ศิลปะการแสดงพื้นบ้านไทย
หนังตะลุง
หนังตะลุงเป็นมหสพพื้นเมืองของภาคใต้
ปัจจุบันยังมีเป็นร้อยๆคณะสืบทอดการแสดง
รวมเป็นชมรม "ศรีวิชัย
หนังตะลุงเป็นมหรสพพื้นเมืองของภาคใต้
ควบคู่กับมโนราห์ถ่ายทอดสืบเนื่องกันมาเป็นเวลาเกือบ
2 ศตวรรษ
วิวัฒนาการให้เกิดความเหมาะสมกับการสมัยตลอดมา
ถ้าเราจะพูดว่าหนังตะลุงเป็นสัญลักษณ์ของภาคใต้
ก็คงไม่ไกลความจริงนัก
@ หนังตะลุงมีอิทธิพล มีบทบาทต่อชาวชนบทมาก
เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตชาวชนบทก็ว่าได้
การพากย์หนังตะลุงเป็นศิลปสูงส่ง นอกจากให้ความบันเทิงแล้ว
ให้ความรู้ให้ความคิด
หนังตะลุงเป็นสื่อกลางที่ดีระหว่างรัฐกับประชาชน
@ หากดูหรือฟังอย่างผิวเผิน
อาจรู้สึกว่าเป็นการเล่นที่ให้ความรื่นเริงอย่างธรรมดา
แต่ถ้าดูหรือฟังอย่างพินิจพิเคราะห์เป็นการละเล่นที่น่าทึ่งมาก
ยากที่จะหามหรสพประเภทใดมาเทียบเคียงได้
นายหนังตะลุงคนเดียวต้องเชิดต้องพากย์รูปหนังทุกตัว
เฉพาะตัวตลกในการแสดงเรื่องหนึ่งๆต้องใช้ประมาณ 15
ตัว ใช้เสียงพูดแตกต่างกันทุกตัว
เสียงพระ เสียงนาง เสียงยักษ์ เสียงคนชรา สามารถทำได้อย่างกลมกลืน
หนังตะลุงไม่มีฉากใดๆประกอบเหมือนโขน ภาพยนตร์ละคร
มีแต่จอผืนเดี่ยวเป็นฉาก
ต้องสร้างภาพพจน์ด้วยบทพากย์ที่น่าทึ่งยิ่งกว่านั้น คนๆ
เดียวสามารถตรึงคนดูไว้ได้ตลอดคืน
@ หนังตะลุงเป็นสัญลักษณ์อันโดดเด่นของวัฒนธรรมภาคใต้
ในปัจจุบันนี้ยังคงมีหนังตะลุงที่ยังแสดงอยู่ทั่วภาคใต้อีกนับร้อยคณะ
จังหวัดที่มีหนังตะลุงมากที่สุดคือ นครศรีธรรมราช สงขลา พัทลุง ตรัง
มีจำนวนพอๆกัน นอกจากนั้นมีจำนวนค่อนข้างประปราย
ปัญหาอุปสรรคสำคัญอย่างหนึ่งของการแสดงหนังตะลุงในปัจจุบัน
คือขาดลูกคู่ ลูกคู่คือผู้บรรเลงเครื่องประโคมดนตรี
หาผู้ฝึกหัดใหม่แทบไม่มี
@
ความฝันของท่านผู้เขียนเรื่อง"ความรู้เรื่อง หนังตะลุง"
คือท่านอาจารย์พ่วง บุษรารัตน์ว่า "อยากให้ใช้เทคโนโลยี่เพิ่มขึ้น
เช่น ทำอย่างไรจึงจะมีฉากจริงประกอบ น่าจะฉายภาพช่วย
ทำอย่างไรเวลาใช้อภินิหารจึงเกิดแสง เกิดกลุ่มหมอกควัน
วันหนึ่งความฝันของผู้เขียนอาจเป็นความจริงก็เป็นได้" และบัดนี้
Webmaster สามารถทำให้ความฝันของท่านบางอย่างเป็นจริงได้แล้ว
เช่นบทฤาษี บทออกยักษ์ บทตลก
แต่เป็นที่น่าเสียดายท่านได้ล่วงลับไปเสียแล้ว
