นานาทัศนะ : การจัดการความรู้เพื่อสร้างสังคมฐานความรู้ในภาคการศึกษา

ตอนที่ ๑

คำนำ

การจัดการความรู้ (Knowledge Management) หรือ KM เป็นเครื่องมือการบริหารและพัฒนาคุณภาพมาตรฐานงานที่ปฏิบัติ ใช้เพื่อการเรียนรู้ขององค์กร นำเข้ามาใช้เพื่อสร้างองค์กรให้มีความเข้มแข็งและมีศักยภาพสูงขึ้นในการทำงานตามบทบาทหน้าที่และภารกิจงานขององค์กร

การจัดการความรู้จัดเป็นกระบวนการทำงานและจัดการองค์กรให้บรรลุตามเป้าหมายสำคัญอย่างน้อย 3 ประการคือ เป้าหมายการพัฒนางาน พัฒนาคน และพัฒนาองค์กร ไปสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้ เป็นการดำเนินการร่วมกันโดยผู้ปฏิบัติงานในองค์กรเพื่อสร้างและใช้ความรู้ในการทำงานให้เกิดสัมฤทธิผลดีขึ้นกว่าเดิม เป็นกระบวนการส่งผ่านความรู้ ภายใต้หลักการและแนวทางที่ว่า มุ่งให้เกิดการนำพลังปัญญาขององค์กรมาเพิ่มพลังในการเรียนรู้ด้วยการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ แบ่งปันประสบการณ์ ความรู้ พร้อมรวบรวมและสร้างความรู้ใหม่ที่จำเป็นต่อการพัฒนางานให้สำเร็จ ให้คนเข้าถึงความรู้ รู้จักเลือก ดัดแปลง ปรับปรุง ต่อยอดความรู้ที่มีอยู่เดิม และหรือสร้างความรู้ใหม่ อันจะนำไปสู่การเพิ่มประสิทธิภาพ ประสิทธิผลขององค์กร

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย และสถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม ดำเนินการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการเพิ่มประสิทธิภาพขององค์กรการศึกษาด้วยการจัดการความรู้ เน้นการเพิ่มประสิทธิภาพด้วยการจัดการความรู้ให้กับกลุ่มเป้าหมาย คือ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาและสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ได้นำหลักการและแนวทางการจัดการความรู้มาประยุกต์ใช้ เพื่อให้เกิดการนำพลังปัญญาขององค์กรมาเพิ่มพลังในการเรียนรู้ การเข้าถึงความรู้ การรู้จักเลือกใช้ ดัดแปลง ปรับปรุง ต่อยอดความรู้ที่มีอยู่เดิม หรือสร้างความรู้ใหม่ เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งของบทบาท ภารกิจ และจัดการองค์กรให้บรรลุตามเป้าหมายที่กำหนด

กิจกรรมหนึ่งของการวิจัยเพื่อขับเคลื่อนการจัดการความรู้ในภาคการศึกษา คือ จัดมหกรรมตลาดนัดความรู้ 4 ภูมิภาค ตั้งแต่วันที่ 7 กรกฎาคม – 5 สิงหาคม 2550 โดยจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้หลากหลาย ทั้งจัดนิทรรศการแสดงผลการนำการจัดการความรู้มาพัฒนาประสิทธิภาพขององค์กร การอภิปรายแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประสบการณ์การนำการจัดการความรู้ไปพัฒนาองค์กรของตนให้มีประสิทธิภาพและคุณภาพเพิ่มขึ้น ตลอดจนได้เชิญผู้ทรงคุณวุฒิที่มีประสบการณ์การใช้ KM 4 ท่าน ปาฐกถาพิเศษ เรื่อง การจัดการความรู้เพื่อสร้างสังคมฐานความรู้ ในทุกภูมิภาค เพื่อให้เกิดการประยุกต์นำแนวคิด หลักการ และประสบการณ์การใช้ KM ลงสู่การปฏิบัติงานในองค์กรการศึกษาขั้นพื้นฐาน

สำนักงานฯ ขอขอบคุณผู้ทรงคุณวุฒิทั้ง 4 ท่าน ที่ให้เกียรติเป็นองค์ปาฐก พร้อมทั้งได้สรุปแนวคิดและประสบการณ์การใช้ KM ลงสู่การปฏิบัติงาน รวมทั้งกรณีศึกษาที่ประสบความสำเร็จ เผยแพร่ต่อองค์กรกลุ่มเป้าหมายวิจัยและผู้สนใจ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อองค์กรดังกล่าว เป็นประโยชน์ต่อสำนักงานฯ ในการจัดทำข้อเสนอแนวทางส่งเสริมองค์กรการศึกษาขั้นพื้นฐานใช้การจัดการความรู้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพขององค์กร ทั้งยังเป็นประโยชน์ต่อนักการศึกษา นักวิชาการ ผู้สนใจค้นคว้าเรื่องการจัดการความรู้โดยทั่วไป

                                              (นายอำรุง จันทวานิช)

                                                เลขาธิการสภาการศึกษา

วิจารณ์ พานิช

๑๒ พ.ย. ๕๑