มดตะนอยกับนกกระยาง

สอนคุณธรรมอย่างไรให้มีความพอเพียง

อันดับที่ 11/1 คุณธรรมแห่งกรุณาปราณีและ ความร่วมมือ

วัตถุประสงค์ เพื่อให้รู้คุณค่าแห่งความกรุณาปราณี และความร่วมมือแล้วฝึ กจนเคยชิน

ณ ป่ าละเมาะชายทุ่งริมลำคลองที่มีน้ำใสเย็นแห่งหนึ่งเป็นที่อยู่อาศัยและแหล่งอาหารอันอุดมสมบูรณ์ของสัตว์ใหญ่น้อยจำนวนมากมาย เช้าวันหนึ่งเจ้ามดตะนอยตัวน้อยแสนขยันได้ออกหาอาหารอยู่บริเวณใกล้ๆกับริมลำคลองเพื่อนำไปเผื่อแผ่ให้กับมดตัวอื่นๆ และเก็บสะสมไว้ในรังของมัน

ทันใดนั้นเองเกิดลมพัดกรรโชกอย่างแรงผ่านมาหอบเอาเจ้ามดตะนอยตกลงไปในลำคลอง ระลอกคลื่นจากแรงกรรโชกของลมถาโถมเข้าใส่เจ้ามดน้อยอย่างน่าสงสาร

เผอิญเจ้านกกระยางคอยาวซึ่งยืนอยู่ใกล้กับริมลำคลองเหลือบไปเห็น จึงรีบคาบฟางข้าวยื่นไปใกล้เจ้ามดน้อย มดตะนอยจึงพยายามไต่ขึ้นไปอยู่บนฟางข้าว เจ้านกกระยางรีบใช้จงอยปากคาบฟางข้าวขึ้นสู่ฝั่งช่วยชีวิตมดไว้ได้อย่างปลอดภัย

เจ้ามดรีบกล่าวขอบคุณเจ้านกกระยางผู้มีความกรุณาปราณีแล้วกลับสู่รังของมันทันที<

ต่อมาไม่นานนักเจ้ามดตะนอยตัวน้อยแสนขยันออกเสาะแสวงหาอาหารเหมือนเช่นเคยปฏิบัติตลอดมา ขณะที่มดตะนอยกำลังมองหาอาหารอยู่นั้น พลันสายตามองเห็นเด็กชายเกเรกำลังเล็งหนังสติ๊กไปยังนกกระยางซึ่งเคยช่วยชีวิตเจ้ามดไว้ โดยที่เจ้านกกระยางกำลังยืนหาอาหารอยู่ริมลำคลองโดยไม่ทันระวังตัว

เจ้ามดตะนอยเห็นดังนั้นรีบวิ่งรี่เข้าไปกัดง่ามนิ้วเท้าของเด็กชายทันที เด็กชายจอมเกเรร้องด้วยความเจ็บปวดลดหนังสติ๊กลงแล้วก้มลงมองที่เท้า ทำให้เจ้านกกระยางบินหนีไปเกาะอยู่บนกิ่งไม้สูงได้อย่างปลอดภัย ขณะที่เจ้ามดรีบเข้าไปแอบอยู่ใต้กิ่งไม้ใหญ่ได้อย่างปลอดภัยเช่นกัน

นกกระยางส่งเสียงร้องขอบคุณมดตะนอยด้วยความซาบซึ้งในน้ำใจ แล้วสัตว์ทั้งสองกล่าวขอบคุณซึ่งกันที่ต่างได้ช่วยเหลือกันไว้ พร้อมสัญญาว่าสัตว์ทั้งสองจะคอยดูแลช่วยเหลือและระวังภัยซึ่งกันและกันตลอดไป

ช่วยกันขยายความ คติพจน์ส่งเสริมความกรุณาปราณี และความร่วมมือ

1. ผู้ที่มีใจเมตตากรุณาย่อมได้รับผลดี และความกรุณาปรานีตอบแทน

2. เมื่อให้ท่าน ท่านจักให้ตอบแทน

1. ฝึ กรู้รอบ(Prudence) รู้ว่าอะไรควรประพฤติ อะไรไม่ควรประพฤติเรื่องมดน้อยกับนกกระยางนี้เหมาะสา หรับสอนเรื่องความกรุณาปราณี และความร่วมมือหรือไม่เพียงใด

2. ฝึกความกล้าหาญ แข็งขัน (Fortitude, Courage) การกล้าเสี่ยงต่ออันตรายและความยาก ลา บากเพื่ออุดมการณ์ เราจะมีความกรุณาปราณี และความร่วมมือกันอย่างแข็งขันได้อย่างไรบ้าง

3. ฝึกพอเพียง (Sufficiency, Temperance) เป็นการเดินสายกลาง เราควรมีความกรุณาปราณี และความร่วมมือกันอย่างไรจึงเรียกได้ว่าพอเพียง

- อย่างไรเรียกว่าขาด

- อย่างไรเรียกว่าเกิน

4. ฝึกยุติธรรม(Justice) ได้แก่การให้แก่ทุกคน และแต่ละคนตามความเหมาะสม คือต้องรู้ว่าเรามีกา ลังความสามารถเท่าไรในการให้ความกรุณาปราณี และความร่วมมือและควรให้แก่ใคร เท่าไร อย่างไร ให้ความกรุณาปราณี และความร่วมมืออย่างไม่ยุติธรรมมีได้หรือไม่ จงยกตัวอย่าง

กิจกรรมสันทนาการ

1. แสดงภาพมด รังของมดซึ่งประกอบด้วยส่วนต่างๆ ที่รองรับการใช้งานที่แตกต่างกันเช่น ที่สำหรับเก็บสะสมอาหาร ที่สำหรับมดนางพญาตัวใหญ่และมีความสำคัญที่สุดเนื่องจากทำหน้าที่ขยายเผ่าพันธุ์ของมด ที่อนุบาลมดแรกเกิดตัวเล็กๆ และที่สำหรับมดที่ทำหน้าที่รักษาความปลอดภัยให้แก่รวงรัง

2. ศึกษาชีวิตจริงของมดในธรรมชาติที่เดินแถวหาอาหารและสื่อสารกันโดยการใช้หนวด มดสัมผัสกันเพื่อแจ้งแหล่งอาหาร และการระวังภัย แสดงถึงการร่วมมือกันในการดำรงชีวิตของมด

3. ศึกษาการแบ่งหน้าที่กันทำของมด เช่นมดที่ทำหน้าที่แสวงหาอาหารไปเผื่อแผ่ให้กับมดตัวอื่นๆ และเก็บสะสมไว้ในรัง มดที่ทำหน้าที่รักษาความปลอดภัย และมดที่ทำหน้าที่ในการขยายเผ่าพันธุ์

เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ 2549-51 ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition

โดย ร.ต.อ.หญิง ภัคสกุล นาคจู ที่ปรึกษาคณะอนุกรรมาธิการคุณธรรมและจริยธรรม

[เป็นเรื่อนที่ดีครับ]

สามารถนำไปใช้ได้ในชีวิตประจำวันทั้งเด้กและผู้ใหญ่

โดยเฉพราะวิกิตของประเทศไทยตอนนี้

ควรหันหน้าเข้ากันช่วยเหลือกันให้ผ่านไปด้วยดี

ขอบคุณครับ