อนุรักษ์ปลาหน้าวัด : หนทางสู่ความอุดมสมบูรณ์ของสายน้ำ
(บทความจากพี่แมว จำรัส เสือดี หญิงแกร่งนักพัฒนาจากจังหวัดพิจิตร ฝากมาเผยแพร่กิจกรรมดีดีครับ)
(ผู้ว่าราชการจังหวัดพิจิตร ดร.ปรีชา เรืองจันทร์ เข้าร่วมเป็นประธานเปิดงาน)
สถานการณ์น้ำในปัจจุบันค่อนข้างน่าเป็นห่วง ทั้งด้านคุณภาพน้ำ และความชุกชุมของปลาและสัตว์อื่นๆ ในแม่น้ำ จากอดีต “ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว” ปัจจุบันชักเริ่มไม่เป็นจริง สาเหตุจากการใช้สารเคมี มากมาย และการจับปลาทุกวิธีการ การใช้น้ำจนแห้งคลอง ไม่เหลือ สำหรับการเพาะปลา เพื่อให้โต เหล่านี้เป็นเสาเหตุหนึ่งในท่ามกลางเหตุอีกมากมาย ปลาในบ้านเราจึงอยู่ในสภาพน่าเป็นห่วงว่าจะลดน้อยลง ปลาเป็นอาหารราคาถูกของคนจนและคนรวย ถ้าปลาลดน้อยลงนั่นหมายถึงชีวิตของคนในชุมชนจะอยู่ยากขึ้น
<p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"> จากสถานการณ์ที่กล่าวข้างต้น ทำให้คนป่ามะคาบ ในนามกลุ่มเกษตรปลอดสารพิษตำบลป่ามะคาบ เข้ามาพูดคุยกับคนในตำบล และลุกขึ้นมาช่วยกันทำ “โครงการอนุรักษ์ปลาหน้าวัด” เพราะมองว่า โครงการดังกล่าวเป็นทางแก้ที่สำคัญ โดยเริ่มที่วัดหนองถ้ำก่อน ที่เลือกวัดหนองถ้ำเนื่องจากมีความร่วมมือของชุมชนค่อนข้างดี วัดอยู่ติดกับคลอง และที่สำคัญ มีแกนนำคือ คุณณัฎฐวี มังคะตะ (หล้า) ผู้ประสานโครงการ</p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"> </p> <p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"> ขั้นตอนการทำงานของชุมชน เริ่มต้นจากการพูดคุยทำเวทีประชาคมกับคนทั้งหมู่บ้าน ว่าคิดอย่างไร? กับการทำโครงการนี้ ทั้งประโยชน์ที่จะได้ และความกังวลในอนาคต เมื่อคุยกันเรียบร้อยแล้ว ตกลงว่าจะทำก็หาเขตอนุรักษ์ที่ชัดเจนว่าแค่ไหน? กฎกติกาเป็นอย่างไร? ตั้งกรรมการจากทุกส่วนมาร่วมกันรับผิดชอบ ทั้งบ้าน วัด และดึงโรงเรียนเข้ามาร่วม หารือการจัดงานพิธีอนุรักษ์ที่ชัดเจน ว่าจะสะดวกกันวันไหนดี ร่วมบริจาคกันขุดบ่อ เพื่อกักเก็บน้ำ ในหน้าแล้ง จัดงานเชิญทุกฝ่ายมาร่วม ทำเป็นพิธีการเสียหน่อยเพื่อบอกคนทั่วไปได้รู้ว่าวัดนี้อนุรักษ์ปลาน่ะ!!! มีการสวดชุมนุมเทวดา พิธีปล่อยหินลงน้ำติดป้ายหินลงน้ำ ติดป้ายบอกเขตอนุรักษ์ที่ชัดเจน</p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"></p> <p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"> สรุปโดยรวม ใช้ทุกวิธีการทั้งพิธีราชการ ชาวบ้านและความเชื่อไสยศาสตร์ เพื่อให้เกิดการอนุรักษ์ปลา ภายหลังทำพิธี พระสงฆ์ทำหน้าที่คอยให้อาหารปลาอย่างต่อเนื่อง ส่วนชาวบ้านทั่วไปก็ช่วยกันดูแล มีการทิ้งก่ำเพื่อเป็นที่อยู่อาศัยของปลา นี่เป็นกระบวนการคร่าวๆ </p><p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"> ที่ทำกัน ตั้งแต่ปี 2549 มาปัจจุบัน ที่ชาวบ้านเคยกังวลว่า มันจะกันคนหาปลาได้สักแค่ไหน?ปรากฏว่าไม่มีใครมาลักจับปลาเลยถามว่าทำไมชาวบ้านหลายคนก็บอกว่า “...แหมเขาสวดชุมนุมเทวดาไปแล้วใครจะกล้าลัก...” บางคนก็บอกว่า “...ฉันมาปล่อยปลาฉันจะจับได้ยังไง...” แต่หลายคนบอกว่า “...เขามีป้ายบอกชัดเจน แล้วก็ช่วยกันเป็นหูเป็นตาไม่มีใครกล้ามาจับปลาหรอก...” </p> <p style="text-justify: inter-cluster; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify" class="MsoNormal"> สิ่งที่ชาวบ้านกลัวอีกอย่างคือ ปลามันจะอยู่เรอะ? ปรากฏว่าหนึ่งปีผ่านไปปลาหลายชนิดที่ปล่อยไปกลับมาอยู่ สังเกตจากการผุดที่ผิวน้ำ และการมากินอาหาร แถมมีเสียงแว่วจากกลุ่มนักจับปลามืออาชีพบอกว่าปลาที่จับนอกเขตอนุรักษ์ได้เยอะขึ้นนะ!!! วัดแหลมยาง และวัดป่ามะคาบในตำบลเดียวกันก็ทำทีสนใจ อยากจะให้ทำบ้าง นี่เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากการทำอนุรักษ์ปลาหน้าวัดผ่านไปเพียงปีเดียวเท่านั้น ผลที่ได้ ทำให้คนทำงานอิ่มใจไปตามๆกัน </p> <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center" class="MsoNormal" align="center"> บทความโดย…จำรัส เสือดี (แมว)</p><p style="background: #b3b3b3; margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center" class="MsoNormal" align="center">ถ้าวัดไหนได้อ่านบทความรู้สึกสนใจ และอยากอิ่มใจเหมือนคนป่ามะคาบบ้าง “คุณหล้า” ยินดีแลกเปลี่ยนข้อมูล </p> โทร. 089-4139979 <p style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: center" class="MsoNormal" align="center"></p>
มาทักทายเปียครับ
สวัสดีปีใหม่ครับ ยังคงอยู่ในเดือนแรกอยู่ คิดว่าไม่สายไปนะครับผม
คำถามต่อไปคือ "สบายดีบ่ครับ"??
ผมเองก็งานยุ่งมากหลังจากที่พบกันล่าสุดที่แพร่ งานค่อนข้างชุกครับ ตอนนี้มีบ้างที่ออกเดินทางไปเฉียดที่ทำงานเปียครับ
มีโอกาสไปอีกจะโทรศัพท์ไปครับผม