เพื่อให้เอื้อต่อการสร้างความรู้ใหม่  อินทราเน็ตช่วยให้เกิดการริเริ่มเชิงวัฒนธรรม   ช่วยให้มีการเก็บสาระของการพูดคุยแลกเปลี่ยน  เรื่องเล่า และแนวความคิด   หลังจากนั้นอีก 12 เดือนก็ขยายเป็นเอ็กซทราเน็ต   เพื่อให้ผู้มีส่วนได้เสียของหน่วยงานสามารถเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนร่วมกับพนักงานของหน่วยงานได้   ดังนั้นระบบเทคโนโลยีสารสนเทศจึงเปลี่ยนจากแหล่งเก็บข้อมูล  มาเป็น "พื้นที่" ที่เอื้อต่อการสร้างและแลกเปลี่ยนความรู้

Ref. Standards Australia. Knowledge management - a guide. AS 5037 - 2005

วิจารณ์  พานิช
 20 เม.ย.50