ชายหนุ่มผู้หลงเงาและเสียงสะท้อน (นาซิสซัสและเอคโค)

สอนคุณธรรมอย่างไรให้มีความพอเพียง

อันดับที่ 14/10

คุณธรรมแห่งความรัก และรักแท้

วัตถุประสงค์ เพื่อรู้รัก และฝึกฝนจนเคยชิน

นิทานคติ ชายหนุ่มผู้หลงเงาและเสียงสะท้อน (นาซิสซัสและเอคโค)

นานมาแล้ว ยังมีภูตแห่งสายน้ำและผืนป่าอยู่มากมาย ในจำนวนนั้นนับว่านางไม้นาม เอคโค (Echo) เป็นที่หลงใหลมากที่สุด ทั้งงดงามและมีน้ำใจ ที่สำคัญเสียงของเธอยังไพเราะเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้นภูตตนอื่นและสัตว์ในป่าจึงล้วนมักขอให้เธอร้องเพลงและเล่านิทานให้ฟังอยู่เสมอ เอคโคก็ยินดีทำ อีกทั้งเธอยังเป็นที่โปรดปรานของเทพีอโฟรไดท์ (Aphrodite) เทพีแห่งความรักษาจากโอลิมปัส (Olympus)

เทพีอโฟรไดท์เคยให้พรแก่เอคโคว่าหากเอคโคชอบผู้ใดให้มาร้องขอต่อนาง นางจะให้เทพอีรอส (Eros)ไปยิงศรธนูแห่งรัก ทำให้คนนั้นรักต่อเอคโค แต่เอคโคก็ยังไม่ได้ใช้พรนั้น

แต่แล้วโชคร้ายก็เกิดกับเอคโค เธอพบกับเทพซูส (Zeus) มหาเทพแห่งเขาโอลิมปัส และเจ้าแห่งฟากฟ้าซึ่งหลบเทพีเฮรา (Hera) มาหาภูตสาวสวยแห่งแม่น้ำตนหนึ่ง เธอเห็นว่าทั้งสองรักกันก็ยินดีด้วย แต่เมื่อเธอเดินเล่นไปอีกเล็กน้อย ก็พบเข้ากับเทพีเฮรา เอคโคทราบว่าเทพีคงมาตามหาเทพซูส จึงเข้าไปหลอกเทพีเฮราว่านางได้เจอกับซูส และตอนนี้เทพซูสกำลังตามหาเทพีเฮราอยู่ เทพีเฮราหลงเชื่อจึงกลับเขาโอลิมปัสไป เทพซูสทราบว่าเอคโคช่วยท่านจึงได้ประทานแหวนแซฟไฟร์สีน้ำเงินที่สวมอยู่เป็นการตอบแทน

แต่ว่าเมื่อเทพีเฮรากลับไปถึงโอลิมปัส และไม่พบซูสก็โกรธเกรี้ยวเป็นที่สุด และรู้ว่าถูกเอคโคหลอก นางจึงกลับไปที่ป่า และตามหาเอคโค เมื่อพบ นางจึงสาปเอคโคให้ไม่สามารถพูดกับใครได้อีก แต่จะต้องพูดตามคำสุดท้ายของคนที่พูดกับเธอ เอคโคเสียใจมาก และมองหาทางแก้ไขนางจึงคิดจะไปหาอโฟรไดท์ให้ช่วย

ระหว่างทางก็พบกับเด็กหนุ่มคนหนึ่งกำลังหลงป่า ชายหนุ่มผู้นี้เป็นผู้ที่มีใบหน้างดงามดุจเทพ เขามีนามว่า นาซิสซัส (Narcissus) นับแต่เกิดมาไม่เคยมีหญิงใดได้พูดคุยกับเขา นอกจากแม่ของเขาเอง เพราะว่าเมื่อได้พบหน้านาซิสซัส ก็จะหลงต่อความหล่อเหลาจนหมดสติไปทุกคน ดังนั้นนาซิสซัสจึงหลงตัวเป็นที่สุด

เมื่อทั้งสองพบกัน เอคโคก็ตกหลุมรักต่อนาซิสซัสในทันที นาซิสซัสเห็นอีกฝ่ายไม่ได้สลบไปเพราะความหล่อของตนเองก็แปลกใจ แต่ก็รู้สึกว่าดีเพราะจะได้ถามทางได้ จึงเข้าไปคุยกับเอคโค แต่ไม่ว่าเขาจะพยายามพูดเท่าไร เอคโคก็เพียงตอบแต่คำสุดท้ายของเขา นาซิสซัสโกรธมาก จึงเดินหนีจากไป

เอคโคยิ่งเสียใจ หากไม่อาจบอกรักต่อคนที่ตนรักได้ เอคโคนึกถึงพรของเทพีอโฟรไดท์ จึงได้อธิฐานขอ แต่ว่าเทพีอโฟรไดท์ก็ไม่อาจถอนคำสาปได้ ทำให้เอคโคไม่รู้จะหาทางออกอย่างไร เมื่อไม่อาจแก้คำสาป นางก็ไม่อาจรักกับนาซิสซัสได้ ดังนั้นเอคโคจึงขอต่ออโฟรไดท์ให้ตนเองหายไป เทพีอโฟรไดท์ให้พรตามนั้น ร่างของเอคโคจึงหายไป แต่ด้วยคำสาปของเทพีเฮรา ทำให้เอคโคต้องคอยพูดคำสุดท้ายของคนอื่นต่อไป

