สอนคุณธรรมอย่างไรให้มีความพอเพียง
บทที่ 15การไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค
จุดประสงค์ : เพื่อรู้ รัก และฝึกจนเคยชิน
นิทานคติ เรื่อง : นักกล้ามกับเด็กชาย
เด็กชายคนหนึ่งขโมยรถของที่บ้านมาขับเล่น เขาขับไปตามทางที่ถมใหม่ ผ่านท้องทุ่งต่างๆ แต่ไม่นานนักฝนก็เกิดตกขึ้นมา ฝนที่ตกหนักขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ถนนลื่น มีโคลนจำนวนมากติดที่ล้อ เด็กชายเริ่มรู้สึกว่าควบคุมรถได้ยากขึ้น ทันใดนั้นรถก็เบี่ยงไปทางขวา ล้อก็ติดอยู่ในปลักโคลนอันหนึ่ง แล้วรถก็ดับลง เด็กชายยอมแพ้ต่อโชคชะตา เขาออกจากรถและเดินไปนั่งที่รั้วอีกฟากหนึ่งของถนน
เด็กชายเพียงคิดอยู่ในใจว่าเขาแค่อยากจะสนุกเท่านั้น แต่กลับเกิดเรื่อง คงต้องใช้เวลาทั้งวันถึงจะเอารถของจากหล่มโคลนนั้นได้ เด็กชายยังคงพร่ำบ่นและโทษแต่โชคร้ายที่เกิดขึ้น
ไม่ไกลนักมีชายคนหนึ่งกำลังเดินมา เขาเป็นชายร่างใหญ่ ท่าทางคงเป็นนักกล้ามที่ดูแข็งแรงทีเดียว พอเด็กชายมองเห็น เขาก็ดีใจเป็นอย่างมากที่จะมีคนมาช่วยเขาแล้ว เขาจึงลุกขึ้นพลางโบกมือและร้องขอความช่วยเหลือ
“ช่วยด้วยครับ รถผมติดหล่มโคลน ผมลากมันไม่ไหวครับ”
ชายนักกล้ามนั้นเดินมาถึง แต่เขาเพียงยิ้มแล้วตอบกลับมาว่า
“เด็กน้อย พี่เห็นเจ้าตั้งนานแล้ว ตั้งแต่รถนี่เริ่มตกหล่ม แต่ดูเหมือนเจ้าจะไม่พยายามลองเอารถออกจากหล่มเลยนี่ เจ้ายอมแพ้ง่ายๆ อย่างนี้ มันไม่ใช่เรื่องที่ดีเลยนะ เจ้าต้องพยายามบ้าง พี่ถึงจะช่วย”
เด็กชายคิดตามและตัดสินใจเชื่อคำพูดของชายแปลกหน้านี้ เขาเดินกลับไปที่รถ แล้วเริ่มติดเครื่องเพื่อให้มันเคลื่อนที่ ชายนักกล้ามจึงเข้าไปช่วยผลักที่รถ รถเริ่มขยับและโยกไปมา ไม่นานนักรถก็ขยับออกจากหล่มได้
ชายนักกล้ามยกมือขึ้น แสดงความดีใจด้วย แล้วก็โบกมือลา แล้วเดินจากไป
เด็กชายหยุดรถ แล้วลงจากรถ เขารู้สึกภูมิใจในผลงานของตนเอง เขาสามารถทำในสิ่งที่ไม่คิดว่าจะทำได้ได้สำเร็จนั่นเอง เด็กชายเกิดความมุ่งมั่นที่จะเผชิญหน้ากับปัญหาต่างๆ เขาจะไม่ยอมแพ้อีก อย่างน้อยมันก็จะมีทางออกอย่างแน่นอน
ช่วยกันขยายความเพื่อสร้างความเข้าใจ
๑) ให้ช่วยกันหาคติพจน์และสุภาษิตส่งเสริมการไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค
๒) ให้ช่วยกันหาคำสอนของศาสนาต่างๆ ที่กล่าวถึงการไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค
ในทั้งสองกรณีให้มีอาสาสมัครรวบรวมบันทึกไว้ เพื่อทำเอกสารแจกให้เก็บไว้ โดยลงวันที่ไว้ด้วย
ฝึกคุณธรรม
๑) ฝึกรู้รอบ : เรื่องนี้เหมาะสมสำหรับสอนเรื่องการไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรคหรือไม่ อย่างไร
๒) ฝึกแข็งขัน : เราจะแสดงการไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรคได้อย่างไร มีความมุ่งมั่นที่จะทำแค่ไหน
๓) ฝึกพอเพียง :การไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรคอย่างไร จึงเรียกว่าทำได้อย่าง พอเพียง
- อย่างไรเรียกว่าขาด
- อย่างไรเรียกว่าเกิน
๔) ฝึกความยุติธรรม : การไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรคที่ดำเนินไปอย่างมีความยุติธรรมเป็นอย่างไร ให้ช่วยกันยกตัวอย่าง
กิจกรรมสันทนาการ๑. ให้นำขนมแขวนไว้ที่กิ่งไม้ที่อยู่สูงจากพื้นและไกลจากลำต้นของต้นไม้ใหญ่ต้นหนึ่ง แล้วให้อาสาสมัครหาทางที่จะเอาขนมนั้นลงมาให้ได้ ใครทำได้ก็ให้ได้ขนมนั้นไป
เอนก สุวรรณบัณฑิต ที่ปรึกษาคณะอนุกรรมาธิการคุณธรรมและจริยธรรม สภานิติบัญญัติแห่งชาติ
เอกสารคุณธรรมและจริยธรรมของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ
ปรับจากหนังสือ Discovering the Real Me, Universal Peace Federation Edition
ไม่มีความเห็น