สอนคุณธรรมเรื่อง
การเอาใจเขามาใส่ใจเรา
อันดับที่ 16/2
คุณธรรมแห่งความรู้สึกไวต่อความต้องการของผู้อื่น
กันยาวีร์ สัทธาพงษ์
วัตถุประสงค์ เพื่อรู้รัก และฝึกฝนจนเคยชิน
นิทานคติ เจ้าหญิงกับเม็ดถั่ว
ผู้มีหัวใจควรค่า กับตำแหน่งราชนิกูล
เนื้อเรื่อง
นานมาแล้วมีพระราชาและพระราชินี ได้มองหาเจ้าหญิงที่จะมาเป็นคู่ชีวิต ให้กับพระโอรสของพระองค์ซึ่งจะต้องครองราชย์ต่อไป จึงทรงปณิธานว่าพระชายาของโอรสจะต้องมีความรู้สึกไวเป็นพิเศษต่อความต้องการของพสกนิกร ทั้งสองพระองค์จึงพยายามหาวิธีที่จะคัดเลือกหญิงสาวที่จะก้าวมาเป็นพระสุนิสา
พระราชาตรัสกับพระราชินีว่า “เจ้าหญิงองค์นี้จะต้องเป็นบุคคลที่ใจดี เธอจะต้องเข้าอกเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น โดยคนเหล่านั้นไม่จำเป็นต้องบอกความรู้สึกของตัวเองออกมา แล้วเราจะหาเจ้าหญิงที่เข้าใจความรู้สึกของผู้อื่นได้อย่างไรล่ะ”
พระราชินีจึงได้วางแผนอย่างชาญฉลาด “เราต้องทำการทดสอบ โดยการเชิญหญิงสาวที่จะมาเป็นเจ้าหญิง มานอนค้างคืนเพื่อเตรียมตัวเป็นเจ้าหญิงในพระราชวัง หนึ่งคืน โดยทุกคนจะต้องนอนบนที่นอนเจ้าสาว ที่บรรจุด้วยเมล็ดถั่วเล็กๆภายใต้ที่นอนนั้น”
พระราชาเห็นด้วยและคิดว่า เจ้าสาวที่ไวต่อความรู้สึกผู้อื่น จะต้องรับรู้ถึงเมล็ดถั่วที่อยู่ใต้ที่นอนนั้น
เมื่อคิดแผนได้แล้ว จึงประกาศออกโดยทั่วกัน ได้มีหญิงสาวจำนวนมากมายืนเข้าแถวที่หน้าประตูพระราชวัง เพื่อรับการคัดเลือกเป็นเจ้าหญิงที่แสนโชคดี
หญิงสาวคนแรก ได้รับเชิญให้นอนพักผ่อนบนที่นอนเจ้าสาว หลังจากตื่นเช้าขึ้นมา สาวใช้ในวังเข้ามาซักถามว่า ท่านนอนหลับสบายดีไหมด้วยความเป็นห่วง แต่น่าเสียดายที่เธอตอบกลับด้วยแววตาและสีหน้าแกมหยิ่งยะโส ว่าเธอเป็นแค่คนรับใช้ บังอาจมาถาม เรื่องส่วนตัวของผู้ที่จะมาเป็นเจ้าหญิงได้อย่างไร แต่เธอก็ตอบไปว่าเธอนอนหลับสบายมาก หลังจากนั้นก็มีหญิงสาวจำนวนมากมารับการทดสอบ ซึ่งก็ล้วนยังไม่มีความอ่อนไหวเพียงพอที่จะรับความรู้สึกเมล็ดถั่วที่อยู่ใต้ที่นอนนั้น
แล้วในที่สุด ได้มีหญิงสาวที่แตกต่างจากผู้อื่น เพราะเธอดูเป็นหญิงสาวธรรมดาที่เต็มไปด้วยรอยยิ้มที่สวยงามจากภายใน
