คู่แท้

สอนคุณธรรมอย่างไร

ให้มีความพอเพียง

บทที่ 17/12

ความภาคภูมิใจในชีวิต 

                                                                                   จุดประสงค์ :   เพื่อรู้ รัก และฝึกจนเคยชิน

นิทานคติ  เรื่อง : คู่แท้

ริมป่าแห่งหนึ่ง มีกระท่อมหลังเล็กๆ ตั้งอยู่อย่างโดดเดี่ยว ข้างกระท่อมมีแปลงผักเล็กๆ อยู่ 2-3 แปลง ถัดไปมีลำธารสายเล็กๆ สายหนึ่งผาดผ่าน บรรยากาศสันโดษยิ่ง กระท่อมหลังนี้ตั้งห่างจากหมู่บ้านที่ใกล้ที่สุดถึงชั่ว 3 วันเดินเท้า ใครกันหนอที่อาศัยในกระท่อมน้อยหลังนี้ กลับเป็นเพียงสามีภรรยาชราคู่หนึ่ง ทั้งสองดูสูงอายุยิ่ง แต่ยังคงอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข ทุกวันฝ่ายชายจะออกไปพรวนดิน รดน้ำผัก และตกปลา ฝ่ายหญิงจะทำความสะอาดบ้าน และเตรียมอาหารให้อีกฝ่าย เมื่อมีเวลาว่างก็จะปะชุนเสื้อผ้า ทั้งสองใช้ชีวิตเช่นนี้มานานหลายสิบปี เป็นอย่างไรก็เป็นอย่างนั้น

วันหนึ่งในยามบ่ายคล้อย สองสามีภรรยาชรา นั่งอยู่บนแคร่หน้ากระท่อม มองดูทิวทัศน์อย่างสงบ สามีชราพลันเอ่ยคำเบาๆ ขึ้นว่า

“นานแล้วนะที่เราสองอยู่ด้วยกัน ได้ทำและไม่ได้ทำอะไรตั้งมากมาย บอกข้าหน่อยซิ มีอะไรที่ทำมาแล้วรู้สึกว่าภาคภูมิใจในชีวิตของเธอละ”

หญิงชรามองที่อีกฝ่ายเพียงชั่วครู่หนึ่ง จากนั้นจึงเหม่อมองออกไปไกลตา ในใจก็นึกถึงเรื่องราวต่างๆ ที่ได้ทำมาในอดีตตั้งแต่ครั้งยังเป็นเด็ก เมื่อเริ่มเป็นสาว เมื่อแต่งงานกัน เมื่อตอนที่อพยพมาอยู่ที่กระท่อมนี้ และเรื่องราวต่างๆ ทั้งที่ทำให้มีความสุข และทุกข์  เวลาต่างๆ ที่ผ่านเข้ามามีเรื่องราวเกิดขึ้นมาก ในบางช่วงทำให้ยึดถือในความคิดของตนเอง เชื่อว่าตนเองถูกต้องที่สุด แต่บางเวลาก็อ่อนแอต้องการคนปกป้อง บางเวลามุ่งมั่นจะทำสิ่งที่วาดหวัง แต่บ่อยครั้งก็ปล่อยโอกาสให้ลอยหายไปในอากาศ หลายครั้งที่ทุ่มเทจนหมดแรง แต่สุขใจ แต่ก็บ่อยครั้งที่แสนสุขสบายแต่กลับร้าวรานในใจ เธอเลือกเฟ้นและทำสิ่งที่ต้องการและไม่ต้องการมากมาย อะไรจึงเป็นความภาคภูมิใจในชีวิตที่สุดกันละ คำถามนี้ใช่ว่าจะตอบได้ง่ายๆ หญิงชรามองย้อนไปในกาลเวลาที่ล่วงเลย วันเดือนที่หมุนเปลี่ยน จากร้อนเป็นฝน จากฝนเป็นหนาว ผู้คนหลากหลายที่ได้พบเจอ และความทุกข์ความสุขทั้งมวลที่ได้ทำ

หญิงชราพลันแย้มยิ้มแล้วตอบว่า

“สิ่งที่ทำให้ข้าภูมิใจที่สุด ก็คือได้ให้เวลาและใจแก่อีกคนที่อยู่ข้างกายไงละ”

จากนั้นทั้งสองก็ตกอยู่ในความเงียบของบรรยากาศยามเย็น แต่ความสุขใจ ความอบอุ่นลอยวนอยู่ในบรรยากาศนั้นอย่างยิ่ง            

ช่วยกันขยายความเพื่อสร้างความเข้าใจ           

๑) ให้ช่วยกันหาคติพจน์และสุภาษิตส่งเสริมความภาคภูมิใจในชีวิต           

๒) ให้ช่วยกันหาคำสอนของศาสนาต่างๆ ที่กล่าวถึงความภาคภูมิใจในชีวิต           

ในทั้งสองกรณีให้มีอาสาสมัครรวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจกให้เก็บไว้ โดยลงวันที่ไว้ด้วย 

ฝึกคุณธรรม            

๑) ฝึกรู้รอบ : เรื่องนี้เหมาะสมสำหรับสอนเรื่องความภาคภูมิใจในชีวิตหรือไม่ เพียงใด           

๒) ฝึกแข็งขัน : เราจะทำสิ่งที่เป็นความภาคภูมิใจในชีวิต เมื่อไร อย่างไร            

๓) ฝึกพอเพียง : การทำสิ่งที่เป็นความภาคภูมิใจในชีวิตอย่างไร จึงเรียกว่า พอเพียง                                   

- อย่างไรเรียกว่าขาด                                   

- อย่างไรเรียกว่าเกิน           

๔) ฝึกความยุติธรรม : ความภาคภูมิใจในชีวิตอย่างไรจึงไม่ยุติธรรม มีหรือไม่ ให้ช่วยกันยกตัวอย่าง 

กิจกรรมสันทนาการ

๑.     หาอาสาสมัครมารวมกลุ่มกัน เลือกหัวหน้ากลุ่มมา 1 คน สมมติให้เป็นผู้วิเศษ ที่สามารถเสกคนอื่นๆ ให้เป็นสิ่งมีชีวิตอะไรก็ได้

๒.     ผู้วิเศษมีไม้คฑา ชี้ไปที่ใคร ก็ให้บอกว่าคนๆ นั้นเป็นสิ่งที่เขาบอก

๓.     ให้คนๆ นั้นเล่าถึงสิ่งที่สำคัญที่สุดในชีวิตที่เขาทำเมื่อเขาเป็นสิ่งที่ผู้วิเศษให้เป็น

๔.     ผู้วิเศษเลือกชี้ไปที่คนทั่วทั้งกลุ่มอย่างไม่เรียงลำดับกัน  

เอนก สุวรรณบัณฑิต

ที่ปรึกษาคณะอนุกรรมาธิการคุณธรรมและจริยธรรม  สภานิติบัญญัติแห่งชาติ

เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ

ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition