ตาบอดคลำช้าง

อันดับที่ 1/1 คุณธรรมแห่งความสามัคคี

วัตถุประสงค์ เพื่อรู้ รัก และฝึกฝนคุณธรรมนี้จนเคยชิน

ขออาสาสมัครเล่าเรื่องให้ผู้อื่นฟังด้วยความรู้สึกเสียสละเพื่อให้ผู้อื่นมีความสุข และตนเองมีความสุขบนความสุขของผู้อื่น

สมัยที่เริ่มมีการนำช้างเข้ามาขอทานในกรุงเทพฯนั้น มีคนขอทานตาบอดชาวกรุง 3 คนเป็นเพื่อนกันนั่งขอทานอยู่ใกล้เคียงกัน เผื่อว่ามีปัญหาอะจะได้ช่วยเหลือกันได้บ้าง ครั้นได้ยินเสียงผู้คนโดยรอบตะโกนว่า “ช้างมา ช้างมา” พลันรู้สึกตื่นเต้น อยากจะรู้ว่า ช้างเป็นอย่างไร จึงหยุดขอทาน ลุกขึ้นถามว่าช้างเป็นอย่างไร เจ้าของช้างนึกสนุกขึ้นมาจึงร้องท้าว่า “ให้คลำช้างได้คนละ 5 วินาที ใครบอกว่าช้างเป็นอย่างไรได้ใกล้เคียงที่สุดจะให้รางวัล 100 บาท”

คนตาบอดเห็นว่าไม่มีอะไรเสีย มีแต่ได้ จึงรีบรับท้าทันที เจ้าของให้คนที่มุงดูอยู่ 3 คนช่วยจูงคนตาบอดเข้าคลำช้าง 3 ที่พร้อมกันเป็นเวลา 5 วินาทีเท่าๆกัน แล้วให้ออกความเห็นทันที

คนที่ 1 บอกว่า “ช้างเหมือนเชือก” เพราะคลำเจอหาง

คนที่ 2 บอกว่า “ช้างเหมือนเสา” เพราะคลำเจอขา

คนที่ 3 บอกว่า “ช้างเหมือนกำแพงสากๆ” เพราะคลำเจอสีข้าง

เจ้าของช้างหัวเราะชอบใจ จึงมอบเงินให้คนละ 100 บาทเท่าๆกัน แล้วก็จูงช้างจากไป

ช่วยกันขยายความ

1) ให้ช่วยกันหาคติพจน์ส่งเสริมคุณธรรมข้อนี้

2) ให้ช่วยกันหาคำสอนของศาสนาต่างๆที่ส่งเสริมคุณธรรมข้อนี้

ในทั้ง 2 กรณี ให้มีอาสาสมัครรวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจกให้เก็บไว้เป็นที่ระลึก โดยลงวันที่ไว้ด้วย

ฝึกความประพฤติให้เป็นคุณธรรม

1) ฝึกให้รู้รอบ : นิทานคติเรื่องนี้เหมาะสำหรับสอนคุณธรรมข้อนี้หรือไม่ อย่างไร

2) ฝึกให้เข้มแข็ง : เราจะช่วยให้คนเรารักและไม่ละโอกาสแรกที่จะเริ่มลงมือปฏิบัติคุณธรรมข้อนี้เป็นครั้งแรกและครั้งต่อๆไปอย่างไร

3) ฝึ กให้พอเพียง : ร่วมมือกันอย่างไรจึงเรียกได้ว่าพอเพียง: อย่างไรเรียกว่าขาด : อย่างไรเรียกว่าเกิน

4) ฝึ กให้ชอบธรรม : ยกตัวอย่างและอธิบายอย่างไรให้เห็นว่ายุติธรรมแต่ไม่ชอบธรรมมีได้อย่างไร

กิจกรรมสันทนาการ

1. หาอาสาสมัครเล่นปิดตาคลำหาส่วนต่างๆของช้าง ใครพบครบทุกส่วนที่จัดไว้ก่อนได้รางวัล (โดยจัดสิ่งต่างๆที่ตีความได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของช้าง เอามากองไว้ในห้อง หลังจากปิดตาผู้เล่นแล้ว เช่นพัด เสา กำแพง ดาบพลาสติก ท่อดูดฝุ่น เชือก ลูกแก้ว หญ้า กล้วย ฯลฯ อย่างละหลายชิ้น วางกระจายกันเต็มห้อง

2. เล่นปิดตาต่อหางและงวงช้าง 2 ทีมแข่งกัน โดยคนปิดตาเป็นคนต่อหาง และคนเปิดตาเป็นคนบอกทิศทางให้ (ให้เห็นความสำคัญของการร่วมมือ)

3. หาอาสาสมัคร 3 คน ให้ดินน้ำมันคนละก้อน ให้ช่วยกันปั้นช้าง โดยให้รางวัล 100 บาท แก่ผู้ปั้นตัวที่ทำเสร็จเร็วที่สุด แต่หักวินาทีละ 1 บาท หลังจากเวลาผ่านไป 1 นาที (ทำไมไม่ช่วยกันปั้นช้างเพียงตัวเดียว)

เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition

โดย กีรติ บุญเจือ สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ 2549-51