เมื่อเธอนอนบนที่นอน เธอไม่สามารถนอนหลับได้ เธอพลิกตัวไปมาตลอดทั้งคืน
ครั้นเมื่อเวลาเช้ามาถึง ระหว่างที่เธอนั่งรับประทานอาหารเช้า เธอพยายามที่จะยิ้มกับสาวใช้ด้วยความจริงใจ ทั้งที่ใบหน้าของเธอบัดนี้ มีรอยดำคล้ำรอบดวงตา เธอเผลอหลับบนโต๊ะอาหาร ในขณะที่รับประทานอาหารเช้าไปได้เพียงไม่กี่คำ
สาวใช้ได้พยายามปลุกหญิงสาว หญิงสาวตกใจตื่นและรีบขอโทษ พร้อมกับบอกว่า เมื่อคืนเธอนอนไม่หลับทั้งคืน มันมีบางสิ่งบางอย่างแข็งๆ กลมๆ อยู่ใต้ที่นอน ที่คอยปลุกเธอตลอดทั้งคืน และเธอก็เผลอหลับอีกครั้ง
สาวใช้จึงรีบไปรายงานพระราชาและพระราชินี แน่นอนที่สุด การทดสอบก็ได้จบลงหลังจากที่ได้พบเจ้าหญิงที่มีความอ่อนไหว และอ่อนโยน เจ้าชายมีความสุขมากที่มีพระชายาที่สามารถรับรู้ เข้าใจและเอาใจใส่ต่อความรู้สึกของบุคคลที่อยู่รอบกายเธอ หญิงสาวกลายเป็นเจ้าหญิงที่งดงาม และเป็นที่รักของทุกๆคน ในเมืองนั้น เพราะเธอเป็นคนที่มีหัวใจที่เต็มไปด้วยความห่วงใยต่อความรู้สึกต่อเพื่อนมนุษย์ทุกคน
ช่วยกันขยายความ
1. ให้ช่วยกันหาคติพจน์ส่งเสริมความร่วมมือ ที่ได้จากความจริงใจจากผู้คนรอบข้าง
· เมื่อเราปฎิบัติกับผู้อื่นด้วยความรักและความเอื้ออาทร ความรู้สึกภายในที่ดีจะบังเกิด ส่งผลให้เกิดสัมพันธภาพที่ดีต่อผู้อื่นตามมา
· จงพูดไพเราะ มีความคิดดี ปฎิบัติในสิ่งที่ชอบ แล้วชีวิตจะดำเนินในแนวทางที่ถูกต้อง
· จงซื่อสัตย์ และศรัทธาในทุกสิ่งที่ทำ จงอ่อนโยนและให้อภัยต่อสัมพันธภาพกับผู้อื่น
· จงให้อภัยกับคนที่ไม่ได้ตั้งใจทำร้ายเรา จงอย่าเป็นคนที่ง่ายในการทำร้ายผู้อื่น
2. ให้ช่วยกันหา เรื่องเล่าต่างๆที่กล่าวถึงความร่วมมือ ความเอื้ออาทร จากการเอาใจเขามาใส่ใจเรา
· บทเรียนที่หนึ่ง – คนทำความสะอาด
เมื่อครั้งที่ฉันเข้าเรียนในมหาวิทยาลัยได้สองเดือน อาจารย์ให้พวกเราทำแบบทดสอบบทหนึ่ง ฉันเป็นนักเรียนที่ตั้งใจเรียน จึงตอบคำถามได้อย่างสบาย จนมาถึงคำถามสุดท้าย
“สุภาพสตรีที่เป็นคนทำความสะอาดโรงเรียนชื่อว่าอะไร”
ต้องเป็นเรื่องตลกอะไรสักอย่างแน่ ฉันเคยเจอคนทำความสะอาดหลายครั้ง เธอเป็นคนตัวสูง ผิวดำ และอายุราว 50 แต่ฉันจะรู้ชื่อเธอได้อย่างไร?
