กระต่ายกับเต่า

สอนคุณธรรมอย่างไรให้มีความพอเพียง

อันดับ 9/1 คุณธรรมแห่งความอุตสาหะ,ความเพียรพยายาม

วัตถุประสงค์ เพื่อรู้รัก และฝึกฝนจนเคยชิน การสร้างทัศนคติที่ดีในความอุตสาหะและความพยายาม

ขออาสาสมัครเล่าเรื่องให้ผู้อื่นฟังด้วยความรู้สึกเสียสละเพื่อให้ผู้อื่น มีความสุขและตนเองมีความสุขบนความสุขของผู้อื่น

กาลครั้งหนึ่งในวันที่แสงแดดสดใส สัตว์ทั้งหลายที่อาศัยอยู่ในทุ่งหญ้าที่เขียวขจี ชายป่าแห่งหนึ่งได้พากันออกมารับแสงแดดที่อบอุ่นและบรรยากาศที่เย็นสบายของยามเช้า

มีเจ้ากระต่ายป่าตัวหนึ่งมันมีลำตัวที่ใหญ่โตกว่ากระต่ายทั่วไป มีขาที่แข็งแรง สามารถวิ่งได้เร็วราวลมพัด

“ฉันเป็นกระต่ายที่วิ่งเร็วที่สุดในบรรดาสัตว์ที่อาศัยอยู่ในทุ่งหญ้าแห่งนี้” มันพูดอย่างคึกคะนอง

“ไม่มีสัตว์ตัวใดในทุ่งหญ้าแห่งนี้จะวิ่งชนะฉันได้” ในขณะที่มันพูดอยู่นั้น มันมองเห็นเจ้าเต่าที่ค่อยๆ คลานอย่างช้า ๆ เพื่อไปหาอาหาร เจ้ากระต่ายนึกคะนองมันจึงพูดขึ้นว่า<

“เจ้าเต่า เจ้านี้มันช่างเชื่องช้าเหลือเกิน ขาก็สั้น ร่างกายก็ดูน่าเกลียด เจ้าคงเป็นสัตว์ที่เดินได้ช้าที่สุดในบรรดาสัตว์ที่อาศัยอยู่ในทุ่งหญ้าแห่งนี้แน่ ๆ เลย ฮ่า ๆ ๆ ”

“นี่เธอกำลังจะไปไหนแล้วเมื่อไรจะเดินถึงเล่า ฮ่า ๆ ๆ ” มันร้องถามเต่า เจ้าเต่าเมื่อได้ยินดังนั้นมันตอบเจ้ากระต่ายไปด้วยอาการอันสงบว่า

“ถ้าเจ้ามาแข่งกับเรา เราจะต้องชนะเจ้าแน่ ๆ ”

กระต่ายป่าได้ยิน มันหัวเราะและพูดว่า “จะแข่งขันกันเดี๋ยวนี้เลยไหม”

เจ้าเต่าพูดโต้ตอบไปว่า “ไม่ เราจะวิ่งแข่งกับเจ้าตั้งแต่ต้นไม้ต้นนี้จนถึงแม่น้ำโน้น”

ระยะทางจากต้นไม้ถึงแม่น้ำราว 5 กิโลเมตร เจ้าเต่าคิดว่าอย่างไรต้องชนะการแข่งขันครั้งนี้ ดังนั้นสัตว์ทั้งสองจึงตกลงวิ่งแข่งกันโดยมีเจ้านกเขาเป็นกรรมการโดยการให้สัญญาณเมื่อเริ่มการแข่งขัน และแน่นอนที่สุดเจ้ากระต่ายออกวิ่งไปอย่างรวดเร็ว ส่วนเจ้าเต่านั้นมันยังคงคลานอย่างเชื่องช้า

หลังจากที่เจ้ากระต่ายวิ่งไปได้ครึ่งทางมันหันกลับมามองเจ้าเต่า และนึกในใจว่า เมื่อไรจะคลานมาถึง ตอนนี้ลมเย็นพัดมาพื้นหญ้าก็นุ่มน่านอนจริง เราควรพักเอาแรงใต้ต้นไม้ก่อนเดี๋ยวค่อยวิ่งต่อไป อย่างไรเสียเจ้าเต่าก็ยังคงเดินมาไม่ถึงแน่ ๆ

เมื่อคิดดังนั้นแล้วเจ้ากระต่ายก็ล้มตัวลงนอนใต้ต้นไม้พบพื้นหญ้าที่นุ่มนั้นและหลับไป เจ้าเต่ายังคงเดินต่อไป เดินต่อไป ด้วยความอุตสาหะและความพยายาม และแล้วเจ้าเต่าก็เดินมาจนถึงแม่น้ำ ส่วนเจ้ากระต่ายตกใจตื่น มันมองหาเจ้าเต่าแต่ปรากฏว่าเจ้าเต่ากำลังจะเดินถึงแม่น้ำ เจ้ากระต่ายมันพยายามวิ่งเร็วอย่างสุดชีวิตแต่ก็สายเกินไปเสียแล้ว

เจ้าเต่าได้ถึงเส้นชัยก่อนและเป็นฝ่ายชนะเจ้ากระต่ายในที่สุด บรรดาสัตว์ทั้งหลายในทุ่งหญ้าแห่งนั้นไม่เคยลืมเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นระหว่างเจ้ากระต่ายกับเจ้าเต่าเลย

ช่วยกันขยายความ

1. ให้ช่วยกันหาคติพจน์ ส่งเสริมความพยายาม

2. ให้ช่วยกันหาคำสอนของศาสนาต่าง ๆ ที่กล่าวถึงความพยายาม

ในทั้ง 2 กรณี ให้มีอาสาสมัครรวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจกให้เก็บไว้เป็นที่ระลึกโดยลงวันที่ไว้ด้วย<

ฝึกคุณธรรม

1. ฝึกรู้รอบ : เรื่องนี้เหมาะสำหรับสอนเรื่องความพยายามหรือไม่เพียงใด

2. ฝึกแข็งขัน :เราจะช่วยแนะนำเต่ากับกระต่ายว่าอย่างไรบ้างให้มีความพยายามอย่างแข็งขัน

3. ฝึกความพอเพียง : ความพยายามกันอย่างไรจึงเรียกได้ว่าพอเพียง

- อย่างไรเรียกว่าขาด

- อย่างไรเรียกว่าเกิน

4. ฝึกความยุติธรรม: ความพยายามอย่างไม่ยุติธรรมมีได้หรือไม่ จงยกตัวอย่าง

กิจกรรมสันทนาการ

1. หาอาสาสมัครเล่นละครเป็น สัตว์ป่ าที่อยู่ในทุ่งหญ้า , เต่าและกระต่าย

2. ฝึกความพยายามโดยการให้เลือกลูกแก้วคละสีในกล่อง และคัดแยกสีที่เหมือนกันใครทำเสร็จก่อนชนะ

3. หาอาสาสมัครเล่าเรื่องความพยายามที่ตนเคยทำเพื่อเป็นประสบการณ์บอกแก่เพื่อน ๆและลงคะแนนว่าใครเล่าเรื่องได้สนุกและใช้ความพยายามมากที่สุดได้รางวัล

เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ 2549-51 ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition

นางอุไร สัตตะบุษย์ อนุกรรมาธิการคุณธรรมและจริยธรรมฯ