เมื่อปลายปีที่แล้ว...ผมนั่งทำข้อสอบในรายวิชาการวิเคราะห์ระบบสังคมเพื่อการบริหาร...ต้องมึนอยู่หลายนาทีกับคำว่า "กับดักทางความคิด"  ที่ต้องสาธยายว่ามันคืออะไร  เป็นอย่างไร  ต้องแก้ไขอย่างไร 

วันนั้นผมมีคำตอบเรียบร้อยแล้วแหละแต่คิดว่าน่าจะตอบผิด  (เพราะดูจากเกรดที่ออกมา... อิอิ)  แต่ผมยังไม่บอกตอนนี้หรอกว่าผมตอบอย่างไร 

ผมใช้เวลามากพอสมควรหลังจากนั้นเพื่อทำความเข้าใจกับคำนี้ ถึงวันนี้พอเข้าใจมากขึ้น  แต่คิดว่าน่าจะมีผู้รู้หลายท่านในสังคมแห่ง gotoknow นี้ ที่จะได้ร่วมกันแสดงความคิดเห็นเพื่อความแตกฉานแห่งกลุ่มคำ

สำหรับผมใช้เวลาท่องโลก Internet อยู่สักพักเห็นผลงานประพันธ์ดี ๆ ของ ดังตฤน น่าจะอธิบายคำว่ากับดักทางความคิดได้ดี...จึงเอามาฝากทุกท่านเป็นเบื้องต้นก่อนครับ

ว่างจากกับดักทางความคิด

การเป็นนักเรียน
มักหมายถึงผู้ถูกตีกรอบ
ต้องรู้อย่างนั้น
ต้องสนใจอย่างนี้
ต้องเลือกคำตอบที่ถูกเพียงข้อเดียว
ต้องทำข้อสอบให้ผ่าน
ต้องเลื่อนชั้นขึ้นสูงไปจนสุด

ต้องอย่างนั้น
ต้องอย่างนี้
คือกับดักทางความคิด
ถ้าหลงติดแต่ต้นวัย
จะยากเป็นไทในภายหลัง

การไม่เป็นนักเรียน
มักหมายถึงผู้ปราศจากหางเสือ
ไม่ต้องรู้อย่างนั้น
ไม่ต้องสนใจอย่างนี้
ไม่ต้องมีเหตุผลผิดถูก
ไม่ต้องผ่านแบบทดสอบ
ไม่ต้องยกระดับไปถึงไหน

ไม่ต้องอย่างนั้น
ไม่ต้องอย่างนี้
คือกับดักทางความคิดอีกชนิดหนึ่ง
ถ้าหลงติดแต่ต้นวัย
ก็อาจเป็นภัยในภายหน้า

เมื่อวันหนึ่งมีปัญหามากอง
มองรอบด้านแล้วเหมือนมืดแปดทิศ
พยายามคิดแล้วไม่พบทางออก
ขอให้บอกตัวเอง
ว่าติดกับทางความคิดเข้าแล้ว

กับดักทางความคิด
คือความผิดที่ปิดใจ
ไม่ยอมเปิดหูตา
ไม่กล้าแย้งตัวเอง
กลัวเกรงการติชม
อมอัตตาไว้คับปาก
ยากจะรับว่าตนผิด
เมื่อทางตนไม่ผิด
แปลว่าทางอื่นผิดหมด
ทางออกเลยไม่มี
มีแต่ทางตันให้ฝันร้าย

กล้าเปลี่ยนความคิด
คืออิสระจากกับดัก
เมื่อรักการเปิดใจ
เมื่อใคร่เปิดหูตา
เมื่อกล้าแย้งกับตัวเอง
เมื่อเลิกเกรงเสียงติชม
เมื่อนั้นกับดักก็หักพัง

ที่เหลือ...
แม้ยังมืดแปดทิศ
อย่างน้อยก็พร้อมคิดหาทิศที่เก้า
พ้นกว้างยาวแบบเดิม
เสริมมิติลึกเข้าไป

จะเห็นมิติลึก...
ต้องฝึกมองจากฝั่งตรงข้าม
ไม่ถามหาวิธีเลิศสุด
แต่ขุดค้นความหลากหลาย
ทั้งของตายในมือ
ทั้งของนอกมือไม่เกินเอื้อม

หูตายิ่งกว้างขวาง
ทางเดินยิ่งสบาย
กับดักยิ่งหลีกง่าย
เป้าหมายก็นอนรอ

โดย....ดังตฤณ

ที่มา :http://www.thekop.in.th/