ฉันส่งกระดาษคำตอบโดยไม่ได้ตอบข้อสุดท้าย ก่อนหมดคาบเรียน นักศึกษาคนหนึ่งถามว่า คำถามข้อสุดท้ายจะถูกคิดรวมในคะแนนของผลการเรียนด้วยหรือไม่
“แน่นอน” อาจารย์ตอบ
“เมื่อเธอเข้าทำงาน เธอจะต้องพบกับคนมากมาย ซึ่งทุกคนมีความสำคัญพอที่สมควรจะได้รับความสนใจและเอาใจใส่ แม้ว่าพวกเธอจะทำได้แค่เพียงยิ้มให้และกล่าวสวัสดีก็ตาม” ฉันไม่เคยลืมบทเรียนนั้นเลย และได้รู้ว่าชื่อสตรีคนนั้นต่อมา เธอชื่อ “สมศรี”
· บทเรียนที่สอง – ระลึกถึงคนที่ให้บริการเสมอ
ในสมัยที่ไอศครีมซันเด ยังมีราคาถูกอยู่มาก เด็กชายอายุสิบขวบคนหนึ่งเข้าไปในคอฟฟี่ชอปของโรงแรมแห่งหนึ่งแล้วนั่งที่โต๊ะ เมื่อพนักงานเสริฟวางแก้วน้ำลงตรงหน้า เด็กชายก็ถามว่า
“ไอศครีมซันเดราคาเท่าไหร่ครับ?”
“ห้าสิบเซ็นต์”
พนักงานเสริฟสาวตอบ แล้วเด็กชายก็ดึงมือออกจากกระเป๋า แล้วก็นับเหรียญในมือ
“งั้น ไอศครีมเปล่าๆล่ะครับราคาเท่าไหร่?”
เด็กชายถามอีก
ตอนนี้เริ่มมีคนรอโต๊ะมากขึ้นและพนักงานเสริฟสาวก็เริ่มจะหมดความอดทน
“สามสิบห้าเซ็นต์”
เธอตอบห้วนๆ เด็กชายนับเหรียญในมืออีกครั้ง
“ผมขอไอศครีมเปล่าครับ”
เด็กชายบอก แล้วพนักงานเสริฟสาวก็เอาไอศครีมมาให้ พร้อมใบเสร็จแล้วก็เดินหนีไป เด็กชายทานไอศครีมหมดแล้ว ก็จ่ายเงินแล้วก็จากไป
เมื่อพนักงานเสริฟเดินกลับมา เธอก็เริ่มร้องไห้เมื่อเธอเช็ดโต๊ะ บนโต๊ะนั้น มีเหรียญนิเกิลราคาห้าเซ็นสองเหรียญ และเหรียญเพนนีอีกห้าเหรียญวางอยู่อย่างบรรจงข้างจานเปล่านั้น
เห็นไหมว่า เด็กชายไม่ทานไอศครีมซันเด เพราะเขาต้องเหลือเงินไว้ทิปพนักงานเสริฟสาวคนนั้น
ฝึกคุณธรรม
1. ฝึกรู้รอบ : เน้นคุณธรรม เอาใจเขามาใส่ใจเรา ช่วยให้สามารถเรียนรู้ความคิดและความรู้สึกของผู้อื่น ย่อมทำให้เกิดความรู้สึกเข้าใจในพฤติกรรมที่บุคคลนั้นๆ แสดงออกมา เกิดความเห็นอกเห็นใจ ปรับตัวเข้าหากัน เกิดความร่วมมือซึ่งกันและกัน ช่วยให้เราอยู่ในสังคมนี้ร่วมกันอย่างมีความสุข
2. ฝึกเข้มแข็ง : คนเราต้องเข้มแข็งในการกระทำความดี แม้จะมีอุปสรรคเข้ามารบกวน เราก็ต้องไม่ย่อท้อ และการกระทำความดีต้องเริ่มมาจากมีความคิดที่ดี และต้องมาจากจิตใจที่เข้มแข็ง
3. ฝึกพอเพียง : พอเพียงในสิทธิอันชอบธรรมของตัวเอง ไม่ก้าวก่ายสิทธิของผู้อื่น ให้เกียรติผู้อื่น