ประวัติตัวตลกหรือรูปกาก
อ้ายเท่ง เอาเค้ามาจากชาวบ้านคนหนึ่ง ชื่อ เท่ง อยู่บ้านคูขุด อำเภอสะทิ้งพระจังหวัดสงขลา หนังจวนบ้านคูขุดนำมาตัดรูปตลกเป็นครั้งแรก หนังคณะอื่นๆนำไปเลียนแบบ รูปร่างผอมบางสูง ท่อนบนยาวกว่าท่อนล่าง ผิงดำ ปากกว่าง หัวเถิก ผมงอหยิก ใบหน้าคล้ายนกกระฮังนิ้วมือขวายาวโตคล้ายอวัยวะเพศผู้ชาย นิ้วชี้กับหัวแม่มือซ้ายงอหยิกเป็นวงเข้าหากัน นุ่งผ้าโสร่งลายตาหมากรุก คาดพุงด้วยผ้าขะม้า ไม่สวมเสื้อ ที่สะเองเหน็บมีดอ้ายครก (มีดปลายแหลมด้ามงอ โค้ง มีฝัก) ชอบพูดจาโผงผาง ไม่เกรงใจใคร ขู่สำทับผู้อื่น ล้อเลียนเก่ง เป็นคู่หูกับอ้ายหนูนุ้ย
อ้ายหนูนุ้ย |
นำเค้ามาจากคนซื่อๆ แกมโง่ ผิวดำ
รูปร่างค่อนข้างเตี้ย พุงยานโย้คอตก ทรงผมคล้ายแส้ม้า
จมูกปากยื่นออกไป คล้ายกับปากวัว มีเครายาวคล้ายหนวดแพะ
ใครพูดเรื่องวัวเป็นไม่พอใจ นุ่งผ้าโสร่งแต่ไม่มีลวดลาย ไม่สวมเสื้อ
ถือมีดตะไกรหนีบหมากเป็นอาวุธ
พูดเสียงต่ำสั่นเครือ |
นายสีแก้ว |
เชื่อกันว่าเอาเค้ามาจากคนที่ชื่อสีแก้วจริงๆ
เป็นคนมีตะบะ มือหนักตบโกรธใครตบด้วยมือหรือชนด้วยศรีษะ เป็นคนพูดจริง
ทำจริง สู้คน ชอบอาสา |
นายยอดทอง |
เชื่อกันว่าเป็นชื่อคนจริงชาวจังหวัดพัทลุง
รูปร่างอ้วน ผิงดำ พุงย้อยก้นงอนขึ้นบน ผมหยิกเป็นลอน จมูกยื่น
ปากบุ๋ม เหมือนปากคนแก่ไม่มีฟัน |
อ้ายขวัญเมือง |
ไม่มีประวัติความเป็นมา
เป็นตัวตลกเอกของหนังจันทร์แก้ว นครศรีธรรมราช คนในถิ่นนั้น
เขาไม่เรียกว่าอ้ายขวัญเมือง แต่เรียกว่า "ลุงขวัญเมือง" |
อ้ายสะหม้อ |
หนังกั้น ทองหล่อ นำมาจากคนจริง
โดยได้รับอนุญาตจากชาวอิสลามชื่อสะหม้อ อยู่บ้านสะกอม อำเภอจะนะ
จังหวัดสงขลา หนังตะลุงอื่นๆได้นำไปเลียน แบบ พูดกินรูปสู้หนังกั้น
ทองหลอไม่ได้ รูปร่างอ้ายสะหม้อ หลังโกงมีโหนกคอ คางย้อย ลงพุง
รูปร่างเตี่ย สวมหมวกแขก นุ่งผ้าโสร่ง ไม่สวมเสื้อ
พูดล้อ |
ผม กำลังทำวิทยานิพนธ์ เกี่ยวกับการแสดงพื้นบ้าน อยากได้ข้อมูลเกี่ยวกับสาระที่ได้จากการแสดงครับ
วิทยานิพนธ์ ศิลปะพื้นบ้าน
อยากรู้ว่าการแสดงพื้นบ้านมีรูปแบบการแสดงอยู่ 3 ลักษณะด้วยกันคือ อะไรบ้าง
สนใจอยากทำวิจัยเรื่องมโนราห์ พอจะมีข้อมูลหรือประเด็นที่น่าสนใจ น่าค้นหา ไหมค่ะ
^^
น่าจะมี เยอะๆ กว่านี้ ต้องใช้ทำงานๆ
น่าจะเยอะกว่านี้นะ