เทพีอโฟรไดท์รู้สึกว่าไม่ยุติธรรมต่อเอคโค นางจึงสาปต่อนาซิสซัสผู้ที่ทำให้เอคโคเสียใจ เพราะว่านาซิสซัสหลงตัวเองยิ่งนัก นางจึงสาปให้นาซิสซัสได้รักกับคนที่ไม่อาจรักตอบเขาได้ตลอดกาล

ด้วยคำสาป เมื่อนาซิสซัสเดินต่อไปก็พบกับสายน้ำใหญ่ เขานั่งพัก ก็มองไปเห็นเงาของตนเอง แต่นาซิสซัสกับมองเห็นเป็นหญิงสาวที่สวยงามที่สุดเท่าที่เขาเคยพบมา และหลงรักหญิงสาวนั้นจนหมดใจ

นาซิสซัสพยายามพูดกับเงาของตน เมื่อเขาพูด เสียงของเอคโคก็จะพูดคำสุดท้ายของเขา นาซิสซัสก็หลงต่อเสียงนั้น และเพียงจ้องมองใบหน้าในน้ำ จ้องมอง จ้องมอง และจ้องมอง หวังว่าสักวันหญิงสาวนั้นจะออกมาพบกัน

วันคืนผ่านไป นาซิสซัสผู้หลงรักเงาของตนยังคงอยู่ตรงนั้น เงาของภูติทำให้ไม่มีใครหาเขาพบ และสุดท้ายขาของนาซิสซัสก็กลายเป็นรากจมอยู่ในดิน เส้นผมของยาวขึ้น พันกัน เกิดมีใบไม้โผล่ออกมา ใบหน้าอันซูบผอมและเส้นผมสีเหลืองทองกลายเป็นเกสรสีเหลืองและกลีบสีขาว นาซิสซัสผู้หลงเงาได้กลายเป็นดอกไม้สีเหลืองสวยงาม "นาซิสซัส" ซึ่งจะเติบโตบนชายฝั่งแม่น้ำและมองภาพสะท้อนของตัวมันบนสายน้ำ และเอคโคภูติสาวที่คอยตอบคำสุดท้ายของคนอยู่ตลอดกาลนาน

ช่วยกันขยายความ

1)ช่วยหาคติพจน์ สุภาษิตที่ส่งเสริมความรัก และรักแท้

2)ให้ช่วยหาคำสอนของศาสนาต่างๆ ที่ส่งเสริมความรัก และรักแท้

ในทั้งสองกรณี ให้มีอาสาสมัคร รวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจก ให้เก็บไว้เป็นที่ระลึกโดยลงวันที่ไว้ด้วย

ฝึกความประพฤติให้เป็นคุณธรรม

1. ฝึกให้รู้รอบ : เรื่องนาซิสซัสและอีโค เหมาะสำหรับสอนเรื่องความรัก และรักแท้หรือไม่ เพียงใด

2. ฝึกให้เข้มแข็ง : เราจะช่วยแนะนำคนอื่นอย่างไรให้ใช้คุณธรรมแห่งความรัก และ รักแท้ที่ดี ในการดำเนินชีวิตอย่างไร

3. ฝึกให้พอเพียง : ความรักและรักแท้อย่างไรจึงเรียกว่าพอเพียง

- ความรักและรักแท้อย่างไรที่เรียกว่าเกินพอเพียง ?

- ความรักและรักแท้อย่างไรที่เรียกว่าขาด ?

4. ฝึกให้ยุติธรรม : ยกตัวอย่างและเหตุผลของความรักและรักแท้ที่ยุติธรรมในสังคม

กิจกรรมสันทนาการ ให้อาสาสมัครออกมาล้อมเป็นวงกลม แล้วให้ตัวแทนออกมาเล่าถึงสิ่งที่เขารัก งานที่เขารัก ของเล่นที่เขารัก คนที่เขารัก และเล่าต่อถึงสิ่งที่เขาปฏิบัติต่อสิ่งอันเป็นที่รัก ทั้งการปฏิบัติที่ดีและไม่ดี จากนั้น เปลี่ยนให้ทุกคนมาเป็นคนที่อยู่ตรงกลางเพื่อเล่าเรื่องของตน สุดท้ายให้แต่ละคนหาข้อเหมือนในการปฎิบัติต่อความรัก และข้อต่างที่เกิดขึ้น

เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ 2549-51 ปรับจากหนังสือ Discovering the real me, Universal Peace Federation Edition

โดย นายเอนก สุวรรณบัณฑิต ที่ปรึกษาคณะอนุกรรมาธิการคุณธรรมและจริยธรรม

[คีน]

บางครั้งเราสามารถทุ่มเทอย่างเต็มที่ให้กับสิ่งที่เรารัก เพื่อให้ได้มาซึ่งเป้าที่ต้องการ แต่ความรักเป็นสิ่งที่เราต้องพร้อมเสียสละให้ และถ้าหวังรักแท้ เราก็ต้องรักอย่างจริงใจเสียก่อน แต่ถ้าเป็น Narcissus คงแย่ถ้าหลงรักตนเอง รักอย่างไร้ปัญญา ลุ่มหลงเกินไป