คน พืช สัตว์ และธรรมชาติ คือการอยู่อย่างเกื้อกูลกัน ชีวิตและธรรมชาติจึงเป็นดั่งกันและกัน มีฉัน มีเธอ มีเรา นั่นคือการหนุนเกื้อกันอยู่อย่างผาสุก

แต่นับวันการเกื้อกูลกันและกันของคน พืช สัตว์ เริ่มลดน้อยลง น้อยลง น้อยลง คนเราที่ได้ชื่อว่าสัตว์อันแสนประเสริฐ กลับทำร้ายกันเอง ทำร้ายพืช ทำร้ายสัตว์ และทำร้ายธรรมชาติ

และแล้วธรรมชาติก็เริ่มกลับมาทำร้ายเราทีละน้อย ทีละน้อย

โลกร้อนขึ้น อากาศวิปริต เดี๋ยวร้อน เดี๋ยวหนาว เดี๋ยวฝนตก

น้ำท่วมใหญ่ ดินถล่ม แผ่นดินไหว คลื่นยักษ์ซัด

นี่คือผลแห่งกรรมจากน้ำมือของมนุษย์เอง มิใช่ธรรมชาติ

การกลับไปสู่ธรรมชาติที่แท้จริง ที่อยู่อย่างเกื้อหนุนกัน ปกป้องกันและกัน จึงเป็นสิ่งที่พึงกระทำยิ่ง

“ศูนย์การเรียนรู้วัดอรัญญาวาส” ได้จัดกระบวนการเรียนรู้เรื่อง “จุลินทรีย์จากใบไม้ไผ่” และ “การทำปุ๋ยหมัก” ให้แก่พระภิกษุสามเณร และลูกศิษย์วัด เพื่อให้รู้จักการนำจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์มาใช้ในชีวิต

ลดการสร้างมลพิษทางสิ่งแวดล้อม ไม่ทำร้ายกันและกัน

องค์ความรู้เรื่องจุลินทรีย์ ได้ครูจาก “ศูนย์การเรียนรู้โจ้โก้” มาช่วยสอน ส่วนการทำปุ๋ยหมัก ได้ครูจาก “ศูนย์การเรียนรู้ไชยสถาน”

กระบวนการทำหัวเชื้อจุลินทรีย์

๑. จุลินทรีย์ตามธรรมชาติ 

๒. การทำจุลินทรีย์แห้ง

๓. การทำจุลินทรีย์น้ำ

๔. การนำน้ำจุลินทรีย์มาใช้ในการปศุสัตว์ และการเพาะปลูก

กระบวนการเรียนรู้เพื่อสร้างสมดุลย์ของสิ่งแวดล้อม นี่คือหลักแห่งการอยู่ร่วมกันของชีวิตและธรรมชาติ นี่คือหลักของธรรมะ

ขอบคุณเรื่องราวความรู้ดีดีจากพี่น้องเครือข่ายฮักเมืองน่าน