4. ฝึกยุติธรรม : เมื่อเราเอาใจเขามาใส่ใจเรา ก็ยิ่งต้องปฎิบัติในสิ่งที่ถูกต้องตามสิทธิอันชอบธรรมของบุคคลนั้นๆ เสมือนกับปฎิบัติกับตัวเอง เช่นเมื่อเราต้องทำหน้าที่หรือมีบทบาทเป็นผู้พิพากษา เราก็ต้องตัดสินคดีด้วยความยุติธรรมเสมือนหนึ่งเราตัดสินคดีให้ตัวเอง ต้องให้ความเป็นธรรมกับฝ่ายที่ถูกต้อง และตัดสินลงโทษกับฝ่ายที่กระทำผิด หรือเราเป็นพนักงานเป็นลูกจ้างของบริษัท เราก็ต้องทำหน้าที่ของเราให้เต็มที่ตามภาระงานที่ได้รับผิดชอบ ด้วยความยุติธรรมในจิตใจอันพึงมีต่อนายจ้าง ส่วนเจ้าของบริษัทก็ต้องมีความยุติธรรมต่อลูกจ้าง ในการจ่ายเงินเดือนให้เหมาะสมกับความสามารถและภาระงานที่ลูกจ้างได้กระทำ
กิจกรรมสันทนาการ
1. เกมส์กระจกส่องอารมณ์ แบ่งผู้เล่นเกมส์เป็น สองทีม ทีมหนึ่งประกอบด้วยสมาชิก 2 คน คนหนึ่งเป็นผู้อ่านคำใบ้จากกระดาน เพื่อแสดงอารมณ์ตามคำใบ้ โดยห้ามออกเสียง เช่น โกรธ ดีใจ เสียใจ ปวดฟัน เปรี้ยว เหงา ฯลฯ โดยที่อีกฝ่ายไม่สามารถเห็นคำใบ้ และให้ทายท่าทางว่าเพื่อร่วมทีมอีกฝ่ายกำลังถ่ายทอดอารมณ์อะไร ทีมใดสามารถเก็บรายละเอียดได้ถูกต้อง และรวดเร็ว จะเป็นผู้ชนะ
2. เกมส์อุปมา อุปมัย แบ่งผู้เล่นเกมส์เป็น สองทีม แข่งกันหาคำเปรียบเปรยที่แสดงความหมายที่ตรงกันแบบเกินความจริง เช่น
· นอนไม่หลับเลย ที่นอนอะไรไม่รู้แข็งตะปุ่มตะป่ำยังกับนอนบนหินลูกลัง
· อากาศเย็นเจ๊ยบเหมือน อยู่ในถ้ำน้ำแข็งขั้วโลกเหนือ
3. เกมส์คำคล้าย แบ่งผู้เล่นเกมส์เป็น สองทีม แต่ละทีมช่วยกันหาคำที่คล้ายคลึง กับคำหลักที่กำหนดให้ โดยจัดลำดับความหมายที่ใกล้เคียงและสื่อความรู้สึกที่ตรง เรียงลำดับจากน้อยสุด ถึงใกล้เคียงมากสุด เช่น
* คำว่า “รัก” / มีผลกระทบ สนับสนุนพวกเดียวกัน เสียสละ หลงใหล ยึดมั่น ชื่นชมยินดี ห่วงใย กตัญญู
เกมส์จับคู่คำตรงข้าม โดยจับคู่คำที่กำหนดให้ ในลักษณะที่มีความหมายตรงข้ามกัน
เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
ปรับจากหนังสือ Discovering the real me, Universal Peace Federation Edition
นิทานเนื้อหาดีมาก
นิทานเรื่องที่ 2
เนื้อหาดีมาก
สนุกมากๆๆๆๆๆๆๆๆเลยครับ
ขอบคุณค่ะ..สนุกดี ^^